لطفا منتظر باشید ...
161 - الدر الصافيه
(ترجمه برخى از كلمات قصار على(ع) (فارسى)احتمالا كلمات قصار نهجالبلاغه را داشته باشد. از ملا «محمدكاظم بن محمد شفيع هزار جريبى». نسخه اصلى آن را صاحب «الذريعه» نزد «شيخمحمد حائرى» مولف كتاب خصائص الزهراء ديده است[1].162 - دستور زندگى
(شرح وصيت امام به فرزندش امام حسن(عليهما السلام)) (فارسى). نوشته: «غلامعلى بن محمد حسن رئيس يزدى» كه در سال 1369 ه ق چاپ شده است[2].163 - حكمت و معيشت
تاليف: دكتر «عبدالكريم سروش» استاد دانشگاه.164 - سى درس از نهجالبلاغه(فارسى)
نوشته : «شيخ على كاظمى» در سال 1356 شچاپ شده است.165 - سخنان نغز على(ع)(فارسى).
از : «حسين حماسيان صابر كرمانى» كه در سال 1344 در 34 صفحه چاپ شده است [3] .166 - شرح خطبه شقشقيه (عربى).
مولف آن معلوم نيست. نسخه مورخ سده سيزدهم آن در كتابخانه ملى موجود است [4] .167 - شرح خطبه همام (فارسى).
نوشته : مرحوم «ملا محمد تقى مجلسى» (متوفاى 1070) ه و نسخه خطى آن دركتابخانه آيهالله مرعشى موجود است.168 - شرح منظوم خطبه همام (فارسى).
اثر: «دكتر جواد نوربخش كرمانى» كه در سال 1371ه ق در تهران چاپ شدهاست [5] .169 - شرح وصيت نامه على(ع)
تاليف: «حسين بن على بن محمد شفيع» متولد1331، ظاهرا شرح نامه 31 نهجالبلاغه است [6] .170 - شرح يك حديث از نهجالبلاغه (عرفتالله بفسخ الغرائم) (عربى).
شرح كلمه شماره 250 از كلمات قصار است. نوشته : «شيخ ابوطالب بن عبداللهزاهدى» متوفاى 1127ه [7] .171 - شرح يك حديث (فارسى)
ترجمه همان رساله است از فرزندش «شيخ محمد على حزين» متوفاى 1181ه.172 - شكوفههاى خرد يا سخنان على(ع)
با ترجمه فارسى و انگليسى و رباعيات فارسى. از «ابوالقاسم حالت» در سال 1342ش چاپ شده است [8] .173 - العقبه (عربى).
شرح جملهاى از مقدمه نهجالبلاغه است. تاليف: «شيخ جمال الدين محمد بن حسين غروى قاضى كاشانى» كه از دانشمندانسده ششم بوده و نهجالبلاغه را از حفظ مىنوشته است [9] .174 - القانون الاكبر فى شرح عهدالامام للاشتر (عربى).
تاليف: «سيد مهدى سويج»[10].175 - قانون الولاه فى سياسه الرعاه
شرح عهدنامه «مالك اشتر» است و اين كتابجلد دوم كتاب «تاريخ مصر قديم» مولف است نسخه آن به خط مولف نزد برادرش «سيدضياء الدين بن سيد على» بوده است [11] .176 - ترجمه على بن ابيطالب(ع)
تاليف: «احمد زكى صفوت» كه در آن ازسخنرانيهاى على(ع) و نهجالبلاغه نيز بحث كرده است و آن در مصر به سال 1350 در162 صفحه چاپ شده است [12] .177 - كشف السحاب فى شرح الخطبه الشقشقيه
تاليف: «ملا حبيب الله كاشانى»متوفاى 1340ه ق [13] .178 - گنج عرفان يا سخنان امير مومنان(ع)(فارسى)
تاليف: آخوند «ملا محمدجواد صافى گلپايگانى» به نظم و نثر و در سال 1327ش چاپ شده است [14] .179 - مع الامام على(ع) فى عهد مالك الاشتر.(عربى)
تاليف: «شيخ محمد باقرناصرى» در سال 1392 ه ق. در بيروت چاپ شده است[15].180 - مقتبس السياسه (عربى)
تاليف: مفتى بزرگ «مصر شيخ محمد عبده» شرح عهدمالك اشتر است و در سال 1317 مستقلا در مصر چاپ شده است [16] .181 - منهاج البراعه فى شرح نهجالبلاغه (عربى).
متمم منهاج البراعه علامه خوئى است. از استاد «حسن حسن زاده آملى» در پنجمجلد چاپ شده است.182 - منهاج البراعه فى شرح نهجالبلاغه(عربى).
متمم دوم منهاج البراعه علامه خوئى است. ا ز «شيخ محمد باقر كمرهاى» در دوجلد چاپ شده است.183 - نظم الوصيه (فارسى)
ترجمه نامه 31 نهجالبلاغه استبه نظم. اثر: «سيدحسين بن ابراهيم قزوينى» متوفاى 1208 و در تركيه چاپ شده است [17] .184 - نغمه الهى گجراتى
شرح خطبه همام است، در هند چاپ شده است [18] .185 - نوراليقين
شرح و ترجمه خطبه همام، از «حسين شفيعى» است كه در سال1372 چاپ شده است [19] .186 - نيروزيه (فارسى)
ترجمه برخى از كلمات قصار على(ع) از : «صدر».187 - ترجمه فرمان مالك اشتر (فارسى).
نوشته: «حسين علوى آوى» از علماى قرن هشتم. از انتشارات كنگره نهجالبلاغه.188 - قانون اساسى حكومت امام على(ع) (فارسى)
ترجمه فرمان مالك اشتر است. نوشته : على انصاريان از انتشارات كنگره نهجالبلاغه.189 - شرح الخطبه الشقشقيه
تاليف: «شيخ محمد رضا حكيمى» و از موسسه«الوفاء» بيروت در 428 صفحه منتشر شده است. شايان ذكر است نخستين كسى كه بهشرح ابن خطبه پرداخته، «شريف مرتضى علمالهدى» برادر «شريف رضى» است و اونيز تفسيرى به خطبه شقشقيه دارد و اخيرا ضمن رسالههاى او در يك مجموعه از«دارالقرآن» مرحوم آيهالله گلپايگانى به اهتمام «سيد مهدى روحانى» و اشراف«سيد احمد حسينى اشكورى» چاپ شده است.190 - چهل مرواريد
مجموعه احاديث موضوعى از نهجالبلاغه. گردآورى بنيادنهجالبلاغه چاپ دوم زمستان 1363 در 31 صفحه به قطع خشتى.191 - جلوههاى حكمت گزيده موضوعى كلمات اميرالمومنين على(ع).
نوشته: «سيد اصغر ناظمزاده قمى» ناشر: دفتر نشر الهادى، قم، چاپ اول 1373در 671 صفحه وزيرى. حدود 5 هزار كلام از سخنان مولاى متقيان در 225 موضوع.192 - مطلوب كل طالب من كلام على بن ابيطالب(ع)
تاليف: «ابراهيم انصارىمكنى» به ابواسحاق و معروف به «وطواط» از علماى اماميه قرن ششم هجرى مىباشدو به صد كلمه سراپا حكمت از كلمات قصار مولاى متقيان على(ع) با مقدارى از امثالعرب مشتمل است. و در ليبسك و قاهره با ترجمه آلمانى و فارسى چاپ شده است [20] .193 - رموز الاماره
ترجمه صد كلمه حضرت اميرالمومنين(ع).ترجمه وصاياى اميرالمومنين(ع) به «مالك اشتر». تاليف: «ميرزا احمد بن ميرزا محمد شفيع وصال شيرازى» معروف به «وقار»متوفى 1298ه ق. از شعراى عاليمقام و افاضل ادباى خجسته مىباشد در خط ثلث ورقاع و شكسته نيز ماهر و استاد بود و آن را به روش خطاط معروف «احمد نيريزى»مىنوشت [21] .194 - شرح الاحتشام
شرح نهجالبلاغه كه آن را مرحوم حاج شيخ «جواد بن ملامحرمعلى طارمى ابهرى زنجانى» از علماى اماميه اوائل قرآن چهاردهم به خواهششاهزاده احتشامالسلطنه قاچار والى زنجان نوشته است [22] .195 - نهجالبلاغه از ديدگاه مقام معظم رهبرى
مولف: «محمد مهدى عليقلى».ناشر: مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامى. كتاب حاضر برگرفته از بيانات مقام معظم رهبرى، «حضرت آيهالله خامنهاى» استكه در چهارده فصل تدوين يافته است. عناوين برخى فصول چنين است: آشنائى با نهجالبلاغه، تاريخچه نهجالبلاغه، شخصيتحضرت على(ع) در نهجالبلاغه، قرآن و نهجالبلاغه، نقش نهجالبلاغه در جامعه اسلامى،نقش وزارت آموزش و پرورش در احياء نهجالبلاغه، حكومت در نهجالبلاغه.196 - صحابه از ديدگاه نهجالبلاغه
نوشته: «داود الهامى» به سال 1374. توسطانتشارات هجرت در قم چاپ شده است. در مقدمه آن مىخوانيم: آيا مىدانيد چرا انتقادهاى مولاى متقيان اميرمومنان درنهجالبلاغه تاكنون مورد توجه قرار نگرفته و حتى همين انتقادها سبب شك و ترديد دركل نهجالبلاغه گرديده است؟ براى اين كه «انتقاد» تلخ استبه خصوص اين كه«حق» باشد. اگر نهجالبلاغه مشتمل بر «انتقاد» نبود و على(ع) از مظلوميتها وشكنچههاى روحى خود سخن نمىگفت، نهجالبلاغه او براى همه به عنوان يك گنجينهگرانبها قابل قبول بود. انتقاد امام گوياى يك عمر درد و رنج و ظلم و ستمى استكه از اصحاب بر آن حضرت رفته است، گوئى با هر يك از اين كلمات كه از عمق جانشكنده مىشود، از بار سنگين درد و رنجش مىكاهد و اين نالههاى جانكاه و انتقادهاىدردناك «رنجنامه» على(ع) است.197 - پرتوى از نهجالبلاغه
با نقل منابع و تطبيق با روايات مآخذ ديگر. پژوهش وبرگردان و ويراستارى: «دكتر سيد محمد مهدى جعفرى». با استفاده از ترجمه : «آيهالله سيد محمود طالقانى». نشر: سازمان چاپ و انتشارات وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامى چاپ اول 1872، 724صفحه. در اين كتاب كه عنوان آن با الهام از كتاب «پرتوى از قرآن» اثر ارزشمند«آيهالله طالقانى» ، «پرتوى از نهجالبلاغه» انتخاب شده است، ضمن بيانترجمهاى روان و سليس از 81 خطبه نهجالبلاغه، توضيحاتى در مورد هر خطبه بيان ومنابع و مآخذ مربوط به هر خطبه نيز با اسناد و واسطههاى روايات به صورت جامعآورده شده است. ويراستار براى ترجمه و توضيح نهجالبلاغه، متن نوشته شده توسط «ابن شدقم»دانشمند معروف قرن دهم را برگزيده است. اين متن با استفاده از چهار نسخه معروفو بهتر مربوط به سخنان اميرالمومنين(ع) تهيه شده واز نظر دقت و اعتبار از اهميتبسزائى برخوردار است. همانطور كه در شناسنامه كتاب آمده است. ترجمه خطبهها درسال 1352 توسط آيهالله طالقانى انجام شده است ولى ويراستار اصلاحاتى در جملاتترجمه شده به عمل آورده و به اصطلاح همان مطالب را به زبان روز بيان كرده است. ويژگى ديگر كتاب اين است كه پيش از شروع هر خطبه، شماره و عنوان آن مشخص شدهاست درحالى كه سيد شريف رضى در سراسر نهجالبلاغه تنهاسه يا چهار عنوان براىخطبهها تعيين كرده است از جمله خطبه 3 به نام شقشقيه، خطبه 82 با عنوان الغراء،خطبه 90 الاشباح و خطبه191 القاصعه در اين كتاب ويراستار براى همه خطبهها عنوانىمتناسب با متن خطبه برگزيده است. همچنين در مقدمه هر خطبه يا كلام اميرالمومنين(ع) بعد از تعيين سند و منبع آن،تاريخ بيان خطبه به قرينه مطلب يا اشاره سيد رضى و يا تصريح سائر كتب تاريخىمشخص شده است. همچنين در اين كتاب تمام مطالب و موضوعهاى هر خطبه آورده شده است درحالى كهسيد شريف رضى در گزينش سخنان اميرالمومنين(ع) بيش از هر چيز به فصاحت و بلاغتسخنان نظر داشته است. با اين چشمانداز در اين كتاب قبل از ورود به هر خطبهموضوع يا موضوعات مطرح شده مشخص گرديده و در متن نيز هر موضوع به صورت عنوان ويا شماره نوشته شده است. قابل ذكر است كه «آيهالله طالقانى» هنگام ترجمه خطبهها در پاورقى متن ترجمهشده توضيحاتى را درباره هر خطبه يا شرائط تاريخى و شان بيان خطبه بيان كرده كهاين توضيحات در اين كتاب در مقدمه هر خطبه آورده شده است.198 - نظامنامه حكومت،
شرح و تفسير عهد نامه اميرمومنان(ع) به فارسى. تاليف: محمد كاظم بن محمد فاضل مشهدى(زنده در 1107ه) اين كتاب به تحقيق وتصحيح برادر دانشمند جناب آقاى مهدى انصارى توسط انتشارات انصاريان قم درزمستان 1373 چاپ شده است. و محقق و مصحح محترم به طورى كه در مقدمه خود اشاره كرده، در تصحيح آن بهنسخههاى متعدد خطى مراجعه و به اختلاف نسخهها هم اشاره نموده است. و كتاب مشتملبر يك مقدمه و 22 فضل مىباشد.[1] - الذريعه، ج8، ص 127. [2] - الذريعه، ج25، ص 204، فهرست مشار، ج1، ص 1425. [3] - فهرست مشار، ج1، ص 1943. [4] - فهرست كتابخانه ملى، ج7، ص 315. [5] - فهرست مشار، ج2، ص 2137. [6] - الذريعه، ج9، ص 533. [7] - الذريعه، ج13، ص 202 - مصادر، ج4، ص 192. [8] - فهرست مشار، ج2، ص 2160. [9] - الذريعه، ج14، ص 24 - ج15، ص 215. [10] - مصادر، ج3، ص 429. [11] - الذريعه، ج17، ص 29 - 13، ص 374 - مصادر، ج3، ص 427. [12] - فهرست كتابخانه دانشگاه، ج2، ص 310 - فهرست مشار، ص 181. [13] - لباب الالباب كاشانى، ص 153. [14] - فهرست مشار، ص 2775. [15] - مصادر، ج3، ص 429. [16] - الذريعه، ج14، ص 159. [17] - مصادر نهجالبلاغه، ج3، ص 312. [18] - الذريعه، ج13، ص 226. [19] - الذريعه، ج24، ص 389. [20] - ريحانه الادب، ج6، ص 331، 332. [21] - آثار عجم، ص 357. [22] - ريحانهالادب، ج2، ص 386.
