ارزش خدمت در روايات اسلامي - خدمت رسانی در سیره پیشوایان نسخه متنی

آن حضرت فرمود: «هركس حاجت برادر ديني خود را برآورد، خداوند در عوض، صد خواسته او را كه يكي از آنها بهشت است برآورد، هركس ناراحتي و گرفتاري برادر ديني خود را بر طرف سازد، خداوند در روز قيامت ناراحتي هاي او را محو كند، و كسي كه برادر ديني خود را در برابر ستم گري ياري كند، خداوند او را از پل صراط ـ كه محل لغزش قدم ها است ـ آسان بگذراند و كسي كه در رفع نياز او بكوشد و او را خوشحال كند، مانند آن است كه رسول خدا (ص) را خوشحال نموده است. كسي كه به دادن جرعه آبي، تشنگي او را برطرف كند، خداوند او را از شربت هاي سر به مُهر بهشتي سيراب نمايد و كسي كه با دادن غذايي، او را از گرسنگي برهاند، خداوند از ميوه هاي بهشت به او بخوراند و كسي كه برهنه اي را بپوشاند، خداوند جامه هايي از استبرق و حرير بهشتي بر تن او بپوشاند و كسي كه به فقيري با اين كه برهنه نيست، لباس دهد، همواره در پناه خدا خواهد بود، تا وقتي كه از آن پارچه نخي باقي باشد. كسي كه برادر مؤمنش را در پيشامدي كه موجب خواري و سرشكستگي او است كفايت كند و آبروي او را در آن حادثه حفظ كند، خداوند نوجوانان جاويدان بهشت را خدمت گزار او سازد و كسي كه پيكر او را از مركب پياده كند، يا بدن بيمارش را به دوش گيرد، يا جنازه اش را حمل كند، خداوند او را از قبر برناقه اي از ناقه هاي بهشت سواره، وارد محشر سازد، به گونه اي كه برفرشتگان افتخار نمايد. كسي كه جنازه مؤمني را كفن كند، به گونه اي باشد كه او را از آغاز عمر تا لحظه مرگش پوشانده است و كسي كه واسطه ازدواج برادر ديني اش شود تا همسرش موجب آرامش و انس او گردد، خداوند در عالم قبر كسي را كه به صورت محبوب ترين بستگان او است با او مأنوس نمايد و هر كس در هنگام بيماري اش از او عيادت كند، فرشتگان الهي در آن وقت، او را فرا گيرند و برايش دعا كنند، تا هنگامي كه به خانه اش باز گردد و به او بگويند پاكيزه گشتي و بهشت براي تو پاك و آماده شد. سوگند به خدا! برآوردن حاجت مؤمن نزد من از روزه و اعتكاف و روزه دوماه پي در پي از ماه هاي حرام، محبوب تر خواهد بود.(5)

در اين حديث به سيزده كار نيك اشاره شده كه هر كدام از آنها به نحوي خدمت به خلق است. بنابر اين خدمات رساني داراي ده ها مصداق مي باشد، ولي چنان كه گفتيم بايد اولويت ها را شناخت و براي تحقق آنها كوشيد.

ارزش خدمت در روايات اسلامي

در روايات اسلامي مطالب گوناگوني درباره خدمت به خلق بيان شده است كه بيان گر اوج ارزش و جايگاه رفيع آن است كه در ذيل به نمونه هايي از آنها اشاره مي كنيم:

1ـ پيامبر (ص) فرمود: «المُؤمِنُ مِنَ المُؤمِنِينَ كَالرَّاسِ مِنَ الجَسَدِ، اِذَا اشتَكي الرَّأسُ، تداعي اِلَيهِ سائِر جَسَدِهِ،(6)؛مؤمن نسبت به مؤمنان ديگر هم چون سر نسبت به اعضاي پيكر است، هنگامي كه سر انسان درد گرفت، ساير اندام هاي بدن او نيز درد مي گيرد.»

نظير اين مطلب از امام صادق (ع) نيز نقل شده است.(7) سعدي هم بر همين اساس در اشعار معروف خود گويد:

بنابر اين انسان ها بايد خود را نسبت به ديگران هم چون اعضاي يك پيكر بدانند، در اين صورت خدمت به يكديگر را در حقيقت خدمت به خود دانسته با شوق بدان اقدام خواهند نمود.