حجة الاسلام والمسلمين سيد محمدعلى ايازى بررسى گرايشها وانديشههاى تفسيرى امام خمينى (ره) در ميان آثار پراكنده و سخنرانىهاى ايشان از بايستهايى است كه پژوهش جدى را مىطلبد. اين گرايشها گرچه بيشتر در ميان آثار عرفانى و اخلاقى آن عزيز نمودار است، اما از آنجا كه در سالهاى آخر حيات و در سخنرانيها انجام گرفته و از جهتى با نوشتههاى نخست متفاوت است، ضرورت مقايسه و بررسى را دو چندان مىكند. دانش تفسير از آنجا آغاز مىگردد كه به دنبال كشف و روشن ساختن و تبيين نمودن كلام وحى است. (1) و طبعا تلاش مىكند آنجا كه كلام وحى دشوار و ديرياب باشد يا در ظاهر معنايى دارد و در باطن معنايى ديگر، معناى اصلى را كشف و پرده بردارى كند. مفسرين بزرگ براى اين عمل دستورات و قواعدى تعيين كرده و راه كارهايى مشخص نمودهاند، اما سئوالى كه در اينجا مطرح است، آيا تفسير و كشف مراد واقعى خداوند ممكن است و اگر كسى قواعد تفسير را رعايت كرد مىتواند به مقصود خداوند دسترسى پيدا كند؟ يا چنين چيزى اصلا ممكن نيست و نبايد سراغ آن رفت. در علم اصول فقه به مناسبتحجيت ظواهر قرآن اين سئوال مطرح شده و به گوشههايى از آن پرداخته شده اما در كلام جديد و هرمنوتيك (2) (علم تفسير) اين شبهه بطور بنيادى و عميق مورد كاوش قرار گرفته و پرسش شده است كه آيا زبان متون دينى از قواعد و دستورات ويژهاى تبعيت مىكند و آيا براى فهم متون مقدس منطق خاصى استيا اينكه زبان كتابهاى الهى زبان عمومى مردم است، و از قاعدهاى خاص پيروى نمىكند. به عبارت ديگر، آيا زبان قرآن زبان ويژهاى است كه تنها گروهى خاص مىفهمند يا زبان همه مردم است و همان راهى كه مردم براى فهم معانى كلمات يكديگر طى مىكنند در قرآن همان راه طى شده است. در سر آغاز شناختانديشههاى قرآنى و روشهاى تفسيرى امام خمينى (ره) اين سئوال مطرح است كه آيا ايشان قرآن را قابل شناخت مىداند و مانند مفسران و اصوليون قائل به عمومى بودن قواعد فهم متون استيا براى دريافت معانى قرآن منطق ويژه و قواعدى مخصوص قائل است؟
لطفا منتظر باشید ...
