(سنگال) - تشیع در آفریقا نسخه متنی

(سنگال)

بحث تشيع در افريقا از مباحثى است كه طى يكى دو قرن اخير بصورت جدى در اين قاره مطرح شده و عموما بوميان منطقه به واسطه روابط تجارى و اقتصادى با شيعيان يا با مهاجرين شيعه با اين مذهب آشنا گرديده اند. در اين رهگذر سعى شده كه در مقاله حاضر شيعيان افريقا را با توجه به خاستگاه آنها در پنج گروه مورد مطالع قرار دهيم. اين تقسيم بندى عبارتست از الف) شيعيان بهره داودى
ب) شيعيان خوجه
ج)شيعيان بومى
د)شيعيان ايرانى
ه)شيعيان لبنانى

الف) شيعيان بهره داودى

رهبر اين فرقه سيد محمد برهان الدين مى باشد كه در 6 مارس 1915 متولد گرديده است. تولد وى نيز مصادف بود با برگزيده شدن پدرش سيد طاهر سيف الدين به مقام پنجاه و يكمين داعى مطلق (رئيس جماعت شيعيان بهره داودى) وى بيش از 50 سال زير نظر تعليمات پدرش كسب فيض نمود و در سال 1965 پس از پدرش به مقام پنجاه و دومين داعى مطلق منصوب شد. وى دنباله رو راه پدرش بود و شيعيان بهره نيز معتقدند كه هرچه من هستم و هرچه ارم توسط او به من عنايت شده است. سيد محمد معتقد است دين اسلام هيچ كجا جدايى بين مذهب و زندگى روزمره را ميسر و سزاوار نمى داند و تمامى مراحل زندگى انسان بايد با رفتار اخلاق و كردار مذهبى همراه گردد.وى معتقد است كه هر لحظه از زندگى روزمره مى تواند به عنوان وسيله اى باشد براى حركت دادن انسانها به سمت كشتى كه به سمت بهشت در حركت است. غذا خوردن نوشيدن لباس پوشيدن و حتى شستشوى پيروان داودى به عنوان يك كار مقدس و روحانى قلمداد مى شود. اين فرقه داراى مدرسه اى بين المللى به نام سيفيه برهانيه مى باشد كه در كشورهاى مختلف افريقايى داراى شعباتى است. همچنين داراى دانشگاهى به نام الجامعةالسيفيه مى باشند. در تجارت و كسب و كار با ربا بشدت مخالفند و كليه افراد جماعت توسط صندوقى كه به صورت قرض الحسنه اداره مى شود يارى مى شوند و گاه اين كمك ها دامنه وسيع ترى به خود گرفته و افراد غير بهره را نيز شامل مى شود. توسعه فرهنگى بهره ها در دوران فاطمى ها يعنى در فاصله زمانى بين سالهاى 1000 و 1100 -زمانى كه فاطميان در قاهره حكومت مى كردند - ريشه گرفت. تعداد زيادى از مساجد در آن دوران (فاطميان) در قاهره تأسيس شد و تعداد ديگر نيز با طرحها و نقشه هاى مشابه در مناطق مختلف جهان ساخته شد كه در بنياد و طرح اين مساجد جماعت بهره نقش اساسى را ايفاء كرده اند.

معتقدات شيعيان بهره داودى

1. تمامى شيعيان بهره داودى حضرت رسول اكرم (ص) را آخرين پيامبر مى دانند و معجزه ايشان را نيز كتاب مقدس قرآن معرفى مى كنند. 2. شيعيان بهره مانند ساير شيعيان حضرت على(ع) را به عنوان پسر عمو و جانشين حضرت رسول (ص) مى دانند. 3. شيعيان بهره داودى بر اين باورند كه همواره بعد از پيامبر(ص) امامان معصوم (ع) براى راهنمايى و ارشاد انسانها در تاريخ وجود داشته اند. 4. به تمامى امامان از 21 به بعد دستور داده شده كه به طور مخفى و دور از محيط اجتماعى زندگى كنند و نمايندگان آنها به نام داعى مطلق هستند كه به عنوان راهبر و راهنما از طرف ايشان براى امت اسلامى برگزيده شده اند. 5. ائمه آغازشان از شهر مدينه بوده و در سال 1000 تا 1200 ميلادى در قاهره جايى كه مبدأ مذهب و فرهنگ فاطمى بوده اين مكتب ادامه يافته است. شيعيان بهره داودى گجراتى و هندى الاصل با راه و فرهنگ مشخصى مى باشند كه اقامتگاه و دفتر داعيان مطلق ابتدا در يمن بود كه بعدها به گجرات و هند انتقال يافت. از سال 1965 نيز مسئوليت داعى مطلق به دست سيد محمد برهان الدين مى باشد. تعداد شيعيان اين فرقه به يك ميليون تا يك و نيم ميليون نفر در سراسر جهان مى رسد كه در كليه كشورها اعم از هند پاكستان خاورميانه سوئيس انگليس و آمريكا پراكنده اند و تقريبا در 40 كشور مختلف جهان ديده مى شوند. اما اكثريت آنها در هند و پاكستان به سر مى برند. آنها اظهار مى دارند كه اخلاق رفتار و شكل ظاهرى آنها بيانگر وفادار بودنشان به دينشان است - امتيازى كه شيعيان بهره داودى نسبت به ديگر مذاهب دار مى باشند. آنها اظهار مى دارند كه در هر كارى مشورت و رضاى رهبريت برايشان معتبر و مهم بوده و قبل از انجام هر كارى بايد رضايت رهبر را بدست آورد. همچنين مدعى اند كه در ميان يك ميليون نفر از جماعتشان حتى يك گدا و فقط و مستمند پيدا نمى شود. مى گويند مذهب تنها نماز خواندن و روزه گرفتن نيست بلكه اخلاق و رفتار نيز بايد پايه و اساس قرار گيرد. لذا كشيدن سيگار و شرب خمر را اعمالى خلاف اخلاق به شمار مى آورند. همچنين ساخت مدرسه و مراكز آموزشى را از بهترين و مهمترين كارها مى دانند. داراى زبان رسمى مخصوص به نام ليسن الدوات كه مخلوطى از زبان گجراتى و عربى است مى باشند. از نشانه هاى شيعيان بهره شكل ظاهرى پيروان مى باشد. بدين توضيح كه مردان داراى ريش كه به نحو مخصوصى اصلاح شده و كلاه سفيد با خطوط نقره اى و پيراهن و شلوار سفيد مى باشند. زنان نيز موهاى خود را با روسرى هايى كه به پيراهنشان دوخته شده و به نام ريدا موسوم است مى پوشانند. شيعيان بهره داودى اغلب در مناطق نزديك به هم زندگى مى كنند به اين جهت كه در كليه امور مذهبى و سنتى بتوانند راحت تر و آزادانه تر حضور به هم رسانند و امور مربوطه را به خوبى انجام دهند. شيعيان بهره در مناطق مختلف با تشكيل گروهى در كنار هم كه به نام جماعت موسوم است و توسط امام و رهبرى كه توسط رهبر اصلى براى راهنمايى و هدايت مردم در امور مذهبى منصوب شده است اداره مى شود. اغلب جماعت بهره در هر منطقه اى داراى مكانى هستند كه تمامى مناسك مذهبى را در آن مكان اجرا مى كنند كه بيشتر اين مكان جنبه مسجد را دارد. از 1965 به اين سو كه سيد محمد برهان الدين رهبرى اين جماعت را بدست گرفته است حدود 100 مسجد توسط وى افتتاح و بنيانگذارى شده لذا جماعت بهره داودى دوران رهبرى وى را دوران مسجد خطاب مى كنند. اين جماعت معتقد است كه بيشتر هنرمندان شاعران و محققين علمى و معماران در هند از ميان شيعيان بهره بوده است. حتى اولين مؤسسه آموزش عالى مصر - الازهر - توسط شيعيان بهره تأسيس گرديده است. همچنين از آثار مشهور اين جماعت مى توان به مسجد جامع النور كه به عنوان بزرگترين مسجد در قاهره تأسيس و به عنوان چهارمين مسجد بزرگ دنيا به ثبت رسيده است اشاره كرد. دوره كتاب هاى ابو محمد سيف الدين به نام وسايل رمضانيه از بهترين كتب فقهى آنها به شمار مى رود. مركز فعاليت آنها در كنيا و عمدتا در شهرهاى نايروبى ماليندى و مومباسا مستقر است. نكته قابل توجه در اين فرقه اين كه اگر چه سردمداران فرقه مزبور وابسته هستند و دشمنان اسلام براى ايجاد تشتت و تفرقه در جامعه اسلامى به حمايت از چنين اقليت هايى مى پردازند و از سران آنها حمايت مى كنند ولى اين امر هم طبيعى است كه در بين آنها افراد معتقدى وجود دارند كه به تصور خودشان در مسير حق گام بر مى دارند و بارى جلب رضايت خدا تلاش مى كنند كه اين گونه افراد غالبا به ج.ا.ا و گسترش اسلام علاقمند مى باشند.

ب)شيعيان خوجه (جماعت خوجه شيعه اثنى عشرى)

فدراسيون خوجه اثنى عشرى افريقا تشكل شيعيان هندى الاصل آفريقا مى باشد و مركز آن در دارالسلام قرار دارد. خوجه ها در امريكا اروپا و آسيا نيز داراى چنين تشكيلاتى هستند. مركز فدراسيون شيعيان در لندن قرار دارد. خوجه هاى اثنى عشرى افريقا در كشورهاى شرقى اين قاره زندگى مى كنند. خوجه هاى تانزانيا در افريقا فعاليت بيشترى نسبت به بقيه دارند و عده آنها نيز در اين كشور بيش از هر كشور افريقايى ديگر است. طبق آمار سال 1978 جمعيت شيعيان خوجه اثنى عشرى در تانزانيا 12000 نفر مى باشد. طبق بعضى از آمارها تعداد آنها در حال حاضر بيش از 20000 تن بود و در هر يك از 19 استان تانزانيا شعباتى دارند. شوراى عالى اين جمعيت سالانه تشكيل جلسه داده و به جمع آورى پول حق عضويت خمس زكات صدقه و غيره اقدام مى نمايد و در زمينه هاى تأسيسات رفاهى و ساخت مدرسه و مسجد و كمك به خوجه هاى نيازمند هزينه مى نمايند. انتخابات فدراسيون هر سه سال يك بار انجام مى شود و بر حسب تعداد از هر هزار نفر يك نفر نامزد مى شود. اقدامات فدراسيون حول سه محور اساسى آموزش تبليغ و كارهاى عام المنفعه انجام مى شود. اين جمعيت در تانزانيا داراى مساجد امامباره درمانگاه مدارس عادى و حوزه هاى علميه است. ائمه جماعت آنها از لاكنهو مدرسه نظميه و مدرسه سلطان المدارس يا برخى از علماى پاكستان انتخاب مى شوند كه مدتى را در نجف تحصيل كرده باشند. معمولا هر دو سال اين امامان جماعت عوض مى شوند. احتمالا يكى از علل اين امر سختى زندگى در تانزانيا براى آنها است. بعضى از مساجد آنها از جمله شهر آروسا توسط فرزندان خود خوجه ها كه علوم دينى خوانده اند امامت مى شود. خوجه ها بيش از هر چيز به تشكل و انسجام خود توجه دارند و در هر منطقه اى كه حداقل 250 خوجه باشد تشكيل يك جمعيت مى دهند. تشكيلات آنها انحصارى و بسته است و عليرغم خلوص نيت به اهل بيت (ع) و پايبندى شديد به شعاير و مراسم مذهبى از جهت فرهنگى و تبليغ تشيع در بين مردم افريقا هيچ اقدامى نمى كنند و اصولا تمايل به شركت سياهان در مساجد و حسينيه هاى خويش ندارند و ظاهرا مسئله نژادى سياه و سفيد بر افكار آنان حاكم است و اين موضوع باعث شده كه سياهان را طرد نمايند. خوجه ها تا زمان حيات مرحوم حضرت آيةالله العظمى خويى از ايشان تقليد مى كردند و پس از فوت ايشان از حضرت آيةالله العظمى گلپايگانى تقليد مى كردند و در حال حاضر عموما از حضرت آيةالله سيستانى تقليد مى نمايند. مدرسه علميه شيعى بلال مسلم ميش (Balal Muslim Mission) واقع در دارالسلام زير نظر جمعيت خوجه ها اداره مى شود. دانش آموزان اين مدرسه را سياهان افريقايى تشكيل مى دهند و هنديها فرزندان خود را به آنجا نمى فرستند. اين مدرسه تعداد محدودى از دانش آموزان خود را هر ساله به حوزه علميه قم معرفى مى نمايد. مدرسه المنتظر بزرگترين مركز آموزش جماعت خوجه هاى اثنى عشرى مى باشد كه داراى سه مقطع ابتدايى راهنمايى و متوسط مى باشد. دانش آموزان سياهپوست فقط در مقطع پيش درستانى اين مدرسه ديده مى شوند كه معمولا فرزندان مسئولين رده بالاى دولتى هستند. نكات زير در مورد جماعت خوجه هاى اثنى عشرى قابل تأمل است - به سبب رسومات فرهنگ هندى طبقاتى مى انديشند و عليرغم ايمان و اعتقاد دينى نوعى امتياز بين خود و آفريقائيان قائلند و اين امر موجب مى شود تا قدرت جذب سياهان كه معمولا براى آنها كار مى كنند و يا به هر دليلى حتى تبليغى با آنان در رابطه اند كاهش يابد.- به علت خصلت هاى زراندوزانه در تجارت در معامله با سياهان رحم و مروت نداشته و موجب انزجار سياهان مى شوند. - عموما تاجر پيشه و ثروتمند مى باشند و به طرق مختلف مانع ورود سياهان به عرصه كار و كسب مى شوند. - با آنكه از ورود سياهان شيعه به مساجد و مجامع خود جلوگيرى نمى كنند ولى برخوردشان به گونه اى است كه كمتر سياهى رغبت مى كند به جمع آنها حتى براى نماز بپيوندد. - كمك هاى آنان به سياهان شيعه كه حجم قابل توجهى نيز دارند و از محل سهم امام صورت مى گيرد به نحوى نيست كه به ارتقاء سطح زندگى آنها منتهى شود. اين كمكها بيشتر صرف امور تبليغى و مدرسه اهل البيت مى شود. - آئين خوجه ها در افريقا خصوصا در تانزانيا چندان روشن به نظر نمى رسد. آنان با هر تحول سياسى دچار نگرانى شده و به تبديل اموال خود به ارز معتبر مى پردازند. البته رفتار ايدى امين رئيس جمهور وقت اوگاندا و همچنين عبيد كرومه رئيس دولت وقت زنگبار در مصادره اموال و اخراج آنان از تجربيات تلخ در رفتار دولت هاى افريقايى با خوجه ها مى باشد كه موجب شده است سرمايه هاى خود را به خارج از اين كشور انتقال دهند.

سازمان بلال مسلم ميشن

ايده تشكيل اين سازمان اول بار در سال 1964 پيدا شد. در اين رابطه شورايى توسط سيد سعيد اختر رضوى تشكيل شد. اين سازمان در سال 1968 رسما شروع به كار كرد. اساسنامه سازمان در فدراسيون شيعه اثنى عشرى افريقا به تصويب رسيد. هدف عمده سازمان تبليغ اسلام به خصوص مذهب اهل بيت در ميان افريقائيان منطقه است. اين سازمان برنامه آموزش مكاتبه اى را در سطح تانزانيا به مرحله اجرا مى گذارد كه در دو دوره مقدماتى و پيشرفته به آموزش علاقمندان آفريقايى مى پردازد. تعداد آموزش يافتگان اين روش آموزشى بالغ بر 200 هزار تن بوده است.

تشكيلات تابعه سازمان بلال مسلم ميشن عبارتند از

الف) مدرسه اهل البيت

از جمله فعاليتهاى بلال مسلم ميشن تأسيس مدرسه اهل البيت مسجد و خوابگاه آن است. دوره تحصيل آن 5 سال است و حدود 100 طلبه افريقايى از فرقه هاى شيعه شافعى و حنفى از كشور تانزانيا و كشورهاى مجاور تحت تعليم هستند.

ب) مكتبةالثقلين

به سال 1981 توسط شيعيان اثنى عشرى افريقايى ايجاد شده و رهبر آه شيخ محمد على كونگا مى باشد. ج) حوزه ليميا د)مركز سيد خويى ه)حسينيه حيدريه و) دوره آموزش حاشيه اى ز) چاپخانه و انتشارات تاكنون 25 عنوان كتاب به زبان هاى انگليسى و سواحيلى در اين چاپخانه به چاپ رسيده است. تيراژ جزوات چاپ شده در اين مركز 69000 نسخه مى باشد. مجلات لايت به زبان انگليسى و صوت البلال به زبان سواحيلى در اين چاپخانه به چاپ مى رسد. نشريه اول عمدتا به خوجه ها مربوط مى شود و نشريه دوم براى تبليغ در ميان افريقائيان منتشر مى شود. از ديگر جمعيت هاى شيعى كه به فعاليت هاى جنبى ديگر نيز مى پردازند مى توان به سازمان خدمات جهانى اسلام اشاره كرد. اين سازمان را عده اى از جوانان خوجه اثنى عشرى تشكيل داده اند. اهداف عمده آن كمك به ايتام و مستمندان كمك به روستائيان ساخت مدرسه و مسجد و حفر چاه تأمين آب آشاميدنى اهداء حجاب و امور فرهنگى مى باشد. همچنين مى توان به جمع معلمان مسلمان شهر تانگا(1) اشاره كرد كه در مدرسه علميه شمسيه اين شهر فعاليت داشته و به انقلاب اسلامى ايران علاقمند است.

ج) شيعيان بومى

عموما شيعيان بومى افريقا چند سالى است كه به اين مذهب گرويده اند و با آداب و سنن مذهب تشيع آشنا گرديده اند. آن هم به جهت ارتباط با بازرگانان و تجارى كه مذهب شيعى داشته اند و از توان اقتصادى بالاترى نيز برخوردار بوده اند كه بالطبع افراد زير دست خود را با فرهنگ تشيع آشنا ساخته اند كه البته بيشترين نقش را در اين خصوص شيعيان لبنانى و خوجه ها ايفاء كرده اند. پس از پيروزى انقلاب اسلامى و شروع يك دوره روابط با آفريقا و تأسيس نمايندگى هاى سياسى فرهنگى در اقصى نقاط كشورهاى اين قاره مسلمانان با افكار تشيع ايرانى آشنا شده و به اين مذهب درآمده اند. برخى از اين افراد به خاطر علاقه يا داشتن نوعى روابط با سازمانها و مؤسسات يا وزارت خانه هاى جمهورى اسلامى توانستند جهت ادامه تحصيل به مراكز علمى كشورمان در شهرهاى مختلف وارد شوند و پى از گذراندن دوره هاى چند ساله مجددا به كشورهايشان بازگشته اند كه اين افراد در ترويج تشيع در نقاط مختلف افريقا با توجه به مليت هاى گوناگونشان مؤثر بوده اند. از اين افراد نمونه هاى خوبى در كشورهاى مختلف وجود دارد كه هم اكنون با تأسيس مدارس و يا حوزه هاى علميه به ترويج تشيع در نزد مردم بومى افريقا مشغول هستند. اما يكى از اين افراد كه توانسته است نقش مهمى را در كشورى مهم ايفاء كند شيخ ابراهيم الزاكى زاكى است كه در نيجريه توانسته است با تلاش و جديت فراوان حدود 10 هزار نفر را در ايالت كاتزينا به مذهب تشيع درآورد. هرچند وى داراى افكار تند شيعى بوده و معتقد است كه بايستى يك حكومت اسلامى به شيوه جمهورى اسلامى ايران در آن ايالت تأسيس شود ولى تا به حال از سوى رژيم نظامى حاكم بر اين كشور چندين بار دستگير و زندانى شده است كه آخرين آنها دو سال به طول انجاميد(2). اما وى پس از آزادى از زندان مجددا بر تأسيس يك حكومت اسلامى مورد نظر خود تأكيد نمود. لازم به ذكر است كه گروهى از هواداران وى كه شيعه نيز هستند با دستگيرى وى و فشار نيروهاى امنيتى ايالتى مجبور شدند به كشورهاى همجوار فرار كنند كه اين امر خود نيز باعث انتقال افكار شيعى به بخشى از جنوب نيجر چاد و كامرون شده است. لذا مى توان اميدوار بود كه با تلاش هاى شيخ براى اولين بار در تاريخ تشيع شاهد گسترش و اشاعه مكتب اهل بيت در يكى از مهم ترين كشورهاى افريقايى باشيم.

د) شيعيان ايرانى

اولين ارتباط فرهنگى بين ايرانيان و مردم تانزانيا به قرن دهم ميلادى و ورود اقوام شيرازى به سواحل تانزانيا بازمى گردد. اين خانواده كه پانصد سال در جزيره زنگبار و سواحل شرقى تانگانيكا اقامت و حكومت نمودند اثرات عميقى در فرهنگ آن خطه با قى گذاردند. در زنگبار خرابه هاى يك حمام قديمى ايرانى با تابلويى كه نام ايران بر آن حك شده نشانه حضور تاريخى ايرانى هاست. نشانه هاى معمارى ايرانى در كنار معمارى هندى و پرتقالى در قسمت قديمى زنگبار بخوبى قابل مشاهده است. در بوگوما نيز خرابه هاى مسجد و اقامتگاه يك يا چند ايرانى كه مورد احترام بوده اند به قدمت حدود هزار سال ديده مى شود. در زبان سواحيلى لغات فارسى زيادى ديده مى شود كه از زبان بلوچها و فارس هاى مهاجر وارد زبان محلى شده است. خانواده هاى فارسى زبان حدود 500 سال در زنگبار با عنوان شيرازى زندگى مى كرده اند. حزب آفروشيرازى متحد حزب تانو نام خود را از تركيب نام ساكنان شيرازى غير عرب زنگبار و بوميان آفريقايى گرفته است. در سال 1362 ق (1884 م) يكى از علماى نجف به نام سيد عبدالحسين مرعشى از طرف شيخ عبدالله مازندرانى و سيد كاظم طباطبايى - مراجع تقليد وقت - مأموريت يافت تا جهت تبليغ و اشاعه دين به زنگبار برود.زمان ورود ايشان به زنگبار 4 خانواده شيعه مهاجر هندى وجود داشت. فعاليت ايشان در زنگبار فعاليت تبليغى و آموزش تعليمات دينى و امامت جماعت بوده است. وى از زنگبار پيامى براى مرجع تقليد وقت در نجف اشرف آقاى سيد كاظم طباطبايى فرستاد و خواستار اعزام يك روحانى متقى و عالم به زنگبار گرديد تا جانشين و داماد ايشان گردد. بدين منظور آيةالله طباطبايى سيد حسين شوشترى را اعزام نمود. سيد حسين شوشترى پس از ازدواج جهت ادامه تحصيل به نجف بازگشت. در سال 1283 ش سيد عبدالحسين مرعشى به همراه مريدانش جهت حج به مكه مشرف شد كه در آنجا بيمار و به رحمت ايزدى پيوست. پس از آن مريدان وى از مكه به نجف رفته و از مرجع تقليد وقت آيةالله ميرزا حسين خليل درخواست نمودند تا سيد حسين شوشترى داماد مرحوم مرعشى جاى ايشان را بگيرد. با درخواست آنان موافقت و در سال 1284 ش سيد حسين به همراه خانواده اش راهى زنگبار گرديد. ايشان تبليغ و بيان مسايل دينى و امامت جماعت را در زنگبار به عهده داشت و در سال 1324 شمسى در زنگبار وفات نمود. فرزندان سيد حسين شوشترى در زنگبار باقى ماندند. برخى از آنان به كسب علم و برخى نيز به كسب و تجارت پرداختند. در حال حاضر بسيارى از آنان مقيم دبى و مسقط مى باشند. هم اكنون كوچه اى به نام اعجم موگالى به معنى محله ايرانى ها در زنگبار وجود دارد كه ايرانى ها در آنجا زندگى مى كردند. دران زمان ايرانى هاى ديگرى هم در زنگبار بودند كه فرزندان آنها در آنجا اقامت نداشتند ولى شوشتريها كه فرزندانشان در زنگبار بودند برخى از آنان هنوز در آنجا اقامت دارند و اگر تضييعات وارده بر آنها در زمان عبيد كرومه پيش نمى آمد حضورى گسترده تر از اين در زنگبار مى داشتند. در سال 1346 به دعوت آقاى اختر رضوى - از بنيانگذاران سازمان بلال مسلم ميشن - سيد محمد شوشترى نوه سيد حسين شوشترى براى فعاليت در بلال ميشن به دارالسلام رفت و به عنوان معاونت تشكيلات بلال ميشن در زمينه تبليغات دينى آموزش علم فقه و چاپ كتاب آغاز به فعاليت نمود. وى همچنين سردبير مجله صوت البلال مى باشد. فعاليت خاندان شوشترى در زنگبار موجب مى شود تا مانع از گرويدن شيعيان به ساير فرق از جمله آقاخانى ها شوند. صاحب نظران معتقدند شايد چنانچه فعاليت مؤثر اين خاندان در آن زمان نبود اكثريت 500 هزار خوجه اثنى عشرى موجود در سراسر دنيا به طرف ديگر فرقه ها جذب مى شدند و اثرى از آنها باقى نمى ماند. در حالى كه خوجه ها در حال حاضر در سراسر جهان داراى تشكيلات و اعتقادات بسيار مستحكم و منسجمى مى باشند.