ارزش وقت
حسن فخرالشريعه اوقاتي که بي فتور و به سرعت ميگذرند[1] در واقع سرماي? تجارت آدمي را تشکيل ميدهند، سرمايهاي که با تحفّظ بر آن و ارج نهادن بدان ميتوان حيات دنيوي و اخروي را آباد نمود. با ان همه، انسان از اين نعمت گرانبها و بي بديل که: «با هيچ گهر خريد نتوان» غافل است و يا آنچنان که بايد از آن بهره نميبرد. هدف از تحرير اين نوشتار، تذکار و هشداري است به خوانندگان گرامي که نعمت عمر را غنيمت دانند و به هيچ قيمتي لحظهاي از آن را به بطالت و به رايگان از کف ندهند. بدان اميد که عزيزان و مؤمنان را سودمند افتد: 1ـ وَ ذَكِّرْ فَاِنَّ الذِّكْرٰى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنينَ.[2] اندرز بده که اندرز مؤمنان را سودمند افتد. 2ـ اَلْمُؤْمِنُ اِذٰا وُعِظَ ازْدَجَرَ وَ اِذٰا حُذِّرَ حَذِرَ وَ اِذٰا عُبِّرَ اعْتَبَرَ وَ اِذا ذُكِّرَ ذَكَرَ...[3] مؤمن چون اندرز داده شود باز ايستد و چون ترسانده شود کناره گيرد و چون پند داده شود پند پذيرد و چون تذکر داده شود متذکر گردد.در پرتو وحي
از آنجا که قرآن کريم تِبْيٰاناً لِكُلِّ شَيْءٍ[4]است در موضوع اين نوشتار نيز ميتوان از آن استمداد نمود. از اين رو ابتدا هشدارهايي از قرآن را زيور اين مقال نموده، آنگاه اهميت موضوع را با آوردن رواياتي از ائم? معصومين ـ عليهم السلام ـ پي ميگيريم. اگر در آيات شريف? زير تدبّر و تأمّل کنيم و خود را مخاطب و مشمول آن بدانيم، هرگز عمر گرانمايه را جز در طريق حق نميپوييم: 1ـ وَ هُمْ يَصْطَرِخُونَ فيهٰا ربَّنٰا اَخْرِجْنٰا نَعْمَلْ صالِحاً غَيْرَ الَّذى كُنّا نَعْمَلُ اَوَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ مٰا يَتَذَكَّرُ فيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَ جاءَكُمُ النَّذير[5]ُ فَذُوقُوا فَمٰا لِلظّالِمينَ مِنْ نَصيرٍ.[6] و از درون آتش فرياد زنند: اي پروردگار ما، ما را بيرون آر تا کارهايي شايسته کنيم، غير از آنچه ميکرديم. آيا آنقدر شما را عمر نداده بوديم که پند گيرندگان پند گيرند؟ و شما را بيم دهنده بيم داد. پس بچشيد، که گناهکاران را ياوري نيست. 2ـ وَ ابْتَغِ فيمٰا اٰتٰاكَ اللهُ الدّارَ الٰاخِرَةَ وَ لٰا تَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا... .[7] در آنچه خدايت ارزاني داشته، سراي آخرت را بجوي و بهر? خويش را از دنيا فراموش مکن. در تفسير اين آيه اميرمؤمنان، علي ـ عليه السلام ـ فرمودهاند: لا تَنْسَ صِحَّتَكَ وَ قُدْرَتَكَ وَ فَراغَكَ وَ شَبابَكَ وَ نَشاطَكَ اَنْ تَطْلُبَ بِهَا الْاخِرَةَ.[8] تندرستي و نيرو و آسوده خاطري و جواني و نشاطت را فراموش مکن و با استفاده از اين پنج نعمت بزرگ آخرت را بطلب.[9] در آيين? روايات 1ـ قالَ رَسُُولُ اللهِ ـ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ ـ اِنَّ الْعَبْدَ لاتَزُولُ قَدَمٰاهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ حَتّى يُسْأَلَ عَنْ عُمْرِهِ فيما اَفْناهُ وَ عَنْ شَبابِهِ فيما اَبْلاهُ وَ عَنْ مالِهِ ممّا اكْتَسَبَهُ وَ فيمٰا اَنْفَقَهُ وَ عَنْ اِمامِهِ مَنْ هُوَ؟ ... . [10] پيامبر ـ ص ـ فرمود: روز رستاخيز، هيچ بندهاي نميتواند قدمي بردارد تا اينکه از عمرش پرسيده شود که در چه چيز صرف کرده، و از جوانيش که در چه راه به سر آورده، و از مالش که از چه راه و چگونه به دست آورده و در چه راهي خرج نموده، و بالأخره از او سؤال شود که چه کسي را به پيشوايي پذيرفته و از او پيروي کرده است؟ حق همي گويد چه آوردي مرا اندر اين مهلت که دادم من تو را عمر خود را در چه پايان بردهاي قوت و قوّت در چه فاني کردهاي گوهر ديده کجا فرسودهاي پنج حس را در کجا پالودهاي چشم و گوش و هوش و گوهرهاي عرش خرج کردي چه خريدي تو ز فرش دست و پا دادمت چون بيل و کلند من ببخشيدم ز خود آن کي شدند نعمتت دادم بگو شکرت چه بود دادمت سرمايه هين بنماي سود(مولوي)[11] 2ـ كًنْ عَلٰى عُمْرِكَ اَشَحََّ مِنْكَ عَلٰى دِرهَمِكَ وَ دينٰارِكَ.[12] بر عمرت حريصتر و بخيلتر باش تا بر درهم و دينارت .
دست حسرت گزي از يک درمت فوت شود
هيچت از عمر تلف کرده پشيماني نيست!
هيچت از عمر تلف کرده پشيماني نيست!
هيچت از عمر تلف کرده پشيماني نيست!