لطفا منتظر باشید ...
معناى ولايت چيست؟
غدير يك مساءله ى اسلامى است؛ يك مساءله ى فقط شيعى نيست. در تاريخ اسلام، پيامبر اكرم يك روز سخنى بر زبان رانده و عملى انجام داده است كه اين سخن و اين عمل، از ابعاد گوناگون داراى درس و معناست. نمى شود ما بگوييم كه از غدير و حديث غدير، فقط شيعه استفاده كند؛ اما بقيه ى مسلمانان از محتواى بسيار غنى يى كه در اين كلام شريف نبوى هست و مخصوص يك دوره هم نيست، بهره نبرند. البته چون در قضيه ى غدير، نصب اميرالمؤمنين "عليه الصّلاة والسّلام" به امامت و ولايت وجود دارد، شيعه يك دلبستگى بيشترى به اين روز و اين حديث دارد؛ ولى مضمون حديث غدير، فقط مساءله ى نصب اميرالمؤمنين به خلافت نيست؛ مضامين ديگرى هم دارد كه همه ى مسلمانان مى توانند از آن بهره ببرند.در مورد اصل واقعه ى غدير، خوب است كه همه ى افرادى كه به مسائل تاريخ اسلام علاقه مندند، بدانند كه قضيه ى غدير، يك قضيه ى مسلّم است؛ مشكوك نيست؛ فقط شيعيان نيستند كه آن را نقل كرده اند؛ بلكه محدثان سنى چه در دوره هاى گذشته، چه در دوره هاى ميانى و بعدى اين ماجرا را نقل كرده اند؛ يعنى همين ماجرايى كه در سفر حجة الوداع پيامبر اكرم در غدير خم اتفاق افتاد. كاروان بزرگ مسلمانان كه در اين سفر با پيامبر حج گزارده بودند، بعضى جلو رفته بودند؛ پيامبر پيكهايى را فرستاد تا آنها را به عقب برگردانند؛ و ايستاد تا آنهايى كه عقب مانده اند، برسند. اجتماع عظيمى در آن جا تشكيل شد؛ بعضى گفته اند نود هزار، بعضى گفته اند صدهزار، بعضى هم گفته اند صدوبيست هزار نفر در آن اجتماع حضور داشتند. در آن هواى گرم، مردم ساكن جزيرة العرب كه خيلى از آنها هم مال بيابانها و روستاها بودند و به گرما عادت داشتند طاقت نمى آوردند روى زمين داغ بايستند؛ عباهايشان را زير پاهايشان مى گذاشتند تا طاقت بياورند و بايستند؛ اين در روايت مربوط به اهل سنت هم آمده است. در چنين شرايطى، پيامبر اكرم اميرالمؤمنين را از زمين بلند مى كند و جلوى چشم خلايق نگه مى دارد و مى گويد: 'من كنت مولاه فهذا على مولاه، الّلهم وال من والاه و عاد من عاداه'. البته اين جملات، قبل و بعد هم دارد؛ اما مهمترين قسمتش اين است كه پيامبر در اين جا مساءله ى ولايت يعنى حاكميت اسلامى را به طور رسمى و صريح مطرح مى كند و اميرالمؤمنين را به عنوان شخص، معين و مطرح مى نمايد. اين را همان طور كه لابد شنيده ايد و من هم عرض كردم، برادران اهل سنت ما در كتابهاى معتبر نه يكى، نه دوتا؛ در دهها كتاب معتبر نقل كرده اند؛ كه مرحوم علامه ى امينى اينها را جمع كرده است، و غير از ايشان هم كتابهاى زيادى در اين خصوص نوشته اند. بنابراين، اين روز، اولا روز ولايت است؛ ثانيا روز ولايت اميرالمؤمنين است.
در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حضرت رضا "ع" در مشهد مقدس
6/ 1/ 1379
ولايت در روز عيد غدير مصداق مشخصى پيدا كرد
براى كسانى كه مى خواهند از الگوى انسان طراز اسلام، نمونه يى ذكر بكنند، بهترين نمونه همان كسى است كه نبى مكرم اسلام "صلى اللّه عليه و آله و سلم"، او را به الهام الهى و به دستور پروردگار عالم، براى منصب عظيم ولايت، آن روز معين فرمود. معناى ولايت و مفهوم عظيمى كه در زور عيد غدير، مصداق مشخصى پيدا كرد، يكى از آن نكات اساسى است كه براى جامعه ى اسلامى ما و صاحبان فكر، نقطه ى حسّاسى است و جا دارد بر روى آن تاءمل كنند.وقتى كه در نظامى، ولى اللّه كسى مثل پيغمبر اكرم يا اميرالمؤمنين در راءس نظام قرار دارد، آن جامعه، جامعه ى ولايت است؛ نظام، نظام ولايت است. ولايت، هم صفتى است براى منصبى كه نبى اكرم و جانشينان او از سوى پروردگار، حايز آن بوده اند، هم خصوصيتى است براى آن جامعه ى اسلامى كه در سايه ى آن حكومت، زندگى مى كند و از پرتو آن بهره مى گيرد. من اين نكته را بارها عرض كرده ام، امروز هم مى خواهم بر روى همان نكته تكيه كنم؛ براى اين كه مسايل زندگى، مسايل سرنوشت ساز و وظيفه ى مهم ملت اسلام، وابسته ى به همين نكات اساسى و زيربنايى است.
آن نكته اين است كه ولايت كه عنوان حكومت در اسلام و شاخصه ى نظام اجتماعى و سياسى براى اسلام است، يك معناى دقيق و ظريفى دارد كه معناى اصلى ولايت هم همان است؛ و آن عبارت است از پيوستگى، پيوند، درهم پيچيدن و در هم تنيدگى. اين، معناى ولايت است. چيزى كه مفهوم وحدت، دست به دست هم دادن، با هم بودن، با هم حركت كردن، اتحاد در هدف، اتحاد در راه، و وحدت در همه ى شؤ ون سياسى و اجتماعى را براى انسان، تداعى مى كند. ولايت، يعنى پيوند؛ والذين آمنوا و لم يهاجرو امالكم من ولايتهم من شى ء حتى يهاجروا، يعنى اين. پيوند افراد جامعه ى اسلامى، با هجرت حاصل مى شود؛ نه فقط با ايمان ايمان كافى نيست.
پيوند ولايت كه يك پديده ى سياسى، يك پديده ى اجتماعى و يك حادثه ى تعيين كننده براى زندگى است، با تلاش، با حركت، با هجرت، با در كنار هم بودن و با هم كاركردن حاصل مى شود؛ لذاست كه در نظام اسلامى، ولىّ از مردم جدا نيست. ولايت كه معنايش پيوند و پيوستگى و با هم بودن است، يك جا هم به معناى محبت مى آيد، يك جا هم به معناى پشتيبانى مى آيد؛ كه همه ى اينها در واقع، مصاديق به هم پيوستگى و مصاديق وحدت و اتحاد است، والاّ معناى حقيقى، همان اتحاد و يگانگى و با هم بودن و براى هم بودن است. معناى ولايت، اين است.
ديدار با مسؤولان و كارگزاران نظام جمهورى اسلامى ايران، عيد سعيد غدير
27/ 1/ 1377
