احكام
وضو
س105:
به نيت طهارت براى نماز مغرب وضو گرفتم، آيابراى من با اين وضو مسّ قرآن كريم و خواندن نماز عشا
ء جايز است؟ج: بعد از آنكه وضو به طور صحيح
محقق شد، تا زمانى كه باطل نشده است، انجام هر عمل مشروط به طهارت، با آن جايز
است.
س106:
كسى كه در جلوى سرش موى مصنوعى گذاشته است ودر صورت نگذاشتن آن به مشقت مى افتد، آيا مسح بر موى مصنوعى براى او جايز
است؟ج: موى مصنوعى اگر به نحو كلاه گيس باشد واجب است براى مسح آن را بردارد،
ولى اگر موى مصنوعى بر پوست سركاشته شده باشد و برداشتن آن از جلوى سر باعث عسر و
حرجى شود كه عادتاً قابل تحمل نيست مسح بر
روى آن مجزى است.
س107:
شخصى گفته است كه هنگام وضو فقط بايد دو مشتآب بر صورت ريخته شود. و اگر بار سوم آب ريخته شود وضو باطل خواهد بود. آيا اين سخن
صحيح است؟ج: ريختن چندين مشت آب بر صورت اشكال ندارد، ولى شستن كامل صورت و
دستها بيشتر از دوبار، مشروع نيست.
س108:
آيا چربيهايى كه به طور طبيعى در مو و صورت بوجود مى آيند،
مانع محسوب مى شوند؟ج: مانع محسوب نمى شود مگر آنكه به حدّى باشد كه مانع از
رسيدن آب به پوست و مو گردد.
س109:
مدت زمانى مسح پاهايم را از سر انگشتانانجام نمى دادم بلكه فقط روى پا و مقدارى از انگشتان را مسح مى كردم. آيا اين مسح
صحيح بوده است؟ و در صورت عدم صحت، نمازهايى
را كه خوانده ام بايد قضا كنم؟ج: اگر مسح پا شامل سر انگشتان پا نباشد، وضو
باطل و قضاى نمازهاى خوانده شده واجب است. و در صورتى كه انسان شك داشته باشد كه
آيا هنگام مسح، از سر انگشتان پا مسح مى كرده است يا نه؟ وضو و نمازهاى خوانده شده
محكوم به صحت هستند.
س110:
بر آمدگى روى پا كه هنگام مسح، دست بايد تاآنجا كشيده شود كدام است؟ج: مشهور كفايت مسح پا تا همان برآمدگى روى پا نرسيده
به مفصل ساق است كه از آن به برآمدگى روى پا تعبير مى شود. ولى احتياط واجب اين است
كه مسح تا مفصل ساق كشيده شود.
س111:
وضو در مساجد و مراكز و ادارات دولتى كهدولت در ساير كشورهاى اسلامى بنا مى كند چه حكمى دارد؟ج: جايز است و مانع شرعى
ندارد.
س112:
آيا اگر در وضو براى يك بار شستن چندينمرتبه آب به عضو ريخته شود به وضو ضرر مى زند؟ و اگر با چندين مرتبه آب ريختن نيت
يك بار شستن نمايد ولى بيشتر از يك بار شستن حاصل شود، وضو چه حكمى دارد؟ج:
ملاك قصد انسان و يك بار شستن است و چندين بار آب ريختن ضررى به صحت وضو
نمى رساند.
س113:
چشمه اى است كه سرچشمه آن در زمين ملكى شخصىقرار دارد. اگر بخواهيم آب آن را به وسيله لوله به منطقه اى كه چند كيلومتر با آن
فاصله دارد، انتقال دهيم، بايد لوله از زمين هاى ملكى اين شخص و افراد ديگر عبور
نمايد، آيا در صورت عدم رضايت اين افراد، استفاده از آب چشمه براى وضو و غسل و ساير
تطهيرات جايز است؟ج: اگر چشمه در كنار ملك غير خودبخود جوشيده باشد و قبل از
جريان آن در زمين ملكى مجاور آبهاى آن وارد لوله شود، و يا در صورت وجود چشمه در
داخل ملك غير، آب آن از عمق زمين وارد لوله شود و از زمينى كه چشمه در آن يا در
كنار آن قرار دارد و از زمينهاى ديگر براى عبور لوله استفاده شود، مصرف آب اشكال
ندارد، مشروط به اين كه استفاده از آب عرفا تصرف در زمينى كه چشمه در آن يا در كنار
آن قرار دارد و همچنين زمينهاى ديگرى كه لوله از آن عبور مى كند، محسوب
نشود.
س114:
در محله ما فشار آب ضعيف است بطورى كه گاهىآب بر اثر پايين بودن فشار آن به طبقات بالا نمى رسد. در طبقات پايين هم فشار آب
بسيار ضعيف است. بعضى از همسايگان براى استفاده از آب، پمپ فشار نصب كرده اند كه
هنگام استفاده از آن، آب طبقات بالا قطع مى شود در طبقات پايين هم ممكن است آب قطع
نشود ولى فشار آن به حدى ضعيف مى شود كه امكان استفاده از آب وجود ندارد. مشكل در
اوقات وضو و غسل بيشتر مى شود به طورى كه گاهى نمى توان از آب استفاده كرد، ولى
زمانى كه پمپ آب كار نمى كند همه ساكنين طبقات مى توانند براى وضو و غسل و انجام
فريضه نماز از آب استفاده كنند. از طرفى هم سازمان آب، نصب پمپ و استفاده از آن را
ممنوع اعلام كرده است. و چنانچه از نصب پمپ آب در منازل مطلع شود به صاحبان آنها
اخطار داده و در صورت عدم توجه آنان، خود سازمان آب اقدام به جمع آورى پمپ ها و
جريمه صاحبان آنها مى نمايد. با توجه به اين مطالب به دو سؤال زير پاسخ فرما
ييد:الف: آيا نصب پمپ فشار آب جهت استفاده از
آب بيشتر از نظر شرعى جايز است؟ب: در صورت عدم جواز استفاده از پمپ فشار آب،
وضو و غسل با آبى كه بوسيله پمپ جذب مى شود چه حكمى دارد؟ج: در فرض سؤال، نصب و
استفاده از پمپ فشار جايز نيست و وضو و غسل با آبى كه بوسيله پمپ بدست مى آيد محل
اشكال است.
س115:
نظر جنابعالى درباره وضو گرفتن قبل از داخلشدن وقت نماز چيست؟ در پاسخ به يكى از استفتائات فرموده ايد كه با وضويى كه نزديك اول وقت
نماز گرفته مى شود مى توان نماز خواند. منظور شما از نزديك اول وقت نماز، چه
مقدار است؟ج: ملاك صدق عرفى نزديكى وقت نماز است، و اگر در آن وقت براى نماز
وضو گرفته شود اشكال ندارد.
س116:
آيا شخصى كه وضو مى گيرد، مستحب است هنگاممسح قسمت پايين انگشتان پا يعنى جا
يى كه موقع راه رفتن با زمين تماس پيدا مى كند را
مسح نمايد؟ج: محل مسح پا عبارت است از روى پا از سر انگشتان و استحباب مسح
پايين انگشتان پا ثابت نشده است.
س117:
اگر شخص وضو گيرنده هنگام شستن دستها و صورتبه قصد وضو اقدام به باز و بسته كردن شير آب نمايد، اين كار او چه حكمى دارد؟ج:
اشكال ندارد و به صحت وضو لطمه اى نمى زند. ولى اگر بعد از فراغت از شستن دست چپ و
قبل از مسح با آن، دستش را روى شيرى كه خيس است بگذارد و آب وضوى دستش با آب خارج
از وضو مخلوط شود، صحت مسح با رطوبتى كه مختلط از آب وضو و آب خارج است، محل اشكال
است.
س118:
آيا براى مسح مى توان از غير آب وضو استفادهكرد؟ و همچنين آيا مسح سر حتماً بايد با دست
راست و از بالا به پايين باشد؟ج: مسح سر و پاها بايد با رطوبتى كه از آب وضو در
دستها مانده كشيده شود و احتياط آن است كه مسح سر با دست راست باشد، ولى كشيدن مسح
از بالا به پايين لازم نيست.
س119:
بعضى از زنها ادعا مى كنند كه وجود رنگ روىناخن مانع وضو نيست و مسح روى جوراب نازك هم جايز است. نظر شريف جنابعالى در اين
باره چيست؟ج: در صورتى كه رنگ مانع از رسيدن آب به ناخن باشد وضو
باطل است و مسح بر جوراب هر قدر هم نازك باشد،
صحيح نيست.
س120:
آيا مجروحان جنگى كه قطع نخاع شده اند وقدرت نگهدارى بول را ندارند، جايز است در نماز جمعه شركت كرده و به خطبه ها گوش
دهند و با عمل به وظيفه شخص مسلول، نماز جمعه و عصر را بخوانند؟ج: شركت آنان در
نماز جمعه اشكال ندارد، ولى با توجه به اينكه بر آنان واجب است بعد از وضو گرفتن
بدون فاصله زمانى، شروع به خواندن نماز كنند و براى نماز عصر دوباره وضو بگيرند،
مگر اين كه بعد از وضوى اول حدثى از آنان صادر نشود كه دراين صورت وضوى اول براى هر
دو نمازشان كافى است، بنابراين وضوى قبل از خطبه هاى نماز جمعه در صورتى براى
خواندن نماز جمعه كافى است كه بعد از وضو حدثى از آنان سر نزند.
س121:
شخصى كه قادر بر وضو گرفتن نيست، فرد ديگرىرا براى انجام وضو به نيابت مى گيرد و خودش نيت نموده و با دست خود مسح مى كند و
اگر قادر بر مسح نباشد نايب دست او را گرفته و با آن مسح مى نمايد. اگر از اين كار
هم عاجز باشد، نايب از دست او رطوبت گرفته و
مسح مى كند. حال، اگر اين شخص دست نداشته باشد چه حكمى دارد؟ج: اگر اين شخص كف
دست نداشته باشد، براى مسح، رطوبت از ساعد او گرفته مى شود، و اگر ساعد هم نداشته
باشد رطوبت از صورت او گرفته شده و سر و پا با آن مسح مى شوند.
س122:
آيا هنگام وضو بايد ظرف آب لوله دار باشد؟آيا اگر ظرف آب لوله دار نباشد وضو باطل است؟ج: ظرف آب وضو لازم نيست لوله دار
باشد. وضو گرفتن با آبى كه در ظرف قرار دارد اشكال ندارد، اعم از اين كه آب از ظرف
بر دست ريخته شود يا با دست آب از ظرف برداشته شده و بر اعضاى وضو ريخته
شود.
س123:
در نزديكى محل برگزارى نماز جمعه مكانى براىوضو گرفتن وجود دارد كه تابع مسجد جامع است و پول آب آن از غير بودجه مسجد پرداخت
مى شود. آيا شركت كنندگان در نماز جمعه جايز است از آن آب، استفاده كنند؟ج: چون
آب آن براى وضو گرفتن همه نمازگزاران بطور مطلق قرارداده شده است، استفاده از آن
اشكال ندارد.
س124:
آيا وضويى كه قبل از نماز ظهر و عصر گرفته شده، براى
خواندن نماز مغرب و عشا هم با علم به اين كه در اين مدت هيچيك از مبطلات وضو از وى
سرنزده است، كافى است؟ يا آنكه هر نمازى نيت و وضوى جداگانه اى دارد؟ج: براى هر
نمازى وضوى جداگانه لازم نيست. بلكه با يك وضو تا زمانى كه باطل نشده مى تواند هر
مقدار نماز كه مى خواهد بخواند.
س125:
آيا وضو گرفتن به نيت نماز واجب قبل از داخلشدن وقت آن جايز است؟ج: وضو گرفتن براى خواندن نماز واجب، اگر نزديك داخل شدن
وقت آن باشد اشكال ندارد.
س126:
به علت فلج شدن هر دو پايم به كمك كفش طبى وعصاى چوبى راه مى روم، و چون به هيچ وجه بيرون آوردن كفش هنگام وضو برايم امكان
ندارد، اميدوارم وظيفه شرعى مرا در رابطه با مسح هر دو پا بيان فرما
ييد.ج: اگر بيرون آوردن كفش براى مسح پاها
براى شما دشوار است ، مسح بر روى كفش كافى و مجزى است.
س127:
اگر بعد از رسيدن به مكانى تا چند فرسخى آنبه جستجوى آب بپردازيم و آب آلوده و كثيفى را بيابيم، در اين حالت تيمم براى ما
واجب است يا وضو گرفتن با آن آب؟ج: اگر آن آب پاك و مطلق باشد و استعمال آن
ضررى نداشته باشد، وضو واجب است و نوبت به تيمم نمى رسد.
س128:
آيا وضو به خودى خود مستحب است؟ و آيا مىتوان قبل از داخل شدن وقت نماز به قصد قربت وضو گرفت و با همان وضو نماز
خواند؟ج: وضو به قصد طهارت از نظر شرعى مستحب و مطلوب است. و خواندن نماز
بإ؛*$ض ظظ وضوى مستحب جايز است.
س129:
كسى كه هميشه در وضويش شك مى كند، چگونهمى تواند به مسجد برود و نماز بخواند و به قرائت قرآن كريم و زيارت معصومين عليهم
السلام بپردازد؟ج: شك در بقاى طهارت بعد از وضو اعتبار ندارد، و تا يقين به نقض
وضو پيدا نكرده است مى تواند با آن نماز بخواند و قرآن قرائت كند.
س130:
آيا در صحت وضو شرط است كه آب بر همهقسمتهاى دست جريان پيدا كند يا آنكه كشيدن
دست تر بر آن كافى است؟ج: صدق شستن منوط به رساندن آب به تمام عضو است هر چند
بوسيله دست كشيدن باشد. ولى مسح با دست مرطوب به تنها
يى كافى نيست.
س131:
آيا مسح سر همانطوركه با دست راست صحيح است،با دست چپ هم صحيح است؟ و آيا مسح سر از پا
يين به بالا جايز است؟ج: مسح سر با دست چپ
جايز است هر چند احوط مسح سر با دست راست است، و احوط اين است كه از بالا به
پايين يعنى از فرق سر به طرف پيشانى باشد،
هر چند بر عكس هم جايز است.
س132:
آيا در مسح سر، مرطوب شدن مو كافى است يااين كه رطوبت بايد به پوست سر هم برسد؟ و هنگامى كه شخصى از موى مصنوعى استفاده مى
كند، مسح سر را چگونه انجام دهد؟ج: مسح پوست سر واجب نيست. موى مصنوعى هم اگر
قابل برداشتن نباشد، مسح بر آن مجزى است.
س133:
ايجاد فاصله زمانى در شستن اعضاء هنگام وضويا غسل، چه حكمى دارد؟ج: فاصله زمانى (عدم موالات) در غسل اشكال ندارد. ولى در
وضو اگر فاصله به مقدارى باشد كه اعضاى قبلى خشك شوند، وضو باطل
است.
س134:
وضو و نماز كسى كه پى در پى از او باد بهمقدار كم خارج مى شود، چه حكمى دارد؟ج: اگر نتواند وضوى خود را تا آخر نماز حفظ
كند و تجديد وضو در اثناء نماز هم براى او دشوار باشد، مى تواند با هر وضو
يى يك نماز بخواند. يعنى براى هر نماز به يك وضو
اكتفا كند هر چند وضوى او در بين نماز باطل شود.
س135:
بعضى از افرادى كه در مجتمع هاى مسكونىزندگى مى كنند از پرداخت هزينه خدماتى كه از آنها استفاده مى كنند از قبيل هزينه آب
سرد و گرم، تهويه، نگهبانى و مانند آنها، خوددارى مى كنند. آيا روزه و نماز و ساير
عبادات اين افراد كه بار مالى اين خدمات را بدون رضايت همسايگان به دوش آنان
مى اندازند، از نظر شرعى باطل است؟ج: هر يك از مشتركين از نظر شرعى به مقدارى
كه از امكانات مشترك استفاده مى كند، نسبت به هزينه خدمات مديون است. و اگر از
پرداخت پول آب با قصد استفاده از آن، امتناع كند، وضو و غسل او محل اشكال و بلكه
باطل است.
س136:
شخصى غسل جنابت نموده و بعد از گذشت سه تاچهار ساعت مى خواهد نماز بخواند، ولى نمى داند غسلش باطل شده است يا خير؟ اگر
احتياطاً وضو بگيرد، اشكال دارد يا
خير؟ج: در فرض مذكور وضو واجب نيست ولى احتياط هم مانعى ندارد.
س137:
آيا كودك نابالغ، محدث به حدث اصغر مى شود ؟آيا مى توان قرآن را در دسترس او قرارداد تا آن را مسّ كند؟ج: بله، با عارض شدن
مبطلات وضو، كودك نابالغ هم مُحد
ِث مى شود، ولى مس كتابت قرآن بر او حرام نيست و
بر مكلّف واجب نيست او را از دست زدن به نوشته قرآن باز دارد.
س138:
اگر عضوى از اعضاى وضو بعد از شستن آن و قبلاز اتمام وضو ، نجس شود، چه حكمى دارد؟ج: نجس شدن آن عضو اگر از اعضاى مسح
نباشد به صحت وضو ضرر نمى رساند، ولى تطهير آن عضو براى پاك شدن از نجاست بخاطر
نماز واجب است.
س139:
آيابودن چند قطره آب بر روى پا هنگام مسح، براى وضو ضرر دارد؟ج: واجب است محل مسح
از آن قطرات خشك شود تا هنگام مسح، رطوبت دست بر پا تاثير بگذارد نه بر
عكس.
س140:
كسى كه دست راست او از بالاى مرفق قطع شده،آيا مسح پاى راست از او ساقط است؟ج: مسح پاى راست از او ساقط نمى شود بلكه بايد
با دست چپ بر آن مسح كند.
س141:
كسى كه در اعضاى وضوى او زخم يا شكستگى باشدچه وظيفه اى دارد؟ج: اگر در اعضاى وضو زخم يا شكستگى است و روى آن باز باشد و
آب براى آن ضرر ندارد بايد آن را بشويد و اگر شستن آن مضر است بايد اطراف آن را
بشويد. و احتياط آن است كه اگر كشيدن دست تر بر آن ضرر ندارد، دست تر بر آن
بكشد.
س142:
كسى كه محل مسح او زخم است چه وظيفه اىدارد؟ج: اگر نمى تواند روى زخم محل مسح دستِ تر بكشد بايد به جاى وضو تيمم كند.
ولى در صورتى كه مى تواند پارچه اى روى زخم قرار دهد و بر آن دست بكشد احتياط آن
است كه علاوه بر تيمم، وضو نيز با چنين مسحى بگيرد.
س143:
كسى كه جاهل به بطلان وضويش است و بعد ازوضو متوجه آن مى شود، چه حكمى دارد؟ج: اعاده وضو براى اعمال مشروط به طهارت،
واجب است، و هرگاه با وضوى باطل نماز خوانده باشد اعاده آن نيز واجب
است.
س144:
كسى كه در يكى از اعضاى وضويش زخمى وجوددارد كه حتـى اگر جبيره هم بر روى آن قرار
دهـد دائما
ً از آن خون مىآيد، چگونه بايد وضو بگيرد؟ج:
واجب است جبيره اى را بر روى زخم بگذارد كه خون از آن بيرون نمى آيد مثل
نايلون.
س145:
آيا در وضوى ارتماسى جايز است چند بار دست وصورت را داخل آب كنيم يا اين كه فقط دو بار
جايز است؟ج: جايز است دوبار دست و صورت را در آب فرو ببرد. بار اول به قصد شستن
واجب و بار دوم به قصد شستن مستحب. ولى در وضوى ارتماسى در مورد دستها بايد قصد
شستن وضوئى آنها هنگام خارج كردن آنها از آب باشد، تا بتوان از اين طريق مسح را با
آب وضو انجام داد.
س146:
آيا خشك كردن رطوبت بعد از وضو مكروه است؟ ودر مقابل آيا خشك نكردن آن مستحب است؟ج: اگر دستمال يا پارچه معينى را مخصوص
اين كار قرار دهد، اشكال ندارد.
س147:
آيا رنگ مصنوعى كه زنها از آن براى رنگ كردنموى سر و ابروى شان استفاده مى كنند، مانع از صحت وضو و غسل است؟ج: اگر
صرفاً رنگ باشد و داراى جرمى كه مانع از
رسيدن آب به مو شود، نباشد، وضو و غسل صحيح است.
س148:
آيا جوهر از موانعى است كه وجود آن بر روىدست باعث بطلان وضو مى شود؟ج: اگر جوهر مانع از رسيدن آب به پوست شود وضو باطل
است. و تشخيص اين موضوع بر عهده مكلّف است.
س149:
آيا اگر رطوبت مسح سر به رطوبت صورت متصلشود، وضو باطل مى شود؟ج: اشكال ندارد، ولى از آنجا
يى كه احتياط در مسح پاها اين است كه با رطوبتى كه
از آب وضو در كف دو دست باقى مانده صورت بگيرد، لذا براى رعايت اين احتياط بايد
هنگام مسح سر، دست به قسمت بالاى پيشانى نرسد و با رطوبت صورت برخورد نكند تا اين
كه رطوبت دست كه هنگام مسح پا به آن نياز دارد با رطوبت صورت مخلوط
نشود.
س150:
شخصى كه وضويش نسبت به وضوى متعارف بين مردموقت بيشترى مى گيرد، براى يقين پيدا كردن به شستن اعضاى وضو چه كارى بايد انجام
دهد؟ج: بايد از وسوسه اجتناب نمايد، و براى اين كه شيطان از او نااميد شود بايد
به وسوسه ها اعتناء نكند و كوشش كند همانند ساير اشخاص به مقدارى كه از نظر شرعى
واجب است اكتفا نمايد.
س151:
بعضى از قسمت هاى بدنم خالكوبى شده است،گفته مى شود كه غسل و وضو و نمازم باطل هستند و نمازى از من پذيرفته نمى شود.
اميدوارم مرا در اين باره راهنمايى
فرمائيد.ج: اگر خالكوبى مجرد رنگ باشد و بر ظاهر پوست چيزى كه مانع از رسيدن آب
بر آن شود وجود نداشته باشد، وضو و غسل صحيح است و اشكال در صحت نماز وجود
ندارد.
س152:
اگر بعد از اين كه انسان بول و استبراء كردو وضو گرفت، رطوبتى كه مردد بين بول و منى است از او خارج شود، چه حكمى دارد؟ج:
در فرض سؤال براى تحصيل يقين به طهارت از حدث واجب است هم غسل كند و هم وضو
بگيرد.
س153:
لطفاً تفاوت وضوى زن و مرد را بيان فرما
ييد.ج: بين زن و مرد در افعال و كيفيت وضو
فرقى نيست. جز اين كه براى مردها مستحب است هنگام شستن آرنج از قسمت بيرونى آن شروع
كنند و زنها از قسمت داخلى آن.