اعتراف دانشمندان به فطرى بودن باور به خدا; - دروس معارف نسخه متنی

اعتراف دانشمندان به فطرى بودن باور به خدا;

ما اگر بخواهيم بدانيم آيا چنين احساسى در آدمى هست، دو راه در پيش داريم: يكى آنكه خودمان شخصاً و عملا دست به آزمايش در وجود خودمان و ديگران بزنيم، ديگر اينكه ببينيم دانشمندانى كه سال هاى دراز در زمينه روان آدميان از جنبه مسائل معنوى مطالعاتى داشته اند چه نظر داده اند. قدماى ما از طرق استدلالى و اشراقى وجود چنين عشقى را در سراسر موجودات و از آن جمله انسان اثبات مى كردند، و علماى امروز تجربيات روانى را دليل بر اين مطلب مى گيرند.

از جمله اين دانشمندان، دانشمند معروف الكسيس كارل (Alexie Carrel) صاحب كتاب انسان موجود ناشناخته است. وى در باره دعا مى گويد: «دعا پرواز روح است به سوى خدا.» (1)

و هم او مى گويد:

گفته اند كه در عمق وجدان شعله اى فروزان است، انسان خود را آنچنانكه هست مى بيند، از خودخواهى اش، حرصش، گمراهى ها و كج فكرى هايش و از غرور و نخوتش پرده برمى دارد، براى انجام تكليف اخلاقى رام مى شود، براى كسب خضوع فكرى اقدام مى كند; در همين هنگام سلطنت پر جلال آمرزش در برابر او پديدار مى گردد. (2)

از جمله اين دانشمندان ويليام جيمز است. وى مى گويد:

هر قدر انگيزه و محرك ميل هاى ما از عالم طبيعت سرچشمه گرفته باشد غالب ميل هاى ما و آرزوهاى ما از عالم ماوراء طبيعت سرچشمه گرفته، چرا كه غالب آن ها با حساب هاى مادّى و عقلانى جور در نمى آيد. (3)

هم او مى گويد:

من به خوبى مى پذيرم كه سرچشمه زندگى مذهبى دل است، و قبول هم دارم كه فرمول ها و دستورالعمل هاى فلسفى مانند مطلب ترجمه شده اى است كه اصل آن به زبان ديگرى باشد. (4)

هم او مى گويد:

عموماً معتقدند كه ايمان خود را بر پايه هاى فلسفى محكم ساخته اند و حال آنكه مبناى فلسفى برروى ايمان قرار دارد. (5)

[ 1ـ رساله نيايش، ترجمه على شريعتى.

2ـ رساله نيايش، ترجمه على شريعتى.

3ـ كتاب دين و روان، ترجمه مهدى قائنى.

4ـ همان.

5ـ همان.
]

پاسكال (Pascal) مى گويد:

به وجود خدا دل گواهى مى دهد نه عقل، و ايمان از اين راه به دست مى آيد.

و هم او مى گويد:

دل دلائلى دارد كه عقل را به آن دسترس نيست. (1)