آقاى غرويان باز مى نگارد:از محضر ايشان سؤ ال شد: حاج آقا، عمرمان گذشت و دارد مى گذرد امّا هنوز لذتى ازعبادت و به خصوص نمازمان احساس نكرده ايم ، به نظر شما چه بايد بكنيم كه ما نيزاقلاًّ اندكى از آنچه را كه ائمه و پيشوايان معصوم عليهم السّلام فرموده اند، بچشيم ؟معظّم له در حالى كه سر را تكان مى داد فرمود: آقا، عامّالبلوى است ! اين دردى است كههمه گرفتاريم !عرض شد: آقا، به هر حال مراتب دارد و مساءله نسبى است ، بعضى همچون شما مراتبعالى داريد و ماها هيچى نداريم ، ماها چه بايد بكنيم ؟باز در جواب فرمود: شايد من مرتبه شما را تمنّا كنم .عرض شد: حاج آقا مساءله تعارف در كار نيست و يك واقعيتى است .باز ايشان در جواب با فروتنى و تواضع خاصّى فرمودند كه : عَمَّتُك مِثْلُك ! ومرادشان از اين ضرب المثل اين بود كه من هممثل شما هستم .به هر حال ، پس از چند بار اصرار فرمودند: اين احساس لذّت در نماز يك سرى مقدماتخارج از نماز دارد، و يك سرى مقدمات در خود نماز.آنچه پيش از نماز و در خارج از نماز بايد مورد ملاحظه باشد وعمل شود اين است كه : انسان گناه نكند و قلب را سياه ودل را تيره نكند، و معصيت ، روح را مكدّر مى كند و نورانيتدل را مى برد.و در هنگام خود نماز نيز انسان بايد زنجير و سيمى دور خود بكشد تا غير خداداخل نشود، يعنى فكرش را از غير خدا منصرف كند و توجّهش به غير خدامشغول نشود. و اگر به طور غير اختيارى توجّهش به جايى منصرف شد، به محضالتفات پيدا كردن بايد قلبش را از غير خدا منصرف كند. » (80) آقاى قدس يكى از شاگردان آيت الله بهجت نيز مى گويد: « روزى از آقا پرسيدم : آقا،چه كار بكنم در نمازم حضور قلب بيشتر داشته باشم ؟.آقا ابتدا سر به پايين افكند سپس سرش را بلند كرد و فرمود: روغن چراغ كم است .من به نظر خودم از اين جمله اين معنى را فهميدم كه يعنى معرفت كم است و ايمان قلبى وباطنى ضعيف است ، و گرنه ممكن نيست با شناخت كافى ، قلب حاضر نباشد. » آيت الله محمّد حسن احمدى فقيه يزدى نيز مى گويد: « گاهى از آقا سؤال مى كردند: چه كنيم در نماز، حضور قلب داشته باشيم ؟ و ايشان دستورالعملهايى مىفرمودند، يكى از آنها اين بود كه مى فرمود: « وقتى وارد نماز مى شويد هنگام خواندنحمد و سوره به معناى آن توجه كنيد تا ارتباط حفظ شود. » استاد خسروشاهى نيز مى گويد: « روزى از آيت الله بهجت سؤال شد: در هنگام نماز چگونه مى توانيم حضور قلب را در خودمان به وجود بياوريم ؟فرمودند: يكى از عوامل حضور قلب اين است كه در تمام بيست و چهار ساعت بايد حواسّ(باصره ، سامعه و ...) خود را كنترل كنيم ؛ زيرا براىتحصيل حضور قلب بايد مقدماتى را فراهم كرد، بايد درطول روز گوش ، چشم و همچنين ساير اعضا و جوارح خود راكنترل كنيم . و اين يكى از عوامل تحصيل حضور قلب مى باشد » .در جاى ديگر شخص ديگرى از محضرشان مى پرسد: براى اينكه در انجام فرمان الهىمخصوصاً نماز با خشوع باشيم چه كنيم ؟و ايشان در جواب مى فرمايد: « در اوّل نماز،توسل حقيقى به امام زمان - عجل الله تعالى - فرجه كنيد، وعمل را با تماميّت مطلقه انجام بدهيد. » (81) همچنين شخص ديگر مى پرسد: « براى حضور قلب در نماز و تمركز فكر چه بايدكرد » ؟و ايشان مرقوم مى فرمايد: « بسمه تعالى ، در آنى كه متوجّه شديد، اختياراً منصرفنشويد. » (82)
لطفا منتظر باشید ...
