*يحيى بن محمد بن على بن مطهر، عز الدين ابوالقاسم مرتضى رازى
وى پس از پدر نقابت طالبيه رى و قم و آمل را به عهده داشت، و سيدى عالم وفاضل و بزرگوار بودوى را از پدر روايات احاديث بوده است، او و پدرش محمد بنعلى بن مطهر قمى از رجال بسيار معروف و مشهور خاندان بزرگ نقباى رى ازخاندانهاى قديم و شريف و بيوت نجيب و اصيل شيعه بوده اندعز الدين يحيى بهدست علاء الدين تكش خوارزمشاه شهيد گرديد، و فرزندانش به بغداد منتقلشدند.*يحيى بن معاذ، ابو زكريا رازى
وى از زهاد و صوفيان بنام، و از طبقه اولاى اهل طريقت استبه او لقب واعظدادند؛ از يوسف بن حسين رازى نقل كرده اند كه گفت:در صد و بيست شهر رفته ام به ديدار علما و حكما و مشايخ، هيچ كسنديده ام قادرتر بر سخن چون يحيى معاذ رازى.قزوينى درآثار البلادآورده:«كان شيخ الوقت و صاحب اللّسان في الواعظ والقبول عند النّاس.»گفته اند: از مشايخ نخستين كس كه بر منبر رفت او بود، اين معنى دركشفالمحجوببدين صورت درج آمده:«نخست كس از مشايخ اين طايفه از پس خلفاءراشدين كه بر منبر شد او بود.»وى را در حقيقت رجا گامى استوار بود، و هجويرى (به نقل از حصرى) و شيخ1 .فهرست منتجب الدين،ص 200، ش 538؛ نيز براى اطلاع احوال پدرش بهديوان قوامى،تعليقات، ص 193 212، و جهت احوال خودش، ص 212 224 رجوع شود.2 .طبقات الصوفيه،انصارى، ص 85، س ما قبل آخر؛نفحات الانس جامى،ص 55، س 11.3 .آثار البلاد،ص 381، س 12.4 .كشف المحجوبهجويرى، ص 112، س 21،تذكرة الاولياء،ج 1،ص 266، س 18.