لطفا منتظر باشید ...
تفاوت هاى دو جهان (2)
آيا بر جهان آخرت همين قوانين طبيعى و اصول و نواميسى كه بر جهان دنيا حكومت مى كند، حكمفرماست؟ آيا بين زندگى اين جهان و آن جهان، تفاوت يا تفاوت هايى وجودندارد؟ آيا نشئه آخرت عين نشئه دنياست، تنها فرقى كه دارد اين است كه زماناً بعد از اين نشئه است؟[ 1ـ نهج البلاغه، خطبه 201.
2ـ مجموعه آثار، ج 1، ص 225 ـ 217; عدل الهى، ص 201 ـ 189. ]
مسلّماً بين دو جهان، تفاوت هايى است; اگر مشابهت هايى وجود دارد وجود تفاوت هم حتمى است.
[ وجوه مشترك زندگى دنيا و آخرت اين است كه [ 1 ] هر دو زندگى، حقيقى و واقعى است; [ 2 ] در هر دو زندگى انسان به خود و آنچه به خود تعلق دارد آگاه است; [ 3 ] در هر دو زندگى لذّت و رنج، سرور و اندوه، سعادت و شقاوت هست; [ 4 ] غرايز انسان، اعمّ از غرايز حيوانى و غرايز ويژه انسان، در هردو زندگى حكمفرماست; [ 5 ] در هر دو زندگى، انسان با بدن و اندام كامل و اعضا و جوارح زندگى مى كند; [ 6 ] در هر دو زندگى فضا و اجرام هست. امّا تفاوت هاى اساسى هم در كار است. (1) ]
دو نشئه و دو عالم است و دو نوع زندگى است، با قوانينى متفاوت. براى نشان دادن تفاوت هايى كه بين اين دو نوع زندگى وجود دارد مثالى در دست نيست زيرا هر مثالى كه بياوريم از دنيا خواهد بود و تابع قوانين دنياست; ولى از براى تقريب مى توان ـ با كمى مسامحه ـ دنيا و آخرت را به عالم رحم و دنيا تشبيه نمود.
طفل در رحم، نوعى زندگى دارد و پس از تولّد، از نوعى ديگر از زندگى برخوردار مى گردد. يك جنبه مشترك اين دو زندگى اين است كه در هر دو، تغذيه هست اما نحوه تغذيه جنين با تغذيه كودك پس از تولّد فرق دارد. طفل در رحم مادر همچون يك گياه زندگى مى كند، از خون مادر از راه بندناف مانند ريشه گياه غذاى خود را مى گيرد، نه با ريه ها تنفس انجام مى دهد و نه معده اش فعاليتى دارد; ولى به محض اينكه به اين جهان پا مى نهد نظام زندگيش بر هم مى خورد، نشئه ديگرى پيدا مى كند و نظامى ديگر بر حياتش حاكم مى گردد و جهانش عوض مى شود. در اينجا يك لحظه هم نمى تواند مثل سابق زندگى كند; در اينجا بايد تنفس كند و از راه دهان غذا بخورد. اگر قبل از تولد، هوا وارد ريه اش و غذا وارد معده اش مى شد، مى مرد. حالا بر عكس، اگر لحظه اى چند هوا وارد ريه اش نشود و ساعتى چند غذا وارد معده اش نگردد مى ميرد. بعد از تولد اگر كسى بخواهد همان وضع سابق را براى طفل ادامه دهد، مثلا او را در محفظه اى قرار دهد و از همان راه بند ناف خون به او تزريق كند و در عوض، مجراى دهان و بينى او را مسدود نمايد، ممكن نيست; زيرا نظام زندگى طفل عوض شده است و بايد از نظام نوين استفاده كند.
جهان آخرت نيز نسبت به دنيا چنين است. وضع زندگى در آخرت با وضع آن در دنيا متفاوت است. در هر دو تا حيات هست ولى نه يكجور. زندگى در آنجا قوانين و نظاماتى دارد غير از آنچه كه در اينجا هست. به عبارت ديگر، دنيا و آخرت دو نوع جهان و دو نشئه اند. براى بدست آوردن تفاوت هاى اين دو
[ 1ـ زندگى جاويد يا حيات اخروى، ص 33.
]
جهان، بايد به توصيف هايى كه از ناحيه متون دينى در اين باره رسيده است مراجعه كنيم.
اكنون، چند تفاوت را ذيلا بيان مى كنيم:
