ازدواج در اسلام و فطرت نسخه متنی

12- اختلاف سليقه زن و شوهر طبيعي است و شايد در روي زمين نتوان دو انسان پيدا کرد که در هر امر کلي و جزئي اتحاد سليقه داشته باشند. اختلاف سليقه ميان افرادي که از يکديگر دور باشند، مشاجره و نزاعي ايجاد نمي‌کند، بايد براي اختلاف سليقه آنها چاره‌اي انديشيد، تا بمشاجره و نزاع منجر نشود. در اينجا اسلام مردان را مخاطب ساخته ميفرمايد: بايد شما در زندگي گذشت و تسامح و اغماض داشته باشيد. اسحاق بن عمار از امام صادق (ع) پرسيد: حق زن بر شوهرش چيست؟ فرمود خوراک و لباس او را بدهد و اگر ناداني و جهالتي کرد، از او درگذرد؛ سپس اضافه فرمود: زن پدري داشتم که پدرم را اذيت ميکرد و پدرم از او چشم‌پوشي مينمود[56].

13- در دستورات اسلامي نکاتي مشاهده ميشود که استقلال و اتکاء بنفس زوجين را تقويت ميکند و زندگي اتکالي زير سايه پدر و مادر را از يادشان ميبرد و حتي دخالت پدر و مادر را در زندگي آنها قدغن مي‌کند. به برخي از اين مقررات توجه نمائيد:

الف ـ جماعتي از يهود مدينه همسايه پيغمبر اسلام (ص) بودند و مجلس عروسي و جشني داشتند. خدمت آنحضرت شرفياب شده و اصرار کردند تا اجازه فرمايد دخترش فاطمه (ع) در مجلس زنانه آنها شرکت کند. پيغمبر (ص) فرمود:. دخترم همسر علي بن ابيطالب است و اختيارش بدست اوست. بايد براي او از علي اجازه بگيريد[57]. (من در زندگي آنها دخالت نميکنم).

ب ـ از نظر اسلام تکفل مخارج زندگي زن بعهده شوهر است و بر نفقه پدر و مادر شوهر هم مقدم است، زن هر چند ثروتمند باشد مخارجش بعهده شوهر است. ولي پدر و مادر شوهر، اگر فقير باشند و پسر آنها از مخارج خود و عيالش اضافه داشته باشد، بايد بآنها کمک کند و نيز زن حق ندارد بدون اجازه شوهر، چيزي از مال او به پدر و مادر خود و يا به ديگري بدهد و يا از پدر و مادر خويش بر خلاف شوهر سخني بشنود.

پيغمبر (ص) فرمود: «ملعونست، ملعون، کسيکه مفتخواري کند و کسيکه عيالش را بي خرجي گذارد»[58].

و امام صادق (ع) فرمود: مرد مسلمان را همين گناه بس که خانواده‌اش را بدون خرجي رها کند[59].

14- اسلام کنجکاوي در امور اختصاصي زنان را منع کرده و گفتار ايشانرا نسبت بداشتن يا نداشتن شوهر[60] و نيز نسبت بحيض و عدم حيض و در عده بودن و نبودن او براي شوهران صادق و معتبر دانسته است. پيداست که کنجکاوي شوهر در اين امور، علاوه بر تضييع وقت و اشتغال فکر، گاهي بسوءظن بدون جهت و نزاع و کشمکش منجر ميشود. از اينرو امام رضا (ع) فرمود: اگر مرد براي شوهر نداشتن زن گواه و شاهدي طلب کند، آيا کسي پيدا ميشود که چنين شهادتي بدهد [61] ؟ (زيرا شهادت نسبت به امر وجودي و اثباتي صحيح است نه نسبت به امر منفي و عدمي، پس در اين مورد چاره‌ئي نيست. جز آنکه گفتار زن تصديق شود).

و در روايت ديگري ميفرمايد: در چنين موردي گناهش بگردن زن است [62](يعني اگر شوهر داشته باشد و دروغ بگويد. خود زن گنهکار است پيداست که اين حکم در صورتي است که مرد از شوهر‌داري او اطلاعي نداشته باشد) و در اين باره روايت ديگري از امام باقر (ع) رسيده است[63].

از نظر اسلام مرديکه بدون عقد با زني هم‌بستر شده است، ميتواند با او ازدواج کند. امام صادق (ع) چنين موردي را تشبيه ميفرمايد به مردي که خرماي درختي را بدزدد و بخورد، سپس آن درخت را بخرد و از خرمايش نوش جان کند[64]و باز مانعي ندارد که با زن زنا‌کاري ازدواج کند، بشرطي که پشيماني او را از آن عمل زشت احراز کرده باشد و نيز او را تحت مراقبت و کنترل خويش گيرد.[65]

15- براي ادامه انس و الفت، يا رفع کدورتي که ميان زن و شوهر پيدا شده است اسلام شوهر را مجبور نموده که يکشب از چهار شب را حتماً در خانه و کنار همسر خويش باشد. اين امر به نام «قسم» حقي است براي زن که ميتواند مطالبه کند يا از حق خود بگذرد. پيداست که بودن زير يک سقف وسيله آشتي و الفت و فراموش کردن اختلاف و کدورت است.