رسول اسماعيل زاده در ميان اهل ادب اين نكته مشهور است كه ترجمه هرچند با دقت و استحكام انجام يابد به استحكامى و زيبائى متن اصلى نخواهد بود. گرچه اين سخن را تا حدودى مىتوان قبول كرد، ولى با كمى تأمل و دقت مىبينيم كه عكس اين قضيه نيز صادق است. يعنى ترجمههايى هم وجود دارد كه از جهات مختلف زيباتر و مستحكمتر از متن اصلى مىباشند. برخى مترجمان زبردست با ترجمه زيبا و ادبى خودشان به متون اصلى جان مىبخشند و يا حداقل زيبايىهايش را دوچندان مىكنند. به هرحال، در ارزيابى و تبيين نكات قوت و ضعف ترجمهها و متون اگر بين علماى فن اختلاف نظر وجود داشته باشد، حداقل در اين مورد اختلاف وجود ندارد كه ترجمههاى قرآن و نهجالبلاغه ولو آن كه با تمام قدرت و زيبايى و استحكام انجام پذيرد با متن اصلى از هر حيث فاصله زيادى دارد. مترجم كتاب خدا و دفتر امام (ع) هرچند تمام ظرائف و دقائق ادبى و لغوى را رعايت كرده باشد و ترجمهاش را با استحكام و شيوايى و زيبايى معنوى و لفظى ارائه دهد توانسته است از آن منظر عظيم زيبايى و درياى شگرف، تنها گوشهاى را به تصوير كشد و عكس سياه - سفيدى ارائه نمايد. ولى تمام زيبائىها، دقائق، ظرائف و صنايع لفظى و معنوى را نخواهد توانست در ترجمه منعكس نمايد. بيش از اين هم از مترجم انتظار نمىرود. زيرا ترجمه كتابى چون قرآن كه كلام خداست و دفترى چون نهجالبلاغه كه از آن امير كلام مىباشد، چندان هم آسان نيست. دقيقاً بخاطر همين نكته دقيق برخى از علما ترجمه كتاب خدا را به مصلحت نديدهاند، زيرا به نظر آنان مترجم بايد به تمام ابعاد معنا، و مقصود در زبان اصلى وفادار باشد و ترجمهاش نكات و دقائق سخن را كه به نحوى با اصل مقصود پيوند دارد، همچون كنايه، استعاره و حروف داراى معانىِ تأسف و تحسّر را دربرگيرد. از اين رو مترجم به خوبى بايد چنين شايستگى را دارا بوده و احاطه كامل بر ويژگىهاى كلامى دو لغت داشته باشد و به اسرار بلاغى دو زبان آگاه باشد. علاوه بر اين، نقطهنظرهاى صاحب اثر را درك كرده با مهارت كامل در قالب ديگرى بدون كم و كاست درآورد. با در نظر گرفتن جوانب امر معلوم است كه كمتر نويسنده و صاحب قلمى قدرت آن را دارد و چه بسيار گامهايى كه در اين ميدان لغزيده است.» گرچه سخن اين عده از صاحبنظران درست است ولى با در نظر گرفتن برخى ملاحظات و شرائط خاص، ترجمه قرآن و نهجالبلاغه ضرورت داشته و ما ناچاريم كه به ترجمه آن مبادرت ورزيم. با توجه به اين ضرورت چه تدبيرى مىتوان انديشيد كه ترجمه متونى چون نهجالبلاغه را بتوان به نحو احسن ارائه كرد.
لطفا منتظر باشید ...
