باسمه تعالى - تشکیل دادگاه خانواده نسخه متنی

باسمه تعالى

گرچه هر شأنى از شؤون انسانى اعم از فردى و اجتماعى جايگاه و اهميت خاص به خود را دارد. ليكن برخى از آنها نسبت به بعضى ديگر از حساسيت و ويژگى برترى بهره داشته و به همين جهت نيز در معرض حوادث و وقايع بيشترى واقع است.در بين همه امورى كه به انسان و جنبه هاى انسانى مرتبط است مسأله زن همواره با پيچيدگى و غموض بيشتر همراه بوده است. حقيقتى كه در طول تاريخ فراز و نشيبهاى فراوانى را تحمل كرده و از زنده به گور شدن تا خدائى كردن را به خود ديده است. زن غير از حقيقت انسانى چهره هاى مختلف ديگرى را نيز در خود دارد كه بايستى آن جلوه هاى مختلف كشف، و آن صورتهاى گوناگون هويدا شود تا آن گونه كه هست شناخته و معرفى شود.انقلاب شكوهمند اسلامى ايران كه هزارها تجربه را در درون خود نهفته دارد، حركت زنان و نهضت مؤثر آنها در ميدانهاى مختلف فرهنگى، اجتماعى، سياسى و علمى را به عنوان يكى از بهترين شاخص هاى انقلاب عظيم اسلامى ما اعلام داشته و مسير تعالى و شكوفائى جامعه را بعضاً در پرتو حركت خردمندانه و سير هوشيارانه زنان جامعه اسلامى معرفى مى نمايد. ليكن بايد از اين تجربه بهره گرفته ضمن حفظ و ترميم، آن را بالنده نگه داشت.(1)

نيجريه

ديدگاه مذاهب و نگرش سنتها و فرهنگهاى قومى درباره زن و جايگاه اجتماعى وى متفاوت است حتى در يك مذهب هم گاهى بر اساس اجتهاد و برداشت از روايتهاى مختلف مذهبى و استنباط از منابع متفات، نگرش درباره زن گوناگون است. بطور مثال، معروف است كه شيخ عثمان دان خودى مصلح و بنيانگذار حكومت اسلامى نيجريه دو گونه ديدگاه و نگرش درباره زن داشت و پيروان وى نيز بر همين اساس در مورد زن دو موضعگيرى و استنتاج مى كنند. بر اساس يكى از تأليفات فراوان شيخ، زن بدون اجازه شوهرش نمى تواند از منزل خارج و فعاليت در جامعه داشته باشد. لذا پيروان اين عقيده كاملاً مخالف فعاليت زن خارج از خانه هستند و زن را اسير صندوقخانه قرار مى دهند. از سوى ديگر بر اساس استنباط از يكى از كتب شيخ، زن مى تواند فعاليت و جايگاه ممتازى در جامعه داشته باشد و مى تواند از قيد خرافات و بندهاى سنتهاى ازتجاعى جامعه رهايى يابد.فعاليت اجتماعى دختر شيخ در خارج از خانه و يافتن يك جايگاه علمى و فرهنگى و اجتماعى نشانه و دليل واضح اين نظريه است. در گذشته نه چندان دور زنان مسلمان از قبيله هوى از هر گونه فعاليت اجتماعى خارج از منزل محروم و محبوس كنج تاريك خانه بودند. با افزايش سطح آگاهى مردم به ويژه قشر جوان ديدگاهها و نگرشها به سمت نظريه دوم شيخ عثمان دان فودى گرايش يافت و دختران جوان مسلمان الگوى خود را از ميان چندين انديشمند زن همچون دختر شيخ عثمان گزينش مى كنند.در جنول، زنان يوروبا و ايبو از آزادى بيشترى برخوردار هستند و زنان بوروبايى جايگاه ممتازى در جامعه داشته و اكنون نيز زنان بوروبايى نقش ارزنده اى در اقتصاد كشور دارند. اكثر فروشندگان و كسبه كوچك را زنان تشكيل مى دهند.تشكيلات و جمعيتهاى زنان در نيجريه از تاريخ طولانى برخوردار نيست. زنان مسلمان ديرتر وارد صحنه نهادهاى تشكيلاتى شدند. اكنون زنان مسلمان تشكيلات صنفى نسبتاً خوبى دارند ولى اين تشكيلات فاصله زيادى از خودكفائى و استقلال دارد و معمولاً از لحاظ مالى وابسته به دولت و يا گروههاى فشار هستند.مشهورترين گروهها و سازمانهاى زنان مسلمان نيجريه به شرح ذيل است:1 - سازمان خواهران مسلمان Muslim Sisters Organiztion اين تشكيلات در اوايل دهه هشتاد قرن جارى ميلادى تأسيس و نقش خوبى در سازماندهى و هماهنگى فعاليتهاى خواهران مسلمان دارد. دفتر مركزى آن در شهر لاگوس و شعباتى در شهرهاى مختلف نيجريه دارد كه چند سمينار و جلسه بين المللى و منطقه اى برگزار نموده است.2 - اتحاديه جمعيت زنان مسلمان نيجريه FOMWANFederation OF Muslim Woman Assocation of Nigeria

3 - جمعيت زنان طريقت "صلوات بر پيامبر" Alaslatu of Nigeria )Womenصs Wing(

اين جمعيت يك گروه خيريه است و در زمينه هاى تبليغى و آموزشى فعاليت دارد و همچنين كمك به مستمندان و ايتام مسلمان جزء اهداف تشكيل اين جمعيت مى باشد. شهر لاگوس و چند شهر يوروبانشين منطقه فعاليت اين گروه است.4 - گروه خواهران مسلمان اين گروه وابسته به حركت اسلامى به رهبرى شيخ زاكزاكى است. فعاليت اين گروه ابعاد گوناگونى دارد. در زمينه سياسى آنها در تظاهرات روز قدس و ديگر اجتماعات سياسى گروه حركت اسلامى شركت فعالى دارند و نيز جلسات آموزشى و عقيدتى و سياسى را بطور منظم، هر هفته دارند.5 - گروه زنان مسلمان اين گروه وابسته به جنبش امت Ummah به رهبرى دكتر ابراهيم سليمان است. (دكتر ابراهيم سليمان نويسنده و وكيل و محقق آثار شيخ عثمان دان فودى و استاد دانشگاه احمدبلوزاريا و يكى از مؤسسين گروه امت و رهب فعلى آن است.) كه گرايشات وهابى و سلف گرى دارد. شهرها و ايالتهاى شمالى نيجريه بويژه شهر زاريا مركز فعاليت اين گروه است. زمينه هاى فعاليت اين گروه شباهتهائى با فعاليت گروه خواهران مسلمان دارد. نفوذ خوبى در ميان دانشجويان دختر دانشگاه احمد بلو در زاريا و دانشگاه بايرو در كانو و دانشگاه سوكوتو دارد. سلفيون نيجريه به ويژه وابستگان به عربستان سعودى كاملاً با فعاليت اجتماعى زنان مخالف هستند ولى بخاطر شرايط موجود تغيير رويه داده و تشكيلات زنان ايجاد نموده است.6 - سازمان زنان يوروبايى اين گروه از زنان قبيله يوروبا در ايالتهاى جنوب نيجريه جهت تنظيم و سازماندهى فعاليتهاى خود سازمانى ايجاد نموده اند كه در جوانب مختلف اجتماعى و فرهنگى فعاليت دارد. آموزش قرآن و زبان عربى و سرپرستى برخى از مدارس و كودكستانها، يكى از عمده ترين فعاليت آنان مى باشد.7 - جنبش خواهران مسلمان شاخه خواهران انجمن اسلامى دانشجويان اين جنبش در دانشگاههاى شمالى نيجريه فعالتر مى باشد و گرايش به اصلاح اوضاع اجتماعى دارد.8 - بنياد خواهران احسان توسط خانم رفاعه امينى ادريس و همسرش تأسيس و اداره مى شود. (نورالدين امين ادريس يكى از رهبران گروه مطالعات اسلامى و مسئول شعبه لاگوس گروه است. وى داراى گرايش اصلاح گرايانه در فعاليت مذهبى و اصلاحات اجتماعى است.)9 - كميته زنان شوراى عالى امور اسلامى نيجريه شوراى عالى امور اسلامى نيجريه در سال 1995 در شهر ايبادان تأسيس شد. عبدالعزيز آرشيكولا رئيس و مهندس طارق دبير كل اين شورا هستند. در كميته زنان اين شورا شخصيتهاى فعال از بانوان مسلمان قبيله يوروبا فعاليت دارند. اين كميته هنوز در آغاز فعاليت خود مى باشدگروهها و سازمانهاى فعال زنان مسلمان نيجريه بسيار هستند كه در سراسر نيجريه فعاليت دارند و ذكر مختصه تاريخچه و جوانب مختلف فعاليت آنان نياز به تحقيق زياد و زمان بيشترى دارد ولى بطور كلى اين سازمانها نقاط ضعف مشتركى دارند كه نياز به تحولات اصلاح گرايانه است.از جمله نقاط ضعف آنها

- ضعف سازماندهى و جوانى تشكيلاتى

- كم تجربگى در حل مشكلات خود و ديگر اعضاء.- عدم استقلال مالى و احتياج مادى به دولت و تجار.- خرده كارى و عدم برنامه ريزى براى آينده.- تسلط روزمرگى و موسمى بودن فعاليت اين گروهها- تأثير پذيرى شديد از حوادث و تحولات سياسى و مالى كشور.

مأخذ

بر اساس گزارش سفارت جمهورى اسلامى ايران در لاگوس به وزارت امور خارجه

قبرس

جزيره قبرس طى سالهاى 1878-1571 ميلادى تحت قلمرو امپراطورى عثمانى قرار داشت. بعد از اضمحلال اين امپراطورى، قبرس طى سالهاى 1960 - 1878 به استعمار دولت انگلستان در آمد و بعنوان بخشى از مستعمرات دولت بريتانيا به حساب آمد. پس از مبارزات آزادى بخشى كه در اين جزيره انجام پذيرفت، سرانجام مردم آن توانستند استقلال خود را بدست آوردند و در سال 1960 ميلادى بعنوان يك كشور مستقل اعلام موجوديت نمودند.از نظر مردم و مقامات اين كشور، زندگى جديد عملاً در سالهاى بعد از استقلال شروع گرديده و آنچه امروز جامعه قبرس از آن بهره مند مى باشد نتيجه تلاشهاى سى و شش ساله پس از استقلال است.نقش ارزشهاى مذهبى و سنتهاى اعتقادى در جايگاه زنان در قبرس:قبرس جامعه اى شرقى، مذهبى و سنتى است و همچون ساير جوامع شرقى، ارزشهاى اعتقادى، دينى و سنتها و باورهاى اجتماعى در آن قوى و كارآمد باشد. (اگر چه در دهه گذشته شاهد ضعف تدريجى اعتقادات مذهبى و سنتها و باورهاى اجتماعى خود بوده است.)باورهاى فوق الذكر در قبرس همچون ساير جوامع مشابه همواره نقش مؤثر و تعيين كننده اى در جايگاه زن در خانواده، جامعه، چگونگى اشتغال و در مجموع حقوق آنان ايفا نموده است. از اينرو در گذشته حضور زنان در صحنه هاى اجتماعى بسيار محدود بود و عمدتاً خانه محل حضور و فعاليت اصلى زنان را تشكيل مى داد و مشاغل آنان نيز غالباً مشاغل خانگى بود.اين مشاغل عمدتاً بودند از بافندگى و ريسندگى و دوخت لباس، دوخت كفش، گلدوزى، خدمات خانگى و در نهايت كار در مزارع بود. از آنجا كه اقتصاد اين جزيره در گذشته بر محور كشاورزى استوار بود، تا سال 1960 سى و هشت درصد نيروى فعال بخش كشاورزى جزيره را زنان در صحنه اجتماعى، زنان اين جامعه بتدريج جايگاه و نقش سنتى خود را خاصه در شهرها از دست دادند و شيوه تازه اى در زندگى خود پيشه نمودند. علاوه بر سياسيتهاى دولت در زمينه ارتقاء حضور زنان در صحنه جامعه، نياز اقتصاد كشور به نيروى كار نيز نقش مهمى در اين خصوص ايفا نمود.

قانون اساسى و حقوق فردى و اجتماعى زن و مرد

بند بيست و هشتم قانون اساسى كشور قبرس، همه افراد جامعه اعم از زن و مرد را داراى حقوقى برابر توصيف نموده و آنان را از نظر قانون برابر خوانده است. بر اساس اين ماده همه افراد جامعه از حقوق مطرح در قانون اساسى بدون هيچگونه تبعيضى در خصوص نژاد، مذهب، جنس، رنگ، زبان يا طبقه اجتماعى ،بهرمند مى باشند و هيچ شهروندى از امتياز خاصى بدليل اصالت خانوادگى ويا طبقات اجتماعى برخوردار نيست.از جمله دلايل عمده دولت در ارتباط با فعال نمودن سياستهاى مربوط به زنان،گرايش و علاقه زياد به وارد شدن در اتحاديه اروپا و بطور كلى معرفى جامعه قبرس بعنوان يك جامعه اروپائى مى باشد. از اينرو دولت قبرس بطور خاص طى دهه اخير تلاش نموده استانداردهاى بين المللى را در مورد حقوق و جايگاه زنان در كشور عملى سازد و خود را با آنها مطابقت دهد.

تشكيل كميته هاى مربوط به اصلاح قوانين

يكى از اقدامات مهم در زمينه بهبود بخشيدن به جايگاه زنان در جامعه، تشكيل دو كميته ويژه به هدف اصلاح قوانين در سطوح مختلف مربوط به زنان بود كه در سال 1983 انجام گرفت.يكى از اين دو كميته مسئول اصلاح قوانين موجود در مورد رفع تيعضيات عليه زنان در قوانين خانواده و همچنين تدوين قوانين جديد مربوط به خانواده بر اساس استانداردهاى جديد بود.كميته دوم نيز مسئوليت يافت به اصلاح قوانين در خصوص حقوق زنان در بازاركار و حقوق مادرى بپردازد. حاصل كار اين دو كميته تدوين مجموعه اى جديد از قوانين بود كه در سال 1987 به تصويب رسيد.