بنده غير خودت نباش - رفتار علوی نسخه متنی

بنده غير خودت نباش

... اين آقاى 'جرج جرداق'، نويسنده ى كتاب نامدار 'صوت العداله' كه درباره ى اميرالمؤمنين است بين دو جمله يى كه يكى از اميرالمؤمنين "عليه الصّلاة والسّلام" صادر شده است، يكى هم از جناب عمر خليفه ى دوم مقايسه يى مى كند. يك وقت چند نفر از استانداران يا ولات زمان جناب عمر پيش ايشان آمده بودند، و چون گزارشى عليه آنها آمده بود، خليفه را خشمگين كرده بود. خليفه خطاب به آنها جمله ى ماندگارى را گفته است: 'استعبدتم الناس و قد خلقهم اللّه احرارا؟'؛ مردم را به بردگى گرفته ايد؛ در حالى كه خدا مردم را آزاد آفريده است؟ جمله ى ديگرى اميرالمؤمنين فرموده است كه در نهج البلاغه آمده است، و آن اين است: 'لاتكن عبد غيرك وقد خلقك اللّه حرا'؛ بنده ى غيرخودت مباش؛ خدا تو را آزاد آفريده است. 'جرج جرداق' بين اين دو جمله مقايسه مى كند و مى گويد جمله ى اميرالمؤمنين به مراتب برتر از جمله ى عمر است؛ زيرا عمر به كسانى اين خطاب را مى كرد كه آزادى و حريت، در دست آنها هيچ تضمينى نداشت؛ چون خود آنها كسانى بودند كه عمر مى گفت: 'استعبدتم الناس'؛ مردم را به بردگى گرفته ايد. مردم را به بردگى گرفته ايد؛ حالا به آنها آزادى بدهيد. اين يك طور حرف زدن است؛ يك طور ديگر آن است كه اميرالمؤمنين به خود آن مردم خطاب مى كند و در حقيقت ضمانت اجرا را در خود كلام مى آورد: 'لاتكن عبد غيرك و قد خلقك اللّه حرا'؛ بنده ى غير خودت مباش، خدا تو را آزاد آفريده است.

مراسم فارغ التحصيلى تربيت مدرس، 12/ 6/ 1377

خصم ظالم باش

... بشريت بعد از اميرالمؤمنين "ع" و تا امروز بدبخت و روسياه شد به خاطر نگرفتن گريبان ظالم ها، اگر گريبان ظالم ها را دستمان با ايمان مى گرفت، ظلم در دنيا اين قدر پيش نمى رفت، بلكه برمى افتاد. اميرالمؤمنين "ع" اين را مى خواهد 'خصم ظالم باش' هركى در دنيا هر جا ظلم است و يك ظالمى هست تو اين جا كه هستى خصم او بدان. نمى گوييم كه برويد حتما خصومت خودت را نشان بده. هر وقت و هرجايى فرست دست داد خصم او باش. گريبان او را بگيرد. يك وقت نمى تواند انسان برود نزديك از راه دور مخاصمه مى كند با كسى. امروز ببينيد به خاطر عمل نكردن به همين يك كلمه وصيت اميرالمؤمنين "ع" چه منجلابى است در دنيا.

چه بدبختى دارد بشريت، چه مظلوميتى دارند ملت ها، به خصوص مسلمان ها. همين يك وصيت اميرالمؤمنين اگر عمل مى شد امروز بسيارى از اين ظلم ها و مصيبت ها ناشى از ظلم ها وجود نمى داشت و 'للمظلوم عونا' هر جا مظلومى هست، كمك او باش. نمى گويد طرفدار او باش، نه، مى گويد كمك كنيد او را هر چقدر مى توانيد.

خطبه نماز جمعه تهران، 13/ 12/ 1372