تحقيق غلامحسين مجيدي فلاح السائل و نجاح المسائل في عمل اليوم و الليل (تحقيق غلامحسين مجيدي) فلاح السائل و نجاح المسائل في اليوم و الليل، السيِّد بن طاووس، ابي القاسم علي بن موسي بن جعفر بن محمّد بن محمّد، (المتوفي 644)، تحقيق غلام حسين المجيدي. راهنماي سالکان و قدوه عارفان، رضي الدين ابوالقاسم علي بن سعد الدين ابي ابراهيم موسي بن جعفر بن محمد بن احمد بن محمد بن طاووس، در‌آيين بندگي و شيوه عبادت کتابهاي ارجمند و جليلي رقم زده است. کتاب فلاح السائل وي يکي از بهترين کتابهاي دعايي شيعه است که در دو جزء نگاشته شده است. اولين جزء مشتمل برسي فصل و شامل دعاهايي است که بايد سالکان الي الله، و حق جويان، ميان ظهر و شب بخوانند و دل را بدانها جلا دهند. و جزء دوم دعاهايي را در بر دارد که مؤمنان و سالکان بايد آنها را از هنگامه بيدار شدن در دل شب براي نماز شب و رازگويي با « الله » تا پيش از ظهر زمزمه کنند. برخي احتمال داده اند که از جزء دوم بخشهايي ناپديد شده است (مستدرک،ج3، ص291، کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، ص59)، ابن طاووس (ره) در برخي از آثارش از آن کتاب ياد کرده و چگونگي آن را گزارش کرده است،اين موارد را مؤلف کتاب « کتابخانه ابن طاووس » نشان داده است. فلاح السائل به سال 1382 بر اساس دو نسخه خطي چاپ شده و پس از آن براساس همان نسخه در نجف به سال 1385 نشر يافته است. نويسنده کتاب ياد شده مي گويد : « آن چاپ [ چاپ نجف ] داراي همان متن نخستين است جز آنکه عباراتي از مقدمه ابن طاووس که مربوط به دو گونه تقسيم اجزاء مهمات است از آن حذف شده است. برخي ا ز مواد جزء اوّل فلاح در هيچ کدام از چاپها نيامده است، اما مي توان از موارد نقل شده در بحار و مستدرک آنها را مشخص کرد... آقا بزرگ از تعدادي نسخه‌هاي خطي جزء اول فلاح ياد مي‌کند,اين نسخه‌ها ظاهراً غير از نسخه‌هايي است که در چاپهاي فلاح مورد استفاده قرار گرفته است... آنچه از محتواي برخي از نقلهاي بحار به دست مي‌ايد،اين است که جزء دوم در دسترس مجلسي بوده است؛ نمونه چنين نقلي در بحار 86، ص129، 162 – 164 آمده که مشتمل بر ادعيه مربوط به فجر مي باشد (کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، ص60 – 61). سيد بن طاووس سه طريقي را که در نقل ادعيه بدان تکيه کرده است بدين سان گزارش کرده است. الف) ما رواه عن الشيخ حسين بن احمد السو راوي عن محمد بن ابي‌القاسم الطبرسي عن ابي علي بن الشيخ الطوسي. ب) ما رواه عن الشيخ علي بن يحي الحناط الحلّي, عن عربي بن مسافر، عن محمد بن ابي القاسم الطبرسي، عن ابي علي. ج) ما رواه عن الشيخ اسعد بن عبدالقاهر الاصفهاني، عن ابي الفرج علي بن السعيد ابي الحسن الراوندي عن الشيخ ابي جعفر محمد بن علي بن الحسن الحلبي عن الشيخ الطوسي. افزون بر آنچه ياد کرديم مؤلف در فصل « مقدمات طهارت و بيان الغسل ». مطالب مربوط به غسل ميّت و احکام اموات تا طلاة ليلة الدفن را به طور مشروح بيان کرده است. از‌اين کتاب نسخه‌هاي خطي زير وجود دارد : الف) نسخه خطي آستان قدس رضوي/ ب) نسخه خطي کتابخانه‌ايت الله العظمي مرعشي (ره)/ ج) نسخه خطي کتابخانه مسجد اعظم/ د) نسخه خطي کتابخانه مجلس شوراي اسلامي/ مرحوم آقا بزرگ تهراني درباره نسخه‌هاي خطي‌اين کتاب گفته است : نسخه خطي فلاح السائل يکي در سامرا و ديگري در مدرسه سپهسالار (شهيد مطهري) موجود است. تحقيق کتاب : آورديم که برخي از نسخه‌هايي که گويا براساس آنها متن چاپي نشر يافته است، همه مواد فلاح را ندارد. اکنون‌اين تحقيق بر پايه نسخه‌اي سامان مي پذيرد که همه بخشهاي را در بر دارد. در متن چاپي گاهي از دعاهايي نام برده شده در کتاب وجود ندارد. خوشبختانه در نسخه آستان قدس‌اين موارد وجود دارد، از‌اين روي ما‌اين نسخه نفيس را اصل قرار داده‌ايم و ساير نسخه ها را با آن سنجيده‌ايم. مي توان ادعا کرد که تمام نسخه‌هاي موجود، در‌اين تحقيق ديده شده و موارد اختلاف نکته‌هاي لازم الذکر بيان شده است. چنانکه گفتيم در اين تحقيق، نسخه آستان قدس رضوي مبناي کار قرار گرفته و نسخه مطبوع و نسخه کتابخانه مجلس شوراي اسلامي به طور کامل با آن سنجيده شده است : نسخه کتابخانه‌ايت الله العظمي مرعشي (ره) مشابهت کامل با نسخه مجلس شوراي اسلامي دارد از‌اين روي فقط موارد اختلاف را در آن ملاحظه کرده‌ايم و شايد بتوان ادعا کرد که‌اين دو نسخه يکي هستند. نسخه مسجد اعظم نيز مشابه نسخه مطبوعه مي باشد. کارهاي انجام شده در‌اين تحقيق : 1- نسخه آستان قدس مبناي کار بوده و نسخه مجلس شوراي اسلامي به طور کامل از ابتدا تا انتها با آن سنجيده شده و در موارد اختلاف به نسخه کتابخانه آيت الله العظمي مرعشي (ره) و نسخه مسجد اعظم و نسخه چاپي آن مراجعه شده و تفاوتها ياد شده است. 2- تمام احاديث شماره سريال و فرعي دارد. 3- شماره صفحه قديم، در حاشيه کتاب آمده تا ارجاع‌هايي که تا کنون به فلاح السائل داده شده است دريابيدن موارد آن در چاپ جديد براي محققان سهل باشد. 4- فهرست احاديث و اطرف الاحاديث تهيه شده است. 5- مستند سازي تمامي احاديث. 6- مستند سازي اشعار. 7- مستند سازي اعلام. 8- فهرست منابع و مآخذي که احاديث کتاب در آنها ذکر شده است. 9- مقدمه‌اي درباره شرح حال مؤلف و جايگاه کتاب در آثار نگاشته شده درباره دعا. 10- تبيين موارد مشکل کتاب. 11- اعراب گذاري ادعيه و روايات و‌ايات. 12- تطبيق روايات با مصادر مختلف و تبيين اختلافات آن با مصدر و منبع اول. 13- استخراج‌ايات. 14- تحقيق رجالي پيرامون راويان مشتبه.اين تحقيق که مراحل نهايي بازنگري را مي گذراند بزودي از سوي مرکز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم نشر مي يابد.
لطفا منتظر باشید ...
