وقت
نماز

س364:

دليل مذهب شيعه در مورد
وقت نمازهاى روزانه چيست؟ همانگونه كه مى دانيد اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز
عشاء، نماز مغرب را قضا مى دانند و همچنين در مورد نماز ظهر و عصر هم به همين ترتيب
است. لذا معتقدند وقتى وقت نماز عشاء داخل شد و امام جماعت براى خواندن آن بپاخاست،
مأموم نمى تواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشاء را در يك زمان
بجا آورد.

ج: دليل شيعه اطلاق آيات قرآنى و سنّت شريف است به اضافه رواياتى كه
بخصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم رواياتى وجود دارد كه دلالت بر جواز
جمع بين دو نماز در وقت يكى از آن دو مى كند.

س365:

با توجه به اين كه آخر وقت
نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزديك مغرب است به مقدارى كه براى خواندن
نماز عصر به آن نياز است، مى خواهم سؤال كنم كه منظور از مغرب چيست؟ آيا مراد زمان
غروب خورشيد است يا زمانى كه اذان مغرب طبق افق هر مكانى گفته مى شود؟

ج: وقت
نماز عصر تا غروب آفتاب است.

س366:

فاصله زمانى بين غروب
خورشيد و اذان مغرب چند دقيقه است؟

ج: ظاهر اين است كه با اختلاف فصل هاى سال
تفاوت مى كند.

س367:

من تا دير وقت سر كارم
هستم بطورى كه ساعت يازده شب به منزل بر مى گردم و در هنگام كارهم بخاطر كثرت
مراجعه كنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشاء را ندارم. آيا خواندن نماز مغرب و عشاء
بعد از ساعت يازده شب صحيح است؟

ج: اگر از نصف شب به تأخير نيفتد، اشكال ندارد
ولى تلاش كنيد كه از ساعت يازده شب به تأخير نيفتد بلكه تا مى توانيد نماز را در
اول وقت آن بخوانيد.

س368:

چه مقدار از نماز اگر در
وقت اداء واقع شود، نيت اداء صحيح است؟ و در صورت شك در اين كه اين مقدار، داخل وقت
واقع شده يا خير، وظيفه چيست؟

ج: وقوع يك ركعت نماز در آخر وقت براى اين كه
نماز، اداء محسوب شود كافى است و در صورت شك در اين كه وقت لااقل به مقدار يك ركعت
باقى است يا خير، بايد به قصد مافى الذمّه نماز بخوانيد و نيت اداء يا قضا
نكنيد.

س369:

سفارتخانه ها و
كنسولگرى هاى جمهورى اسلامى ايران در خارج، جدول هاى زمانى براى تعيين اوقات شرعى
پايتخت ها و شهرهاى بزرگ تهيه مى كنند. سؤال اين است كه اولا تا چه مقدار مى توان
به اين جدولها اعتماد كرد؟

ثانيا: در شهرهاى ديگر آن كشورها، وظيفه چيست؟

ج:
معيار در احراز دخول وقت، حصول اطمينان براى مكلّف است، و اگر براى او اطمينان به
مطابقت اين جدولها با واقع حاصل نشود، بايد احتياط نموده و صبر كند تا يقين به داخل
شدن وقت شرعى نمايد.

س370:

نظر شما درباره فجر صادق و
كاذب چيست؟ و نمازگزار در اين مورد چه تكليفى دارد؟

ج: معيار شرعى در مورد وقت
نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موكول به تشخيص مكلّف است.

س371:

مسئولين يكى از
دبيرستان هاى تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، كمى قبل از
شروع درسهاى شيفت عصر اقامه مى كنند. علت تأخير، اين است كه درسهاى شيفت صبح، چهل و
پنج دقيقه قبل از ظهر شرعى تعطيل مى شود و نگهداشتن دانش آموزان تا ظهر شرعى مشكل
است. با توجه به اهميت اقامه نماز در اول وقت، نظر شريف خود را در اين باره بيان
فرما ييد.

ج: تأخير نماز جماعت براى اين كه نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با
اين فرض كه در اول وقت در مدرسه نيستند، اشكال ندارد.

س372:

آيا بايد نماز ظهر بعد از
اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنين نماز مغرب و عشاء هم
بايد هر كدام در وقت خود خوانده شوند؟

ج: بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مكلّف در
خواندن هر دو نماز پشت سر هم به صورت جمع و يا خواندن هر يك در وقت فضيلت خود مخيّر
است.

س373:

با توجه به اين كه امروزه
با فراوانى ساعت، يقين به طلوع فجر ممكن است، آيا بايد در شبهاى مهتابى براى خواندن
نماز صبح به مدت پانزده تا بيست دقيقه صبر كرد؟

ج: فرقى بين شبهاى مهتابى و غير
مهتابى در طلوع فجر، وقت فريضه صبح و وجوب امساك براى روزه گرفتن نيست، هر چند
احتياط در اين زمينه خوب است.

س374:

آيا مقدار اختلاف اوقات
شرعى ميان استان ها كه بر اثر اختلاف افقهاى آنها بوجود مى آيد، در اوقات سه گانه
نمازهاى يوميه به يك اندازه است؟ مثلا بين دو استان در وقت ظهر بيست و پنج دقيقه
تفاوت است، آيا در بقيه وقت هاى نماز هم اين اختلاف وجود دارد و به همين مقدار است؟
يا اين كه مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشاء تفاوت مى كند؟

ج: مجرّد يكى
بودن مقدار تفاوت بين دو منطقه در طلوع فجر يا زوال آفتاب يا غروب خورشيد، مستلزم
اتحاد در ساير اوقات نيست، بلكه غالبا مقدار اختلاف بين شهرها در اوقات سه گانه با
هم تفاوت دارد.

س375:

اهل سنّت نماز مغرب را قبل
از غروب شرعى مى خوانند، آيا جايز است در ايام حج و غير آن به آنها اقتدا كرده و به
همان نماز اكتفا كنيم؟

ج: معلوم نيست كه نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و
شركت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشكال ندارد و مجزى است، ولى درك وقت نماز
ضرورى است، مگر اين كه خود وقت هم از موارد تقيه باشد.

س376:

خورشيد در دانمارك و نروژ
ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان به مقدار دوازده ساعت مى درخشد در حالى
كه در كشورهاى ديگر شب است، تكليف من درباره نماز و روزه چيست؟

ج: مكلف بايد در
مورد اوقات نمازهاى يوميه همان افق محل سكونت خود را رعايت كند، ولى اگر روزه گرفتن
بر اثر طولانى بودن روز، غير مقدور يا حرجى باشد، اداى آن ساقط و قضاى آن واجب
است.

س377:

رسيدن نور خورشيد به زمين
تقريبا هفت دقيقه طول مى كشد. آيا ملاك پايان وقت نماز صبح، طلوع خورشيد است يا
رسيدن نور آن به زمين؟

ج: ملاك طلوع خورشيد، ديدن آن در افق مكان نمازگزار
است.

س378:

رسانه هاى گروهى اوقات
شرعى هر روز را يك روز قبل از آن اعلام مى كنند، آيا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر
دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از راديو و تلويزون جايز است؟

ج: اگر براى مكلّف
اطمينان به دخول وقت از طريق مذكور حاصل شود مى تواند بر آن اعتماد
كند.

س379:

آيا وقت نماز به مجرد شروع
اذان آغاز مى شود؟ يا اين كه بايد صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن
نماز كرد؟ آيا روزه دار جايز است به مجرد شروع اذان افطار نمايد يا اين كه بايد صبر
كند تا اذان تمام شود؟

ج: اگر اطمينان حاصل شود كه اذان از هنگام داخل شدن وقت
شروع شده، صبر كردن تا پايان اذان لازم نيست.

س380:

آيا نماز كسى كه نماز دوم
را بر اوّلى مقدّم داشته مثلا نماز عشاء را جلوتر از مغرب خوانده، صحيح است؟

ج:
اگر بر اثر اشتباه يا غفلت نماز دوم را مقدم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه
شده، نماز او صحيح است. ولى اگر عمدى بوده باطل است.

س381:

با عرض سلام و تحيت، در
آستانه ماه شريف و مبارك رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امكان تشخيص دقيق
لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شريف خود را در مورد زمان امساك براى روزه و اقامه
نماز صبح اعلام فرمائيد.

ج: مقتضى است م ؤمنين محترم ايّدهم اللّه تعالى جهت
رعايت احتياط در مورد امساك روزه ووقت نماز صبح همزمان با شروع اذان صبح از
رسانه ها براى روزه امساك نمايند و حدود پنج الى شش دقيقه بعد از اذان شروع به اداى
فريضه صبح نمايند.

س382:

وقت نماز عصر تا اذان مغرب
است يا تا هنگام غروب آفتاب؟ نيمه شب شرعى براى نماز عشاء و بيتوته در منى چه وقت
است؟

ج: آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و احتياط آن است كه براى نماز مغرب
و عشاء و مانند اينها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب كنند، بنابراين تقريبا ً
يازده ساعت و يك ربع بعد از ظهر شرعى آخر وقت نماز مغرب و عشاء است، ولكن براى
بيتوته در منى از غروب تا طلوع آفتاب حساب كنند.

س383:

اگر كسى در بين نماز عصر
متوجه شود كه نماز ظهر را نخوانده است، چه تكليفى دارد؟

ج: اگر به خيال اين كه
نماز ظهر را خوانده است به نيت نماز عصر مشغول نماز شود و در بين نماز بفهمد كه
قبلا ً نماز ظهر را نخوانده است، در صورتى كه در وقت مشترك نماز ظهر و عصر است،
بايد بلافاصله نيت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند و پس از آن،
نماز عصر را به جا آورد. و اگر اين اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر (onmouseover="anot1('p dir=rtl> وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتى كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد كه براى غير مسافر چهار ركعت و براى مسافر دو ركعت است. '); return true;"
onmouseout="nd(); return true;"> ) افتاده باشد، احتياط واجب آن است كه نيت را به نماز ظهر برگرداند و
نماز را تمام كند ولى بعدا ً هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتيب به جاى آورد، و
همين تكليف در مورد نماز مغرب و عشاء نيز هست.