1ـ مقدمه - کنکاشی پیرامون فرقه ذکریه نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

کنکاشی پیرامون فرقه ذکریه - نسخه متنی

قدرت الله الیکائی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

1ـ مقدمه

مقدمه: جزوء حاضر كنكاشى است پيرامون فرقه ذكريه كه بوسيله ملا محمد اتكى بنيان نهاده شده است وى از شهر اتك در ايالت پنجاب پاكستان (در آن زمان جزء سرزمين هندوستان بوده است) ميباشد سپس به شهر تربت در ايالت بلوچستان ميآيد و بعد از مقدارى تبليغ ابتدا ادعاى مهدويت و سپس ادعاى پيامبرى مينمايد وى در سال 977 هـ مطابق با 1568 ميلادى بدنيا آمد و در سال 1029 هـ نيز از كوه مراد (در نزديكى شهر تربت) ناپديد شد و بعد از آن هيچگونه اثرى از او مشاهده نشد پيروان وىدر ايالت بلوچستان و در شهر تربت ميباشد و آمار دقيقى از احكام اسلام را منسوخ و بجاى آن چيزهاى ديگرى را وضع كرده است. على ايحال اميدوارم مورد استفاده قرار گيرد. فروردين 72 قدرت ا...اليكائى

«خلاصه اى پيرامون فرقه ذكريون»

تعريف ذكرى: ذكريون معتقدند كه ملا محمد اتكى و پيغمبر آنها (يامهدى موعود) نماز رامنسوخ كرده و بجاى آن ذكر را واجب كرده اند لذا اينها خودشان را ذكرى و ديگر مسلمانان را نمازى ميگويند ضمناً در قديم به اين گروه بر اساس آيه «اجيبوا داعى ا...» و در جواب اين آيه خود را داعى ا... ميگفتند ولى در حال حاضر به ذكرى معروف هستند.مؤسس فرقه ذكرى: مؤسس فرقه ذكرى شخصى بنام ملا محمد اتكى است البته ذكريون براى ايشان تولد قائل نيستند بلكه ميگويند وى مثل نور بوده و بجاى لفظ تولد از كلمه ظهور براى وى استفاده ميكنند و وى در سال 977 هـ مطابق 1568 ميلادى ظهور كرده و در سال 1029 هـ غايب شده است. و براى اين مسئله نيز دليلى دارند و آن روايت زير ميباشد: قال ابوبكر يا رسول ا...صلى ا... عليه و سلم مسئلتى منك ان متى كان الخروج المهدى قال رسول ا... صلى ا... عليه و سلّم قد جاء بعد مماتى من بلاد هند فى سنه سبع و سبعين و تسمع و مأة اسمه كاسمى و اسم ابوه كاسم ابى. يعنى: ابوبكر گفت: يا رسول ا... من از شما سؤالى دارم و آن اين است كه خروج مهدى كى خواهد بود. رسول ا...فرمود: كه بعد از وفات من در سرزمين هندوستان در سال 977 0 خواهد آمد نام او مثل نام من است و نام پدر او مثل نام پدر من ميباشد.نظر ذكريون راجع به ملامحمد اتكى:ذكريون معتقدند كه وى نور بود و به عالم بالا رفت. و در سال 977 هـ ظهور كرد و پنجاه سال در اين دنيا بود كه چهل سال آنرا به سيه جهانى پرداخت كه در اين رابطه كتابى بنام «سفرنامه» در رابطه با چهل سال سير جهانى نوشته است كه از كتب معتبر ذكريون ميباشد و سپس ايشان ده سال نيز در كوه مراد بودند و از همينجا غايب شدند و معتقدند كه در اين پنجاه سال از خوردنيها و نوشيدنيهاى دنيا چيزى نخورد و در اين رابطه در كتاب «مهدى نامه» آمده است «اگر پرسند كه حضرت مهدى در دنيا طعام و آب خورده يا نه جواب بده از طعام و آب دنيا هيچ نخورده است. تا وقت ظاهر شدن و فرو رفتن يك من شير از جوى بهشت و ده من طعام از طعام و ميوه بهشت خورده بود و بر طعام و آب دنيا نظر مبارك خود را هرگز نينداخته». و نقل ميكنند كه ملا محمد اتكى (حضرت مهدى ذكريون) فرموده است: خداوند تمام كائنات را از نور من به وجود آورده است و يا در جاى ديگرى ملا محمد اتكى (مهدى) ميگويد كه فرشتگان از ديدن نور من بيهوش شدند و اين بيهوشى هفتاد هزار سال طول كشيد و در جاى ديگرى ميگويد كه اگر نور من بر هركسى بيافتد صاحب كمال ميشود كه اول آنها حضرت آدم و آخر آنها حضرت محمد(ص) ميباشد و در جاى ديگر ميگويد كه تمام اولياء بزرگ كه در اين دنيا آمده اند از نور من مستفيض شده اند چنانچه به چهار نفر از آنها در اين دنيا سلطنت بزرگى نصيب شد در ميان آنها دو نفر مسلمان بنام حضرت سليمان و ذوالقرنين و دو كافر بنام نمرود و بخت نمر هستند. در كتاب سفرنامه كه يكى از معتبرترين كتابهاى ذكريون است آمده است كه: «خداوند به فرشتگان فرمود اين كلمه طيبه لا اله الا ا...المك الحق المبين نور محمد مهدى رسول ا... صادِ الوعد الامين را بخوانيد، فرشتگان گفتند كه خداوندا اين چه شرفى است كه نور محمد همراه نام شماست، خداوند فرمود به عرش نگاه كنيد، وقتى كه فرشتگان نگاه كردند پس ديدند كه در هر طرف عرش اين را نوشته ان. سپس فرشتگان عرض كردند يا رب فضيلت اين كلمه چيست خداوند فرمود: اگر كسى از ته دل اينرا ياد كند به همين خاطر هفتاد هزار گناه او بخشيده خواهد شد و هفتاد هزار نيكى در نامه عمل او نوشته خواهد شد و آتش دوزخ بر وى حرام خواهد شد. اگر كسى با اين كامه دشمنى كند جاى او در اسفل السافلين است. سپس فرشتگان اين كلمه را خواندند و عرض كردند: يا رب چه فرقى است بين شما و بين محمدالمهدى خداوند فرمود: او از من است و من از او». همچنين بوسيله قصر قندى از بزرگان فرقه ذكريون كتابهايى بنام «مهدى نامه، موسى نامه و اعتقاد نامه» نوسته شده است كه در كتاب موسى نامه آمده است كه: پروردگار فرمود، اى موسى در تورات گفته ايم مهدى از همه پيامبران بهتر است و اى موسى اگر مهدى نبود، عرش و كرسى و لوح و قلم و بهشت و دوزخ و آفتاب و هركه در عالم هست نمى آفريدم اگر بر مهدى ايمان نياورى ترا در آتش دوزخ بسوزانم. پس حق تعالى فرمود ،اى موسى، مهدى جيب و توكليم و جيب افضل تر است از كليم و در تورات گفته ايم مهدى از نور من است. موسى گفت يا رب، مهدى از چه آفريده شده است حق تعالى گفت از خود آفريده ام. موسى گفت يا رب، مهدى را چگونه اول آفريدى و آخر روانه ميكنى حق تعالى گفت، نور اولين و آخرين نام او شد. موسى گفت بعد از مهدى رسول ديگرى خواهد آمد يا نه حق تعالى گفت اى موسى، بعد از مهدى پيغمبر ديگر نيافريدم، نور اولين و آخرين همين است كه بوجود آورد. كتاب «مواجع نامه» كتابى است خطى كه در دست اكثر ملاهاى ذكرى موجود است در اين كتاب چنين آمده است: «روزى در خاطر حضرت محمد(ص) گذشت كه نور اولين و آخرين و رسول رب العالمين منهم و بعد از من ديگر پيغمبرى در دنيا نخواند آمد و چون شب هشتم و روز جمعه كه از مسجد بيرون آمد و به مسجد الحرام رفت و به اطاعت (راز و نياز) بارى تعالى مشغول شد، جبرئيل گفت يا محمد فرمان الهى است كه ترا به طرف آسمان ببرم تا بعرش خدا، بدين دليل كه آن روز با ياران خود در ميان مسجد يك سخن بزرگ بيان كرده بودى و خود را نور اول و آخر خواندى، لذا به درگاه من بيا و آن نور برگزيده را دردرگاه من ببين و مشاهده كن، شرف و بزرگى او را ببين و ديگر خود را نور اول و آخر نخوانيد و بدانيد كه نور اول و آخر زمان او است. و محبوب رب العالمين او است. سپس نور محمدى (يعنى مهدى) به پيامبر گفت كه تو احمد هستى يا محمد پيامبر گفت كه من احمد هستم محمد نيستم و نور محمدى و خاتم النبين تو هستى. سپس نور محمدى (مهدى ذكريون) گفت كه اى پيامبر خدا، خداوند تعالى قطره عرقى از پيشانى من چكانيد و از آن روح پاك تو بوجود آمد. سپس پيامبر گفت كه اى نور مهدى به من اجازه بده از نام شريف تو استفاده كنم تا من در دو جهان با شرف باشم». در عبارت فوِ و عبارتهاى ديگر علاوه بر مهدى موعود قائل بودن براى ملا محمد اتكى بلكه او را پيامبر و آخرين رسول نيز ميدانند. همچنين شعراى ذكرى در كتاب «ثناى مهدى» كه در سال 1972 م توسط سازمان دانشجويان ذكريون منتشر شده است شعرهاى زيادى در رابطه با اينكه حضرت مهدى (ملا محمد اتكى) آخرين پيامبر و فرستاده خدا ميباشد بچاپ رسيده است. اصل پاك، نور اول و آخر، ختم رسالت، نور رب العالمين، شانع المسلمين، ختم جمله مرسلين، سردار همه پيامبران، رسول خدا، خاتم جمله پيامبران، ساقى كوثر و غيره...الفاظ عبارات: ذكريون اصطلاحاتى را كه مسلمانان بعنوان فرائض، واجبات، سنن، مستحبات، محرمات، مكرمات و مباحات و غيره بكار ميبرند استفاده نميكنند لاكن از الفاظى مانند كافر، مومن، بد و ناروا استفاده ميكنند، احتمال دارد اين جدايى در بكار بردن الفاظ از كم اطلاعى آنها و يا بخاطر جدا كردن خودشان از مسلمانان ميباشد. و مسئله مهم اينكه ذكريون براى خورشان كلمه «دين» و يا «دين مهدى» را بكار ميبرند و پيروان ذكريون را «امّت و يا «اُمتى» ميگويند.كلمه شهادت از نظر ذكريون: اصل كلمه شهادت در نزد ذكريون كلمه «لا اله الا ا... نور پاك نور محمد مهدى رسول ا...» ميباشد همانطور كه مسلمان كه كلمه شهادت «لا اله الا ا...محمد رسول ا...» ميباشد ذكريون نيز در كلمه فوِ متفق ميباشد. در قديمى ترين كتابهاى ذكريون بنام «سير جهانى» و «سفرنامه مهدى» و جديدترين كتابهايى كه منتشر شده است در اين كلمه شهادت متفق مى باشد. نماز در نظر ذكريون: ذكريون معتقدند اگر دين جديدى بيايد اين دين ناسخ دين قديم ميباشد، لذا در دين آنها از طرف خدا حكم داده شده است كه «امت تو و پيروان تو در سه نوبت، صبح ،ظهر و شب با صداى بلند كلمه لا الا الاا... را بخوانند و اين كلمه را با فصاحت و بلاغت بخوانند و نماز و روزه را ترك نمايند، روز در نكر ايمان و شب در در عبادت باشد. هركس به رسومات قبل (اعمال مسلمانان) ايمان داشته باشد منكر نبوت تو (ملا محمد اتكى) خواهد بود و اگر كسى دين ذكرى را باطل بداند. كه آن ذكر ذات خدائى من است آن شخص در درگاه من كافر است و از آتش دوزخ رهائى نيابد». در كتاب «فرمودات مهدى» آمده است كه: يك وقتى مى آيد كه كافران و منكران و بد دينان بسيار باشند و آنها دين مرا باطل شمارند در صورتيكه دين حقيقت است، لاكن آنها (مسلمانان) دين نماز و روزه را كه دين و شريعت احمدى است آن دين را دين حق مى گويند. در كتاب «اعتقاد نامه مهدى» در مورد مسئله نماز بصراحت گفته شده است كه: هركس نماز جمعه و عيدين را بجا آورد از نظر دين محمد مهدى خطا كار و بد است. و در جاى ديگرى آمده است كه: هركس نماز جمعه و عيدين را بجاآورد كافر است و نماز پنجگانه نارواست.

وقتهاى ذكر:

وقتهاى ذكر در نزد ذكريون پنج نوبت است1ـ «وقت بامگاه» كه همان وقت خبر مسلمانان است.
2ـ «وقت نيم روز» كه همان وقت ظهر مسلمانان است.
3ـ «وقت شامگاه» كه از وقت عشاء مسلمانان شروع ميشود.
4ـ ذكر «نيم هنگام» يعنى ذكرى كه در نصف شب انجام ميشود.
5ـ ذكر «روز رَد»
كه در هنگام غروب آفتاب انجام ميگيرد. ذكرهاى اول، دوم، و سوم واجب و با جماعت بايد باشد اما دو ذكر آخرى ذكرهاى انفرادى و غير واجب ميباشند. اركان ذكر: اركان ذكر به دو صورت است
1ـ مينشينند و اورادى را مى خوانند مانند: لا اله الّا هو، ليس الهادى الا هو، ليس المنجى الا هو، بعضى از اين كلمات به تعداد مشخصى ادا ميشوند و در آخر اين دعا را ميخوانند: لا اله الاا... الملك الحق المبين نور پاك نور محمد مهدى رسول ا... صادِ الوعد الامين.
2ـ بعد از اتمام دعاى فوِ به سجده ميروند و در سجده مقدارى دعا ميخوانند و اين سجده معمولاً طولانى است. بعد از فارغ شدن از اين سجده سپس يك دعاى ديگرى ميخوانند كه واجب نيست. قابل توجه است كه در هنگام نشستن (مرحله اول) و در موقع سجده رفتن (مرحله دوم) لازم نيست به سمت خاصى باشند اگر جماعت باشد روبروى هم مى نشينند و اگر انفرادى باشند به هر طرفى كه بخواهند مى توانند انجام دهند. ذكريون محل عبادت خود را ذكر خانه ميگويند. روزه از نظر ذكريون: از نظر ذكريون حكم روزه منسوخ است. ليكن ده روز اول ماه ذى الحجه را روزه ميگيرند، ذكريون اين ده روز را (از اول تا 10 ذى الحجه) روز طاعت مينامند و لازم به ذكر است كه ذكريون براى روزه مثل مسلمانان سحرى و اذان غروب قائل نيستند بلكه معمولا بيست و چهارساعت را يك روزه ميگويند. ذكات از نظر ذكريون: ذكات نيز در نزد ذكريون قوانين خاص خودش را دارد، تقريباً نزديك به اسماعيلون و با طنيون ميباشد. در رابطه با ذكات در كتاب قصص الفيبى» كه شامل احكام الهامى مهدى ميباشد آمده است كه: در دين حضرت محمد(ص) ذكات 10 1 ميباشد لاكن كسى كه به دين نور مهدى پاك عليه السلام ايمان بياورد حضرت مهدى عليه السلام دستور داده است كه 7 1 دارائى خود را به اساتيد و مردم فاضل ذكريون بدهد و اگر چنانچه به دين حضرت مهدى عليه السلام عمل كند 5 1 دارائى خود را بدهد كفايت ميكند. قابل ذكر است كه تعيين 7 1 و 5 1 بر اساس درجه تقول ميباشد و اين سهم شامل همه دارائى مانند پول نقد جنسى و مزارع ميشود.

جمع از نظر ذكريون:

در رابطه با ذكريون نيز بين ذكريون و مسلمانان اختلاف زيادى هست و در گذشته باعث درگيريهائى بين آنها شده است زيرا:
1ـ ذكريون مانند مسلمانان براى خانه خدا اهمينت قائل نيستند و ذكريون نه قبله دارند و نه برگرد آن طواف ميكنند.
2ـ همانطور كه قبلاً گفته شد ذكريون به طرف قبله سجده نميكنند و مسلمانان آنها را اهل قبله نميدانند. لذا ذكريون مراسم حج و طواف را در كوه مراد (همان كوهى كه ملا محمد اتكى از آنجا ناپديد شده است) انجام ميدهند و ذكريون به اين مراسم ،حج طاعت ميگويند.

كوه مراد و ديگر امان متبركه از نظر ذكريون:

1ـ كوه مراد:

ذكريون معتقدند كه اين كوه مقام محمود پيامبر آنان (ملا محمد اتكى) در همينجا بمدت ده سال
عبارت كرده است و در روز قيامت پيامبر آنان (ملامحمد اتكى) در همين محل ظهور خواهد كرد و از خداوند شفاعت خواهد خواست و لذا ذكريون اين كوه را مقدس ميشمارند اين كوه را واجب چرا كه شفاعت ميباشد. ذكريون بخاطر اينكه در اين محل طلب استغفار و آمرزش گناهان و طلب اجابت دعا انجام ميشود نام اين كوه را كوه مراد ميگويند. در بالاى اين كوه همان جايى كه ملامحمد اتكى بوده است. ذكريون مقدارى از آن محل را صاف كرده اند و ميدان ساخته اند و در آنجا اتاقى از سنگ ساخته اند و در وسط ديوار آن كلمه لا اله الا ا... نور پاك محمد مهدى رسول ا... كنده كارى شده است و ذكريون اين محل را مانند سنگ مجرالاسود مى بوسند و كوه مراد در طرف جنوب شهر تربت در ايالت بلوچستان پاكستان واقع شده است. از طرفى چون آنجا كوهستانى است و حيوانات شكارى هم وجود دارد لذا ذكريون معتقدند كه اينجا حدود حرم است و شكار كردن حرام ميباشد. 1ـ در منطقه مكران (در ايالت بلوچستان پاكستان) رودى وجود داشت كه ذكريون معتقد بودند اين رود مثل آب زمزم است و نام آن را «دو رود شير» گذاشته بودند و مانند آب زمزم مقدس ميدانستند و معتقد بودند كه سرچشمه اين رود به لاهوت لامكان تعلق دارد و تا زمانى كه صوراسرافيل دميده شود اين رود جريان خواهد داشت. لاكن بعد از مدتى خشك شد، وقتى كه از بعضى ذكريون سئوال ميشد پس چرا اين رود قبل از موعود مقرر خشك شد در جواب ميگفتند چون مسلمانان گناه ميكردند و اين رود نميتوانست گناهان آنان را تحمل كند لذا قبل از موعد مقرر خشك شد. 3ـ همچنين در جنوب فرودگاه تربت كوهى است بنام «كوه امام» در شمال اين كوه نمارى است و ذكريون معتقدند كه پيامبر آنان (ملا محمد اتكى) وقتى كه به تربت رسيد در اين نمار چند روز عبادت كرده است و لذا ذكريون اين محل را نيز زيارت ميكنند. 4ـ همچنين در شهر تربت ميدانى است بنام «ميدان گل» كه ذكريون مانند مسلمانان كه به عرفات ميروند و در آنجا دعا ميخوانند آنها نيز به اين ميدان ميآيند و دعا ميخوانند. مراسم حج ذكريون: ذكريون مراسم حج را در كوه مراد انجام ميدهند و معمولاً مراسم آنها در روزهاى نهم و دهم ذى الحجه انجام ميشود و اركان حج آنها تقريباً مثل حج بيت ا...الحرام ميباشد و آن بدين صورت است كه در روز 9 ذى الحجه به كوه ميروند و در ميدانى كه در روى كوه مراد درست كرده اند مقدارى طواف ميكنند و سپس سنگى كه در وسط ديوار نصب شده (قبلاً اشاره شد كه سنگى است مثل سنگ حجرالاسود) آنرا ميبوسند بعد از چند بار طواف از كوه مراد ميآيند و به ملا كوه (يكى ديگر از كوههاى مقدس ذكريون) ميروند و از روى اين كوه به طرف كوه مراد مى ايستند و دعا ميكنند و از گناهانشان توبه ميكنند سپس بين كوه مراد و ملا كوه چند مرتبه رفت و آمد ميكنند (مثل سعى مسلمانان در مراسم حج) سپس بعد از طواف و سعى به ميدان گل ميروند و در آنجا باقى روز را به دعا و استغفار مشغول ميشوند بعضى اوقات شبها نيز در همان ميدان ميمانند. در زمان قديم كه آب زمزم آنها هنوز خشك نشده بود در روز 10 ذى الحجه صبح زود به كنار زمزم ميرفتند و اكنون كه اين رود (زمزم) خشك شده است در كنار رودى كه در جنب كوه مراد ميباشد و در آنجا من مسلمانان مراسم حج ذبح را انجام ميدهند و قربانى ميدهند بعد از اين اعمال به كوه امام براى زيارت ميروند كه آخرين محل حج آنها ميباشد سپس به خانه هايشان ميروند.

حج عمره ذكريون:

در روز 27 رمضان نيز ذكريون مراسم حج عمره را بجا ميآورند در اين روز بين مسلمانان و ذكريون درگيرى رخ ميدهد چرا كه مسلمانان در اين روز روزه هستند ولى ذكريون در اجتماعات خودشان ميخورند و مينوشند لذا باعث درگيرى ميشود. و لذا در شهر تربت در يك قسمت آن روزه هستند و در قسمت ديگر عيد ميگيرند و هر دو نيز بنام دين ميباشد.

محفل چوگان:

ذكريون در مواقع حج و حج عمره و يا روزها و شبهاى متبرك محفلى دارند كه در آن يك خانم خوش آواز اشعارى كه مخلوطى از زبان بلوچى و فارسى ميباشد در مدح حضرت مهدى خوانده ميشود و مردها در اين محفل بصورت دايره مى نشينند و در بعضى مواقع كسى در جواب اشعارى كه خوانده ميشود ميرقصد اين محفل معمولاً ساعتها طول ميكشد و گاهى تا صبح ادامه دارد اين محفل را چوگان ميگويند.بروى حسن ختام نظرات مولانا كوثر نيازى كه در كتاب خود بنام مشاهدات و تاثرات در رابطه با فرقه دكريه بيان داشته ميآوريم: 1ـ تا آنجائيكه من اطلاع دارم از ميان مدعيان نبوّت ايشان (ملا محمد اتكى) تنها شخصى است كه به صراحت ادعاى نبوت مستقل بلكه خاتم النبين را كرده است. 2ـ همچنين وى تنها كسى است كه شهادت را عوض كرده و محمد رسول ا...را حذف و بجاى آن مهدى رسول ا...را گذاشته است. 3ـ وى تنها كسى است كه بعضى از اركان دين را منسوخ و بجاى آن چيزهاى ديگرى را وضع كرده است. 4ـ از مسئله كذاب گرفته تا ميرزا غلام احمد قاديانى (رئيس فرقه قاريانيها در پاكستان) اينان تنها مدعى نبوت هستند كه هم عظمت كعبه و هم قبله بودن آنرا انكار كرده است و از طرفى به هيچ قبله اى معتقد نيستند، حال آنكه تمام اديان قبله اى را بروى خودشان قائل هستند. 5ـ شايد در دنيا اين تنها دينى باشد كه زبان پيغمبر آن پنجابى يا هندو و الهامات و كتابهاى وى به زبان فارسى و امت وى تقريباً از اول تا آخر بلوچى هستند در صورتيكه خداوند ميفرمايد در نفرستاديم رسولانى مگر با زبان قوم خودشان). 6ـ اكثر فرقه هايى كه از اسلام جدا شده اند گرچه مسلمانان آنها را خارج ميدانند ولى آنها خود را مسلمان ميدانند مثل فرقه قاريانى، بابى و بهائى كه خود را مسلمان ميدانند ولى فرقه ذكريه تنها فرقه اى است كه براى خودش نام جداگانه اى اختيار كرده است و مسلمانان را در بعضى زمانها كافر و سپس بعنوان نمازى لقب داده اند.

/ 1