بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
شيخ بهاءالدين عاملي گويد: اگر مرد زياده از يک زن دائمي نداشته باشد، بر او لازمست که در هر چهار شب يکشب نزد او بخوابد ـ سپس حکم زوجات متعدده را بيان ميکند و در آخر ميگويد: ـ شب خوابيدن نزد ايشان جهت مؤانست است و غرض مجامعت نيست[66]. 16- هر گاه اختلاف ميان زن و شوهر شدت يافت و خودشان نتوانستند حل کنند، بحکم قرآن بايد شخصي از فاميل شوهر و شخصي از فاميل زن، بعنوان ريش سفيد يا گيس سفيد، با در ميان گذارند و وساطت کنند، تا ايشانرا اصلاح و آشتي دهند.قرآن کريم چنين گويد: اگر ميان آنها اختلافي ديديد، داوري از کسان مرد و داوري از کسان زن برانگيزيد[67]. بطور قطع بايد گفت: بهتر از پيشنهاد قرآن راهي براي اصلاح وجود ندارد؛ زيرا اولاً داورها بيگانه نيستند تا نسنجيده قضاوت کنند. ثانياً از يک جانب نيستند تا تنها بقاضي روند. ثالثاًٌ خود زن و شوهر نيستند تا مشاجرات گذشته تکرار شود. رابعاً شخصيت بخشيدن بداوران، ايشانرا بکوشش در اصلاح و اميدارد. افسوس که مسلمين اين عصر چنين دستور زنده و سازندهاي را فراموش کرده و زندگي تلخي را تحمل ميکنند. عباس عقاد گويد: تعجب ميکنم از مسلمين مصر و شام و بيشتر کشورهاي اسلام که چگونه از ارسال حکمين غفلت دارند[68]. 17- بعضي از مردان فرزند دختر را دوست ندارند و چون همسرشان دختر زايد، ناراحت ميشوند و همسر خود را هم ناراحت ميکنند. گاهي اين ناراحتي سالها ادامه پيدا ميکند و آسايش خانواده مختل ميگردد. پيشگيري و معالجه اين خطر و نيز حقيقتگوئي و صراحت لهجه اسلام را توجه فرمائيد: الف- پيغمبر (ص) فرمود: دختران چه فرزندان خوبي هستند: با عاطفه و آماده بخدمتند (بيشتر از پسران در دسترس حوائج پدر و مادرند) انس گيرنده و پر برکت و نظافتگرند[69]. در کلام پر ارج پيغمبر اکرم (ص) کليه خصائص و امتيازات دختر گردآمده است و انصافاً در توصيف و تعريف دختر سخني جامعتر از اين نميتوان گفت. اينست معني «اعطيت جوامع الکلم» [70] ب- مردي خدمت پيغمبر (ص) نشسته بود. باو خبري دادند. رخسارش دگرگون گشت. پيغمبر (ص) فرمود ترا چه ميشود؟ گفت: خير است. گفت بگو. گفت: از خانه بيرون آمدم و زنم درد زائيدن داشت. اکنون خبر يافتم دختر زائيده است. پيغمبر (ص) فرمود: زمين او را بدوش ميگيرد و آسمان بر او سايه ميافکند و خدا روزيش ميدهد و تو مانند گلي او را ميبوئي.[71]( پس چرا ناراحتي؟!) ج- مردي بامام صادق (ع) عرض کرد: زني دارم که هر خيري را که مردي از زنش ديده است من از او ديدهام تنها او بمن يک خيانت نموده که برايم دختر زائيده است. حضرت فرمود: شايد دختر را دوست نداري؟! خدا فرمايد: شما نميدانيد از پدران و فرزندان کدام يک براي شما سودمندترند[72](شما دختر را دوست نداريد در صورتيکه شايد او براي شما از پسر مفيدتر باشد). د- امام صادق (ع) فرمود: دختر حسنه است و پسر نعمت. خدا بر حسنه پاداش دهد و از نعمت سؤال کند[73]. - مردي که دختر دار شده بود، خدمت امام صادق (ع) رسيد، حضرت او را خشمگين ديد. فرمود: اگر خدا از تو ميپرسيد: من براي تو فرزند انتخاب کنم يا خودت انتخاب ميکني؟ (يعني دختر يا پسر بودن آنرا) تو چه جواب ميدادي؟ عرض کرد ميگفتم: خدايا تو انتخاب کن. فرمود اکنون خدا انتخاب کرده است[74]. 18- از نظر اسلام، پدر و برادران زن بايد به داماد خود، به نظر کسي که به آنها احساني کرده و باري از دوش آنها برداشته بنگرند. حضرت سجاد (ع) هر گاه شوهر دختر يا شوهر خواهر خود را ميديد، آنها را روي عباي خود نشانيده و سپس با اين جمله خوشامدشان ميگفت: مرحبا بکسيکه زحمتي بعهده گرفت و عورتي بپوشانيد[75] (يعني زحمت نگهداري دختر و حفظ او را بعهده گرفت) اين جمله علاوه بر صراحت لهجه و صدق و صفائي که از آن لبريز است، موجب دلگرمي و شدت الفت زن و شوهر ميشود و چه تفاوت دوري دارد با کسانيکه داماد را خار چشم خود ميخوانند. 19- براي تکميل الفت و محبتي که همواره ميان زن و شوهر لازم است ، اسلام دستوراتي بسيار ساده و آسان داده است: 1- پيغمبر (ص) فرمود: هر که داخل بازار شود و تحفهئي بخرد و آن را براي زن و فرزندش ببرد ، ثوابش مانند کسي است که چيزي در راه خدا براي نيازمندان ميبرد و هنگام تقسيم دختران را بر پسران مقدم داريد[76]. 2- و باز فرمود: مؤمن به اشتهاي اهلبيتش غذا ميخورد (يعني هر غذائي را که آنها دوست دارند ، ميخورد ) و منافق اهلبيتش با اشتهاي او غذا ميخورند[77]( يعني آنها را مجبور ميکند تا غذايي که دوست دارد بخورند). 3- حضرت ابو الحسن (ع) فرمود: براي مرد سزاوار است به اهل بيتش توسعه دهد تا آرزوي مرگ او نکنند[78]. 4- پيغمبر (ص) فرمود: هرگاه مردي بزنش بگويد:«من ترا دوست دارم» اثر اين کلام هرگز از دل زن بيرون نرود.[79] بسي جاهل و بي انصاف است مرديکه اين موجود شريف را با چنين عواطف گرم و لطيف بيازارد؛ و سعادت و عيشي که با يک جمله محبت آميز فراهم ميشود با جمله ديگري که از خشونت و خودخواهي سرچشمه ميگيرد، تلخ و ناگوار کند 5- روزي پيغمبر اکرم (ص) به خانه دامادش علي رفت، فاطمه و علي را ديد که با آسياب دستي ارزن دستاس ميکنند. فرمود: کدام يک خسته تريد؟ علي فرمود: فاطمه. پيغمبر (ص) به دخترش فرمود: دخترجان: برخيز. او برخاست؛ سپس آن حضرت به جاي فاطمه با علي مشغول دستاس گرديد.[80] تأمل در نکات رواني اين حديث شريف که از گفتار پيغمبر و علي (ص) تجلي ميکند، چشم انداز وسيعي از صفا و صميميت و عدم تکلّف را در نظر مجسم مينمايد و نيز کمک کردن شوهر به زن در برخي از کارهاي خانه موجب دلگرمي و مودت ميشود. 6- از مجموع نصوص آيات و روايات اسلامي استنباط ميشود که براي مرد مستحب است هنگامي که به خانه خود وارد ميشود، ابتدا به «سلام» کند. و بلکه ورود خود را به وسيله سلام با صداي بلند اعلام دارد و هنگام خروج از منزل با خانوادهاش خداحافظي کند[81] تأثير همين دستورات ساده و بي زحمت، در ابقاء روح صفا و الفت بر خردمندان پوشيده نيست. اين مقاله قسمت سوم مقاله «اركان فقهي و اجتماعي اسلام» است كه به مناسبت ركن چهارم «نسب» وارد مسائل غريزه جنسي و ازدواج شديم و قسمتي را در مقابل سابق و برخي را در اين مقال بررسي نموديم، ليكن چون مطالب اين قسمت كامل نبود دو مقاله «تحرير محل نزاع» و «ليس للانسان الا ما سعي» در ميان،فاصله شد.