3 - اهتمام دين به اجراى احكام - دین و سیاست از دیدگاه امام خمینی (ره) نسخه متنی

3 - اهتمام دين به اجراى احكام

نـكـتـه ديـگـرى كه اهتمام سياسى دين را مى نماياند, توجه وافر به لزوم اجراى احـكـام ديـنـى و پـيش بينى نهادهاى مناسب براى گسترش احكام اجتماعى و سـيـاسـى ديـن درپهنه گيتى است . تفاوت اين وجه با وجه اول آن است كه در اسلام پس از تشريع و به وديعت گذارى احكام سياسى و اجتماعى - كه در عنوان نخست مورد توجه قرارگرفت - به ذكر كليات اكتفا نشده و به شيوه هاى اجرا و نـصـب مجريان و نهادهاى لازم آن توجه شده است . از جلوه هاى مهم اين عنوان نصب ولايت امر در عصرغيبت , توجه وافر به مسئله امر به معروف و نهى از منكر, پـيـش بـيـنـى قـوانـين جزايى وحدود و تعزيرات براى متخلفين را مى توان نام برد. (531)

سير ادبيات عاشورا در آذربايجان

مصطفى قليزاده عليارى ت

مـرثـيـه سـرايـى و تـعـزيه خوانى در تاريخ آذربايجان از قدمتى بسيار برخوردار اسـت .تركان در قديم , ماتم را ((يوغ )) و سوگ سرود را ((آغى )) مى گفتند. آنان حـتـى عـلاوه برمرثيه سرايى در سوگ عزيزان از دست رفته خود, گاه در رثاى بـرخـى از حـيـوانـات اهـلـى نجيب و وفادار چون اسب نيز, قطعاتى سوزناك و مرثيه گونه مى سروده اند. ايـن مـراثـى اغـلـب در قـالـب ((مانى )) (باياتى و دوبيتى آذرى در هفت هجا) سروده مى شد. در بين قبايل بسيار ديرينه ترك , نوع ديگرى از مرثيه بود كه به آن ((ساغور))مى گفتند و آن را در ماتم جوانمردان , پهلوانان , سخاوتمندان , پيران قبايل و... به همراه ناله ((قوپوز)) (ساز) با آهنگهاى غم انگيزى مى خواندند. از دوره صـفـويـه در آذربـايـجان و برخى مناطق شيعه نشين همچون عراق كه تـركـهاى شيعى مذهب در آنها ساكن بودند - مرثيه سرايى و تعزيه خوانى به زبان تـركـى , به مراثى و مصايب اهل بيت عصمت و طهارت - عليهم السلام - منحصر شـد و تـوجه شاعران و نوحه سرايان شيعه , بيش از هر چيزى , به حادثه خونين و جـانگداز كربلا وشهادت مظلومانه سالار شهيدان , امام حسين - عليه السلام - و يـارانـش مـعـطـوف گـشـت . از آن پس , توجه به مرثيه سرايى در تاريخ ادبيات آذربـايـجان به مراتب بيش ازديگر انواع شعر بوده است . حماسه حسينى قسمت اعـظـم ادبـيـات كـلاسيك - نظم ونثر - آذرى را به خود اختصاص داده است . شـاعران دلسوخته اهل بيت پيامبر((ص ))در گستره عظيم زبان آذرى - ايران , عراق , آذربايجان , قفقاز, تركيه و... - در ماتم عظماى سيدالشهدا اشعارى جانسوز سروده , ديوانها پرداخته اند شاعران آل عبا در دست داريم شاهد اين مدعاست . مـا در ايـن نـوشـتـار بـه طـريـق اجمال , به بيان سير تاريخى ادبيات عاشورايى ونوحه سرايى در زبان آذرى مى پردازيم اذعان مى كنيم كه تبيين و تشريح كامل ايـن موضوع از زواياى گوناگون - تاريخى , اعتقادى , سياسى , اجتماعى , هنرى و... -مجال بيشترى مى طلبد. مـلا مـحـمد فضولى بغدادى , بزرگترين شاعر عارف ترك زبان (متوفى به سال 997ه.ق . و مدفون در كربلا) در تاريخ آذربايجان , نخستين شاعر شيعى است كه در مـدح و رثـاى چهارده معصوم ((ع )) مراثى و مدايح ماندگار و پرسوز و گداز بـسيارى سروده است .