امام علي(ع) اولين مؤمن به مكتب - سیره سیاسی امام علی (ع) در عهد رسول الله (ص) نسخه متنی

اولين فصل درخشان در سيره امام علي(ع) پيشتازي و همگامي حضرت با رسول گرامي اسلام از آغاز بعثت است. قرآن كريم پيشتازان ايمان و جهاد را مي ستايد:

«...لا يستوي منكم من أنفق من قبل الفتح و قاتل اولئك أعظم درجة من الّذين انفقوا من بعد و قاتلوا...؛1 برابر نيستند كساني از شما كه قبل از پيروزي انفاق كرده و جنگيدند (با آنان كه بعد از پيروزي اهل انفاق و جهاد شدند) اينان مقامشان برتر از آنان است كه بعد از پيروزي انفاق كرده و جنگيدند...».

امام علي(ع) اولين مؤمن به مكتب

اين ارزش، ارزش والاي قرآني است، به شرط آن كه اين سابقه با لاحقه اي درخشان همراه باشد؛ همچون امام علي(ع). اين افتخار براي مولي هست كه اولين مؤمن به مكتب و فداكارترين در اين مسير است. او خود اين فصل درخشان زندگي اش را چنين ترسيم مي كند:

«... اللهمّ انّي اوّل من اناب و سمع و اجاب لم يسبقني الاّ رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ بالصّلاة...؛2 خدايا من نخستين كسي هستم كه به سوي تو بازگشته و نداي تو را شنيده و پاسخ گفته ام، هيچ كس جز پيامبر(ص) در نماز بر من سبقت نگرفت».

«... لن يسرع احدٌ الي دعوة حقّ و صلة رحم و عائدة كرم...؛3 ... هيچ كس سريع تر از من به اجابت دعوت حقّ، صله رحم، احسان و بخشش فراوان نشتافته است...».

«.... و لم يجمع بيت واحد يومئذ في الإسلام غير رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ و خديجة و انا ثالثهما اري نور الوحي و الرّسالة و أشمّ ريح النّبوة...؛4 ... در آن روز غير از خانه رسول خدا(ص) خانه اي كه اسلام در آن راه يافته باشد وجود نداشت تنها خانه حضرت بود كه او و خديجه و من نفر سوّم آنها اسلام را پذيرفته بوديم من نور وحي و رسالت را مي ديدم و نسيم نبوّت را استشمام مي كردم...».

اين افتخار بزرگ مولي را تمام شيعه و بزرگان اهل سنّت گواهي كرده اند:

ابن عبد البرّ مالكي، از سلمان و ابوذر و مقداد و خباب و ابوسعيد خدري و زيد بن ارقم روايت كرده است كه: «انّ علي بن ابيطالب اوّل من اسلم و فضّله هؤلاء علي غيره؛5 امام علي اوّلين مسلمان است و در اين افتخار از ديگران برتر است».

ابن ابي الحديد معتزلي گويد: «و ما اقول في رجل سبق الناس الي الهدي و آمن بالله و عبده و كل من في الأرض يعبد الحجر و يجحد الخالق لم يسبقه احد إلي التوحيد الاّ السابق إلي كلّ خير محمّد رسول الله(ص)...؛6 چه بگويم درباره مردي كه پيشگام همه انسان ها در هدايت پذيري بوده و زماني به خدا ايمان آورد و او را بندگي كرد كه تمام اهل زمين بت پرست و منكر خالق بودند، در توحيد جز سبقت گيرنده در هر خير نبي اكرم(ص) كسي بر امام پيشي نگرفت...».

امام علي و فداكاري

اين پيشگامي با فداكاري همراه بود. امام علي(ع) گل ايمان را در بوستان عمل به بار نشاند و در تمام عرصه هاي فداكاري حاضر بود. اين معناي صداقت در ايمان است: «انّما المؤمنون الّذين آمنوا باللّه و رسوله ثمّ لم يرتابوا و جاهدوا بأموالهم و أنفسهم في سبيل الله اولئك هم الصّادقون؛7 مؤمنان واقعي كساني هستند كه به خدا و رسولش ايمان آوردند سپس هرگز شك و ترديدي به خود راه نداده و با اموال و جان هاي خود در راه خدا جهاد كرده اند آنها راستگويانند». و امام علي «صديق» بود. اين مقام برتر از «صداقت» است. او صداقت در گفتار و رفتار را عجين كرد و از آغاز اسلام تا پايان عمر مباركش همچون يك سرباز پا به ركاب مكتب بود. از اين رهگذر است كه مي بينيم قرآن كريم «صديقين» را در كنار انبيا نشانده است: «فاولئك مع الّذين انعم الله عليهم من النّبيين والصديقين...؛8 پس اينان با كساني اند كه به آنان نعمت داده شده از پيامبران و صديقين...». امام علي(ع) خود، خويش را به اين وصف مي ستايد كه: «انا الصّديق الاكبر؛9 من صدّيق بزرگم». و به حق چنين است.

مولي حضورش را در همه صحنه هاي ايثار چنين ترسيم مي كند: «... و ايم الله لقد كنت من ساقتها حتّي تولّت بحذافيرها و استوسقت في قيادها ما ضعفت ولاجبنت و لاخنت و لاوهنت...؛10 به خدا سوگند من همانند گردباد و طوفاني بودم كه جاهليت را راندم تا به يكباره پشت كرد و سر به حكم اسلام آورد، نه سست شده ام، نه ترسانم، نه خيانت كرده ام و نه ناتوانم.11 و تاريخ پرافتخار زندگي مولي گواه بر مطلب فوق است.