مؤسسه فرهنگى دار الحديث اولين و بزرگترين مركزى است كه به صورت جمعى و تشكيلاتى پيرامون حديث تحقيق نموده و در جهت تنظيم، نشر و آموزش آن فعاليت مى كند. اين مؤسسه در سال 1371 به همت حجة الاسلام و المسلمين محمدى رى شهرى بنا شده و در سال 1374 با پيام مقام معظم رهبرى رسما افتتاح گرديد. يكى از بخشهاى اين مؤسسه فرهنگى، پايگاه حديث نت است كه طى گفتگويى با حجة الاسلام سيد حميد حسينى معاون اطلاع رسانى مؤسسه دار الحديث قم به معرفى آن مى پردازيم.
جناب آقاى حسينى! لطفا در ابتدا راجع به اهداف تاسيس پايگاه حديث نت به اختصار توضيحاتى بفرماييد.
از آنجا كه معتقديم تنها راه صحيح هدايت و تنها مكتب نجات بخش بشريت «اسلام » است و اسلام هم از طريق قرآن و احاديث قابل شناسايى و دسترسى است; اين مسئوليت بر دوش ما است كه بتوانيم به عنوان مركزى كه عهده دار كار پژوهش و نشر احاديث اهل بيت: مى باشد، اين احاديث را از هر طريق و با استفاده از هر وسيله ممكن به مشتاقان آن در اقصى نقاط عالم برسانيم. امروزه وسيله پر كاربرد و نيرومندى كه بتواند اين معارف نورانى را به جهانيان انتقال دهد و زمينه اى را براى نشر حديث ايجاد كند، شبكه هاى اطلاع رسانى و سرآمد آنها «اينترنت » است. لذا اين رسالت را احساس كرديم كه با توجه به بعد تخصصى مؤسسه، در اين صحنه حاضر شويم و اين امكان را فراهم آوريم تا ضمن آنكه علاقه مندان اهل بيت: و دوستداران احاديث در هر نقطه دنيا به آن دسترسى پيدا مى كنند، براى كسانى كه كارهاى تحقيقى و پژوهشى در رابطه با حديث انجام مى دهند نيز زمينه ارتباطى چند جانبه اى ايجاد شود. علاوه بر آن احساس مى كنيم شبكه اينترنت، مجال خوبى را براى پاسخگويى به سؤالات اقشار مختلف مردم فراهم مى آورد و امكان مبادله حجم زيادى از اطلاعات در اين شبكه وجود دارد. از طرف ديگر لازم است در عرصه اينترنت يك پايگاه تخصصى براى حديث وجود داشته باشد، بويژه اينكه تا كنون در جهان تشيع اطلاع رسانى منسجمى در خصوص حديث اهل بيت: انجام نشده است. اين در حالى است كه در ميان اهل سنت تلاشهاى خوبى در اين زمينه صورت پذيرفته است.
اين شبكه در چه تاريخى تاسيس شد و شروع به كار كرد؟
اين شبكه در بهار سال جارى (1378) به صورت ابتدايى و در قالب طرح اوليه ايجاد و به مرور زمان تكميل شد و به لطف الهى اينك به حد قابل قبولى رسيده هر چند ما هنوز در ابتداى راه قرار داريم چرا كه زمينه هاى گسترده اى در اينترنت وجود دارد كه ما تنها در مراحل آغازين آن هستيم.
پايگاه حديث نت به چه زبان يا زبانهايى است و عناوين و گزينه هاى آن كدام است؟
اين پايگاه به سه زبان عربى، انگليسى و فارسى است و جمعا داراى 10 گزينه مى باشد. اين گزينه ها عبارت اند از: معرفى مؤسسه، كتب حديثى، پژوهشهاى حديثى، دانستنيها، نشريات، پرسش و پاسخ، كتابخانه، بخش ويژه، بخش تصوير، بخش نرم افزار و ديگر پايگاهها.
اگر ممكن است در خصوص هر يك از اين گزينه ها قدرى توضيح دهيد.
معرفى: بخشهاى مختلف مؤسسه فرهنگى دارالحديث شامل پژوهشكده، دانشكده علوم حديث، كتابخانه، اطلاع رسانى و مجلات مؤسسه در اين بخش معرفى شده اند. علاوه بر آن متن كامل پيام مقام معظم رهبرى به مناسبت افتتاح مؤسسه در اين بخش آورده شده است.
كتب حديثى: به يارى خداوند قصد داريم متون حديثى شيعه و اهل سنت را در اين بخش قرار دهيم. در حال حاضر مشغول قرار دادن متونى نظير نهج البلاغه، اصول كافى، ميزان الحكمة، و ديگر متون حديثى مى باشيم.
پژوهشهاى حديثى: اين بخش شامل مقالات حديثى، پايان نامه ها، بايسته هاى تحقيق، مراكز و طرح هاى تحقيقاتى، گروههاى پژوهشى، تازه هاى نشر و معرفى پژوهشگران حديث مى باشد.
دانستنيها: اطلاعات عمومى در خصوص احاديث را براى مخاطبان عام در اين بخش عرضه خواهيم كرد. همچنين در اين قسمت اين مطالب خواهد آمد: آشنايى با كتب حديث شيعه، آشنايى با محدثان، معرفى كتب حديث اهل سنت، آشنايى با راويان، تاريخ حديث، علوم حديث، اصطلاحات حديث و آشنايى با مراكز حديثى.
نشريات: در اين قسمت، آثار انتشار يافته از سوى مؤسسه و محصولات مكتوب آن معرفى مى گردد و روى شبكه گذاشته مى شود كه شامل اين موارد است: كتب منتشر شده، فصلنامه فارسى علوم حديث و دوفصلنامه عربى علوم الحديث، مجموعه ميراث حديث شيعه و خريد و اشتراك.
پرسش و پاسخ: در اين بخش، زمينه اى فراهم گرديده تا به پرسشهاى مختلف حديثى ظرف مدت 24 ساعت پاسخ داده شود. اين فعاليت از مدتها پيش از طريق تلفن انجام مى شد و ما بدين وسيله گنجينه اى گرانبها از مجموعه پرسش و پاسخ هاى حديثى را در نرم افزار جمع آورى كرديم كه با توجه به تجربيات به دست آمده در پرسشهاى حديثى به وسيله اينترنت از آن بهره بردارى مى كنيم.
كتابخانه: در اين بخش با كتابخانه هاى تخصصى حديث و خدمات آن و كتب موجود در كتابخانه در نقاط مختلف جهان آشنا خواهيم شد.
بخش ويژه: در اين بخش قسمتهاى متنوعى شامل خبر و گزارش، بخش كودكان و نوجوانان و متون مورد علاقه اين قشر به صورت سرگرمى داير خواهد شد. همچنين متون قابل فهم كودكان و نوجوانان به صورت روان و ساده نظير احاديث و مسابقه هاى ويژه كودكان و نوجوانان در اين بخش گنجانده مى شود.
بخش تصوير: در اين بخش، تصاويرى از مؤسسه، آثار هنرى و گرافيكى در ارتباط با حديث قرار داده مى شود.
بخش نرم افزار: نرم افزارهاى توليدى مؤسسه نظير كنزالعمال، ميزان الحكمة و ديگر نرم افزارهاى حديثى اسلامى مرتبط با حديث و علوم حديث در اين قسمت قرار مى گيرد.
ديگر پايگاهها: در اين بخش، به ديگر پايگاههاى حديثى جهان اسلام، اتصال (دذخد) خواهيم داشت.
مقدار ديتا و اطلاعات موجود در شبكه حديث نت چه اندازه است؟
در مجموع حدود 50 مگا بايت اطلاعات حديثى و متفرقه در اين شبكه وجود دارد.
نشانى اينترنتى اين شبكه چيست؟
نشانى پايگاه حديث نت و پست الكترونيك آن hadithhadith.et مى باشد.
هر بار پس از چه مدت، اطلاعات شبكه به روز مى شود؟
با توجه به اينكه در مراحل نخستين گذاشتن اطلاعات اوليه روى شبكه قرار داريم لذا فعلا به تكميل اطلاعات موجود مى پردازيم گرچه برخى بخشهاى اين پايگاه دائما به روز مى شود.
روشهاى جستجو در اين پايگاه به چه صورت انجام مى شود؟ آيا به صورت موضوعى است يا صرفا الفاظ قابل جستجو است؟
در اين شبكه علاوه بر اينكه از طريق گزينه هاى اصلى و فرعى به مطالب متنوع دسترسى وجود دارد ان شاءالله با تكميل برنامه ميزان الحكمة، كه يك برنامه موضوعى حديث است به امكان خوبى براى دسترسى به اطلاعات حديثى از طريق موضوع و الفاظ احاديث دسترسى پيدا خواهيم كرد. با اجراى اين طرح براى اولين بار چنين كار پر حجمى در خصوص جستجوى موضوعى حديث در اين مؤسسه انجام خواهد شد.
آيا اين پايگاه به سايت هاى ديگر نيز متصل (lik) مى باشد؟
بلى، ارتباطهاى متعددى در حال حاضر در اين پايگاه وجود دارد.
در پايان اگر صحبت خاصى داريد بفرماييد و در خصوص نشريه ره آورد نور هم نظر خود را بيان كنيد.
از محققان و پژوهشگران حوزه تقاضى دارم كه ما را در اين كار يارى كنند چون اين شبكه متعلق به ما نيست بلكه به شيعه و اهل بيت: تعلق دارد لذا به كمك آنها مى توان بر غناى اين پايگاه افزود. اين هميارى از راههاى مختلفى چون ارائه اطلاعات و مطالب حديثى مفيد، ارزيابى و نقد مطالب موجود و ارائه طرحها و پيشنهادهاى سازنده ميسر خواهد بود.
در خصوص نشريه نيز ابتدا تشكر خود را از زحمات دست اندركاران نشريه اعلام مى دارم و بايد بگويم كه با توجه به ظرفيت و امكان بالايى كه در شبكه اينترنت موجود است جاى چنين نشريه اى خالى بود. جا دارد اين نشريه در سطح بالاتر به شكلى جذابتر و در تيراژ (شمارگان)ى وسيع تر توزيع و منتشر شود. يكى از توقعاتى كه از يك نشريه وزين در اين موضوع مى رود اين است كه نقش هماهنگ كننده را بين مراكز مختلف توليد كننده نرم افزار علوم اسلامى چه در قم و چه در ساير شهرها داشته باشد تا ضمن آنكه از كارهاى موازى و تكرارى جلوگيرى مى كند، به تبادل اطلاعات ميان اين مراكز مختلف كمك كند. با اين تلاشها مى توان به يك تشكل منظم و هماهنگ بين مراكز علوم اسلامى در اينترنت ست يافت. متاسفانه امروزه ميان مراكز تحقيقاتى و تلاشگران در عرصه اينترنت ناهماهنگى هايى وجود دارد كه مى تواند خسارتهاى جبران ناپذيرى را وارد آورد. اميد است بتوانيم با همفكرى همه مراكز و انديشمندان در اين عرصه، شاهد يك اطلاع رسانى مناسب و مطابق با شان تشيع و جمهورى اسلامى باشيم.