بخش سوّم : جايگاه علمى و ويژگيهاى تدريس حضرت آيت الله العظمى بهجت - شرح حال شیخ السالکین حضرت آیت اللّه العظمی بهجت نسخه متنی

بخش سوّم : جايگاه علمى و ويژگيهاى تدريس حضرت آيت الله العظمى بهجت

در اين بخش ، نخست اشاراتى كوتاه به مقام علمى و نبوغ و دقّت نظر حضرت آيت اللّهالعظمى بهجت مى كنيم ، سپس از شيوه تدريس سخن به ميان آورده ، بعد به ذكرتاءليفات و آثار و شاگردان ايشان مى پردازيم :

جايگاه علمى

گواهى استادان و هم دوره ايها و نيز شاگردان برجسته كه بخشى از آن درذيل مى آيد نمايانگر دقّت نظر و نبوغ برجستگى علمى ايشان است :

از آن جمله گويند: روزى ايشان در درس كفايه يكى از شاگردانِ مرحوم آخوند خراسانىبه نحوه تقرير مطالب آخوند خراسانى توسّط استاد اعتراض مى كند، ولى با توجهبه اينكه از همه طلاب شركت كننده در درس كم سنّ وسال تر بوده در جلسه بعدى پيش از حضور استاد مورد اعتراض و انتقاد شديد شاگردانديگر قرار مى گيرد، ولى در آن هنگام ناگهان استاد وارد مى شود و متوجّه اعتراضشاگردان به ايشان مى گردد. سپس خطاب به آنان مى فرمايد: « با آقاى بهجت كارىنداشته باشيد. » ، همه ساكت مى شوند آنگاه استاد ادامه مى دهد: « ديشب كه تقريرات درسمرحوم آخوند را مطالعه مى كردم متوجّه شدم كه حقّ با ايشان است » و پس از اين سخن ، ازجديّت و نبوغ آيت الله بهجت تمجيد مى نمايد.

يكى از دانشمندان نجف مى گويد: « ايشان در درس ، به مرحوم آيت الله كمپانى امان نمىداد، و پيوسته بحثها را مورد نقد قرار مى داد. »

مرحوم آيت الله حاج شيخ مرتضى حائرى نيز مى گويد: « ايشان با اظهار نظرهاى دقيق واشكالات مهمّ، چنان نظر استاد را جلب كرده بود كه چند روزى مجلسِ درس از حالت درسخارج شده بود، آن ايرادها براى ما هم مفيد بود؛ ولى آقاى بهجت براى گريز از شهرتديگر به انتقاد نپرداختند و اگر ادامه مى دادند معلوم مى شد اگر بالاتر از ديگراننباشند بى شك كمتر از آنان نيستند. » ⁽³¹⁾

مرحوم علامه محمّد تقى جعفرى مى گويد: « آن هنگام كه در خدمت آقا شيخ كاظم شيرازىمكاسب مى خوانديم ، آيت الله بهجت نيز كه اينك در قم اقامت دارند، در درس ايشان شركتمى نمودند، خوب يادم هست كه وقتى ايشان اشكال مى كردند آقا شيخ كاظم با تمام قوامتوجّه مى شد، يعنى خيلى دقيق و عميق به اشكالات آقاى بهجت توجّه مى كرد، و همان موقعايشان در نجف به فضل و عرفان شناخته شده بود. » ⁽³²⁾

آيت الله سيد محمد حسين طهرانى در كتاب انوارالملكوت مى نويسد: « آيت الله حاج شيخعباس قوچانى ، وصىِّ سيد على آقاى قاضى مى فرمودند: آيت الله العظمى حاج شيخمحمد تقى بهجت در فقه و اصول به درس مرحوم آيت الله العظمى حاج شيخ محمد حسينغروى اصفهانى معروف به كمپانى حاضر مى شدند و چون به حجره خود در مدرسهمرحوم سيد باز مى گشتند بعضى از طلابى كه در درس براى آنها اشكالاتى باقىمانده بود به حجره ايشان مى رفتند و اشكالشان را رفع مى نمودند. و چه بسا ايشان درحجره خواب بودند و در حال خواب از ايشان مى پرسيدند و ايشان هم مانند بيدارى جوابمى دادند جواب كافى و شافى ، و چون از خواب برمى خاستند و از قضايا و پرسشهاىدر حال خواب با ايشان سخن به ميان مى آمد ابداً اطلاّع نداشتند و مى گفتند: هيچ به نظرمنمى رسد و از آنچه مى گوييد در خاطرم چيزى نيست . » ⁽³³⁾

آيت الله مشكينى مى گويد: « ايشان از جهت علمى (هم در فقه و هم دراصول ) در يك مرتبه خيلى بالايى در ميان فقهاى شيعه قرار دارند. » ⁽³⁴⁾

حجة الاسلام والمسلمين امجد مى گويد: « ايشان در علميت در افق اعلى است . فقيهى استبسيار بزرگ ، و معتقدم كه بايد مجتهدين پاى درسشان باشند تا نكته بگيرند وبفهمند، و حقّ اين است كه درس خارج را بايد امثال آيت الله بهجت بگويند نه آنهايى كهبه نقل اقوال بسنده مى كنند. »