پاسخ ايرادها - دروس معارف نسخه متنی

پاسخ ايرادها

با تفسيرى كه از شفاعت مغفرت كرديم پاسخ ايرادهاى شفاعت به اين ترتيب به دست مى آيد:

1. شفاعت نه با توحيد عبادتى منافات دارد و نه با توحيد ذاتى، زيرا رحمت شفيع چيزى جز پرتوى از رحمت خدا نيست و انبعاث شفاعت و رحمت هم از ناحيه پروردگار است. (جواب اشكال اول و دوم).

2. همان طورى كه اعتقاد به مغفرت خدا موجب تجرّى نمى گردد و تنها ايجاد اميدوارى مى كند، اعتقاد به شفاعت هم موجب تشويق به گناه نيست. توجه به اين نكته كه شرط شمول مغفرت و شفاعت، مشيّت خدا و رضاى او است روشن مى كند كه اثر اين اعتقاد تا اين اندازه است كه دل ها را از يأس و نوميدى نجات مى دهد و همواره بين خوف و رجاء نگه مى دارد. (جواب اشكال سوم).

3. شفاعت بر دو نوع است: باطل و صحيح. علت اينكه در برخى از آيات قرآن شفاعت مردود شناخته شده و در برخى ديگر اثبات شده است وجود دو نوع تصور از شفاعت است; قرآن خواسته است اذهان را از شفاعت باطل، متوجه شفاعت صحيح بفرمايد. (جواب اشكال چهارم).

4. شفاعت با اصل عمل منافات ندارد; زيرا عمل به منزله علت قابلى، و رحمت پروردگار به منزله علت فاعلى است. (جواب اشكال پنجم)

5. در شفاعت صحيح، تصور اين كه خدا تحت تأثير قرار گيرد وجود ندارد، زيرا شفاعت صحيح جريانى است از بالا به پايين. (جواب اشكال ششم).

6. در شفاعت، و همچنين در مغفرت، استثناء و بى عدالتى وجود ندارد; رحمت پروردگار نامحدود است و هر كه محروم است از آن جهت است كه قابليت را به كلّى از دست داده است; يعنى محروميّت از ناحيه قصور قابل است. (جواب اشكال هفتم).