حضرت آيةالله جوادى آملى در كتاب «زن در آينه جلال و جمال» (ص367)، ذيل عنوان «شبهه نقصان ايمان زن»، به روايت نهج البلاغه (خطبه80) پرداخته اند و درباره بندهاى چندگانه اين روايت، سخن مى گويند. در بعضى از موارد، گويا روايت را پذيرفته اند و در مقام بيان تفسير صحيح آن هستند. مثلا آورده اند كه اين ستايش ها و نكوهش ها، موضعى و مقطعى است و (به تعبير ايشان) از باب قضيه خارجيّه است، نه حقيقيّه؛ و (به ديگر تعبير) ناظر به شخص عايشه است، نه كلّيّت زنان. و نيز در ادامه، به هنگام بررسى «نقصان حظّ زنان» كه در روايت آمده است، درنهايت، مى فرمايند: منظور امام على(ع) اين نيست كه چون سهم ارث زن كمتر از مرد است، پس از ارزشى كمتر از مرد برخوردار است. در اين مورد هم گويا ايشان روايت را پذيرفته اند و تنها در مقام تفسير صحيح آن مى باشند. ولى زمانى كه به قضيه «نقصان عقل زن» در روايت مى رسند، بيانى دارند و از آن بيان استفاده مى شود كه ايشان، اين بند از روايت را مخالف قرآن مى دانند و قبول ندارند. ايشان پس از اشاره به جوابى كه به تعليل روايت مى شود داد، مى فرمايند: اساسا خود قرآن برابرى دو زن با يك مرد در شهادت را به علّت يادآورى مى داند و هرگز نمى گويد كه نقصان عقل زن، دليل اين مسئله در باب شهادت شده است. در صفحه 373 از كتاب «زن در آينه جلال و جمال» مى خوانيم: تعليل حضرت در مورد نقصان عقل زن، اين است كه شهادت دو زن، در حكم شهادت يك مرد است؛ زيراكه در قرآن مى فرمايد: فإن لم يكونا رجلين فرجلّ وإمرأتان ممّن ترضون من الشّهداء. شهادت دو زن، در حكم شهادت يك مرد است. در اين مورد نيز مضافا بر آنچه در آغاز فصل اشاره شد (به اين كه شهادت، امرى مستند به حسّ و مشاهده است و حضور و شهود زن در همه جا محذور و يا محدود مى باشد) خود قرآن، نكته آن را ذكرمى كند و مى فرمايد: اين كه شهادت دو زن در حكم شهادت يك مرد است، نه براى آن است كه زن، عقل و دركى ناقص دارد و در تشخيص اشتباه مى كند؛ بلكه «أن تضلّ إحداهما فتذكّر إحداهما الأخرى»؛ اگر يكى از دو فراموش نمود، ديگرى او را تذكّربدهد. زيرا كه زن، مشغول كارهاى خانه، تربيت بچّه و مشكلات مادرى بوده و ممكن است صحنه اى را كه ديده فراموش كند. بنابراين، دونفر باشند تا اگر يكى يادش رفت، ديگرى او را متذكّر كند.
اين روايات، در نگاه حضرت آيةاللّه صانعى
حضرت آيةالله صانعى، در مجله «پيام زن» (شماره51، ص12) در مصاحبه اى فرموده اند كه اين گونه روايات، از سوى مخالفان حضرت زهرا(س) و براى كوبيدن آن حضرت، جعل شده است. متن اين بخش از مصاحبه را ذيلا مى آوريم. پيام زن: با اجازه شما، من آخرين سؤال را مطرح مى كنم و آن نقص عقلى زن است. لطفا در اين مورد توضيح بفرماييد. حضرت آيةاللّه صانعى: اين مسئله اصلا با منطق قرآن سازگار نيست. چون قرآن در يك جا مى فرمايد: ياايّها النّاس إنّا خلقناكم من ذكر وأنثى و در جاى ديگر مى فرمايد: خلقكم من نفس واحدة ثمّ جعل منها زوجها.
لطفا منتظر باشید ...
