اهميت اخلاص در عمل - آداب و اخلاق اهل علم (02) نسخه متنی

اهميت اخلاص در عمل

حيات وارزش انسان به علم است وارزش علم و دانش به عمل وارزش و اهميت عمل به اخلاص . همانگونه كه آب مايه حيات پديده هاست و عامل شادابى آنها اخلاص نيز موجب حيات وارزش اعمال و پشتوانه اى براى بقاء و دوام آن .اهميت عمل بيش از آن كه به اندازه و مقدار آن مربوط باشد به چگونگى و كيفيت آن ارتباط دارد به همين جهت است كه قرآن كريم اينگونه تعبير مى كند :[...هوالذى خلق الموت والحياه ليبلوكم ايكم احسن عملا] 4 وارزش اعمال را به درست و صحيح انجام دادن و با اخلاص و خلوص به پايان رساندن مى داند. و نمى گويد:اكثر عملا. درست همانند درختى كه بار و ميوه فراوان دارداما فاسد و آفت زده . در برابر درختى است كه بارش اندك ولى ميوه هاش سالم و به دوراز آفت .

امام صادق[ ع] فرمود:
ماانعم الله عزوجل على عبداجل من ان لايكون فى قلبه مع الله غيره .

نعمت و موهبتى بزرگترازاين نيست كه خداوند به انسان حالتى بدهد كه درانديشه و فكرش جز خدا به هيچكس نيانديشد 5 .

اخلاص چيزى است كه به جوهره عمل ارزش و كرامت مى بخشد و كيمياى كم يابى است كه مس اعمال آدمى را طلاى ناب مى سازد. به همين جهت است كه از خالص سازى عمل بعنوان] سر] و رازالهى ياد شده است :

الاخلاص سر من اسرارى اودعه فى قلب من احببته 6 .

چقدر زيبا و دلپذيراست اگر بشر در هر كارى به همان نسبت كه به حفظ ظاهر
و كالبد عمل مى انديشد به روح و جان عمل نيزاهميت دهد. امام مخلصين اميرالمومنين[ ع] اينگونه آرزو مى كند:

اين الذين الخلصوااعمالهم و طهروا قلوبهم لمواضع نظرالله 7 .

كجايند كسانى كه براى خدا كار خالص انجام دهند و دل را كه جايگاه نظر خداونداست از هرگونه ناخالصى و گناه پاك كنند.

عمل بدون اخلاص مصداق اين حكايت سعدى در گلستان است :

[زاهدى مهمان پادشاهى بود چون به طعام بنشستند كمتراز آن خورد كه عادت او بود و چون به نماز برخاستند بيش از آن كرد كه عادت او بود تا خلق صلاحيت در حق او زيادت كنند... چون به مقام خويش آمد سفره خواست تا تناول كند پسرى صاحب فراست داشت گفت :اى پدر بارى به مجلس سلطان طعام نخوردى ؟ گفت : در نظرايشان چيزى نخوردم كه بكار آيد. گفت : نماز را هم قضا كن كه چيزى نكردى كه بكار آيد]... 8 .

طوبى لمن اخلص لله العباده والدعاء و لم يشغل قلبه بماترى عيناه و لم ينس ذكرالله بما تسمع اذناه و لم يحزن صدره بمااعطى غيره 10
خوشا بحال كسانى كه عبادت و دعاى خويش را خالصانه انجام مى دهند و قلب خود را به آنچه ديدگانشان مى بيند گرفتار نمى سازند و همواره به ياد خدايند و شنيدنيها آنان رااز ياد خدا غافل نمى كند واز آنچه كه ديگران دارند به دل خوداندوهى راه نمى دهند.