مراتب و درجات شرك (5)
همچنانكه توحيد، مراتب و درجات دارد شرك نيز به نوبه خود مراتبى دارد كه از مقايسه مراتب توحيد با مراتب شرك به حكم «تُعْرَفُ الأشْياءُ بأضْدادِها»، هم توحيد را بهتر مى توان شناخت و هم شرك را.[ 1ـ توبه / 31.
2ـ آل عمران / 64 .
3ـ انعام / 79 .
4ـ انعام / 162 و 163.
5ـ مجموعه آثار، ج 2، ص 133 ـ 119 ; جهان بينى توحيدى، ص 83 ـ 61 . ]
تاريخ نشان مى دهد كه در برابر توحيدى كه پيامبران الهى از فجر تاريخ به آن دعوت مى كرده اند، انواع شركها نيز وجود داشته است.
الف. شرك ذاتى;
بعضى از ملل به دو (ثنويّت) يا سه (تثليث) يا چند اصل قديم ازلى مستقلّ از يكديگر قائل بوده اند; جهان را چند پايه اى و چند قطبى و چند كانونى مى دانسته اند.اعتقاد به چند مبدئى نقطه مقابل توحيد ذاتى است. اين گونه اعتقاد سبب خروج از جرگه اهل توحيد و از حوزه اسلام است. اسلام شرك ذاتى را در هر شكل و هر صورت به كلّى طرد مى كند.