ارتباط دو جهان
از مطالب گذشته، تفاوت هايى كه بين نظام اين جهان و نظام آن جهان است به دست آمد، اكنون ببينيم ارتباط اين دو جهان در چيست؟شك نيست كه بين دنيا و آخرت، ارتباط نيز برقرار است، ارتباطى بسيار شديد. ارتباط دنيا و آخرت در اين حدّ است كه مانند دو بخش از يك عمر، و دو فصل از يك سال اند; در يك فصل بايد كاشت و در فصل ديگر بايد درو كرد; بلكه اساساً يكى كشت است و ديگرى محصول، يكى هسته است و ديگرى ميوه آن. بهشت و جهنّمِ آخرت در اينجا پديد مى آيند.
در حديث است:
اِنَّ الْجَنَّةَ قيعانٌ، وَ اِنَّ غِراسَها سُبْحانَ اللّهِ، وَ الْحَمْدُلِلّهِ، وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ، وَاللّهُ اَكْبَرُ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ. (3)
[ 1ـ اِخْواناً عَلى سُرُر مُتَقابِلينَ.( حجر / 47)
2ـ كُلَّما دَخَلَتْ اُمَّةٌ لَعَنَتْ اُخْتَها. (اعراف / 38) ; اِنَّ ذلِكَ لَحَقٌّ تَخاصُمُ اَهْلِ النّارِ. (ص / 64)
3ـ تفسير الميزان، ج 13، ص 23.
]
بهشت فعلا صحرائى خالى است بى كشت و زراعت; همانا اذكار «سبحان اللّه» و «الحمدللّه» و «لا اله الا اللّه» و «اللّه اكبر» و «لا حول و لا قوّة الاّ باللّه» درخت هايى هستند كه در اينجا گفته، و در آنجا كاشته مى شوند.
در حديث ديگر است كه رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) فرمود:
در شب معراج وارد بهشت شدم، فرشتگانى ديدم كه بنّائى مى كنند، خشتى از طلا و خشتى از نقره، و گاهى هم از كار كردن دست مى كشند. به ايشان گفتم: چرا گاهى كار مى كنيد و گاهى از كار دست مى كشيد؟ پاسخ دادند: تا مصالح بنّائى برسد. پرسيدم: مصالحى كه مى خواهيد چيست؟ گفتند: ذكر مؤمن كه در دنيا مى گويد: سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الا اللّه و اللّه اكبر. هر وقت بگويد ما مى سازيم و هر وقت خوددارى كند ما نيز خوددارى مى كنيم. (1)
در حديث ديگر آمده است كه رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) فرمودند:
هر كس كه بگويد سبحان اللّه خدا براى او درختى در بهشت مى نشاند، و هر كس بگويد الحمدللّه خداى براى او درختى در بهشت مى نشاند و هر كس بگويد لا اله الاّ اللّه خدا براى او درختى در بهشت مى نشاند و هر كس بگويد اللّه اكبر خدا براى او درختى در بهشت مى نشاند. مردى از قريش گفت: پس درختان ما در بهشت بسيار است. حضرت فرمودند: بلى، ولى مواظب باشيد كه آتشى نفرستيد كه آن ها را بسوزاند، و اين به دليل گفتار خداى عزّ و جلّ است كه: اى كسانى كه ايمان آورديد خدا و فرستاده او را فرمان بريد و عمل هاى خويش را باطل نكنيد. (2)
يعنى همچنانكه با كارهاى نيك اين جهانتان، درختان بهشت را به وجود مى آوريد، با اعمال بد خويشتن نيز آتش جهنم را شعلهور مى سازيد و ممكن است اين آتش، آنچه را كه حسنات شما ايجاد كرده اند نابود سازند.
در حديث ديگر فرمود:
اِنَّ الْحَسَدَ لَيَأْكُلُ الاْيمانَ كَما تَأْكُلُ النّارُ الْحَطَبَ. (3)
حسد ورزيدن، ايمان آدمى را مى خورد آنچنان كه آتش، هيزم را مى بلعد و خاكستر مى كند.
[ 1ـ وسائل الشيعه، چاپ مكتبة المحمدى قم، جزء چهارم، ج 2، ص 1208.
2ـ وسائل الشيعة، چاپ مكتبة المحمدى، قم، جزء دوم، ج 2، ص 1206، سوره محمد، شماره 33.
3ـ اصول كافى، چاپ اسلاميه، سال 1388، ج 2، ص 231. ]
معلوم مى شود جهنّم نيز مانند بهشت صحرائى خالى است; آتش ها و عذاب ها تجسّم همان گناهانى است كه به دست بشر روشن و فرستاده مى شود; مار و كژدم و آب جوشان و خوراك زَقّوم دوزخ، از ناپاكى ها و پليدى ها خلق مى شود، همان طورى كه حور و قصور و نعيم جاويدان بهشت از تقوا و كارهاى نيك آفريده مى شود. خدا در مورد دوزخيان مى فرمايد:
اُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مِنْ رِجْز اَليم. (1)
آنان شكنجه اى دردآور از ناپاكى دردآور خويش دارند.