بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
81 شماره سند 23 دسامبر 2 - 1970 دى 94 تاريخ: سند شماره 81 تهران - ايران ادارى - غير رسمى سرى 23 دسامبر 2 - 1970 دى 94 وارن كلارك وزارت امور خارجه واشنگتن دى - سى 02502 وارن عزيز از نامه اى كه در 25 نوامبر فرستاده بوديد بسيار متشكرم كه البته به خاطر مسكلات پستى كه در اين روزها پيش آمده چند روز پبش به دستم رسيد. پس از بررسى نكاتى كه توسط شما مطرح شده بود واقعا نمى دانم در پاسخ سئوال شما مربوط به منافع ايران در خط لوله نفتى اسرائيل چه بگويم. البته من نقطه نظرهاى شاه را كه به نمايندگان كنسرسيوم در زوريخ ارائه شده بود شنيده ام و اين جمله او را كه در آنجا به اين مضمون ايران منافعى در خط دارد ايراد شده بود خوانده ام. البته فكر مى كردم كه اين جملات به اين مضمون بيان شده كه از نطر اقتصادى اين خط لوله را حمايت شده فرض نمايند. علاوه بر اينها مهندس سپهبان رئيس دفتر تحقيق شركت ملى نفت ايران به من گفته بود لازم نيست كه حتما ايران در اين خط لوله سرمايه گذارى مالى بنمايد چون خود اسرائيليها مهارت كافى در جلب سرمايه براى اين خط لوله دارند ولى اسرائيليها خيلى مايلند كه ايران بهر ترتيب كه شده از اين خط لوله نفتى استفاده كند. به اين ترتيب من تنها قادر به ارائه شواهدى هستم كه هنوز تاييد نشده است و براى به دست آوردن شواهد مستدل بايد در اطراف اين قضيه كنكاش بيشترى به خرج دهيم. بايد ببينم كه آيا سازمان منابع كنترل شده آمريكايى نيز مى تواند در اين زمينه مرا يارى دهد يا خير. يكى از گزارشهاى سازمان سيا در تل آويو را كه مربوط به همين قضيه است مطالعه كرده ام. به نظر من شركت ملى نفت ايران از طريق كنسرسيوم مقدارى نفت خام به دست مى آورد كه البته از نحوه قرار داد مربوطه شما مطلع هستيد و آن را به كشور رومانى مى فروشد. اين همان نفت خامى است كه از طريق آقاجارى استخراج گرديده و از طريق خط لوله نفتى اسرائيلى منتقل مى شود و هيچ كمپانى بين المللى در ارتباط با اين عمل نيست. موضوع دولت ايران و شركت ملى نفت ايران خطى است كه بوسيله يوسف اكبر دنبال مى شود. يعنى اين نفت خام مذكور از بخش جنوبى ايران استخراج گرديده نيمى از آن بنا به قرار داد مشترك به شركت ملى نفت ايران تعلق مى گيرد. و شركت ملى نفت قسمت اعظم اين نفت خام را به خريدارانى مى فروشد كه خريد خود را از طريق خط لوله نفتى اسرائيل به فروشندگان خود مى رسانند. بااين وصف كمپانى اينديانا دوباره تماس گرفته و تاكيد كرده است كه هيچ مقدار نفت توليدى نفت جنوب را از طريق خط لوله نفتى اسرائيل منتقل نمى كند. درباره مشكلات كمپانى اينديانا بايد بگوييم كه موضوع اقبال اين است كه اينديانا اصلا حقى نداشته كه در مورد گرفتن تخفيف اقدام نمايد بنابراين موارد نكات لازم براى مذاكره و يا بحث نمى باشد. ديوويلكى مدير اينديانا به من گفته بود كه در صورت از بين رفتن اختلافات در يك سال قبل توليد اين كمپانى به 200000 بشكه در روز مى رسيد. ليكن ظاهرا در آينده نزديك نبايد انتظار داشت كه راه حلى براى اين مسئله بوجود بيايد. وندربريك " كه حتما گزارش رضايت بخش ما از كارش را بزودى خواهيد ديد " بايد فرصت كافى براى مطالعه موقعيت داشته باشد و تمام وقايعى كه به دنبال فداكارى فالكينگهام در برابر خودخواهى اقبال پيدا شد مدتها طول مى كشد تا از خاطرها محو گردد. از اطلاعات بسيارى مفيدى كه درباره گاز طبيعى مايع در اختيارم گذاشته ايد بسيار ممنونم. از پيچيدگى اقتصادى اين صنعت بهيچوجه مطلع نبودم و از اطلاعات مفيدى كه در دسترسم قرار داده ايد خيلى متشكر هستم. پس از مدت كوتاهى به بررسى جزئيات تقاضا نامه هاى شركت ملى گاز ايران درباره كارخانه هاى گاز طبيعى مايع خواهيم پرداخت. در مورد كمبود وقتى كه آقاى فيروزان مطرح نموده و گفته بود كه براى پر كردن تقاضا نامه توسط كايزر كافى نيست كمى مضنون هستم من نمى داند كه كايزر رقم 450/000 فيت مكعب موجوديت گاز در روز را از كجا بدست آورده مگر اينكه آنها تنها از يك منطقه اينقدر توانسته باشند استخراج نمايند. رقمى كه توسط روزنامه نفتى ايران منتشر شد همانند ارقام حاصله از ديگر انتشارات معتبر است هدر رفتن گاز با احداث خط لوله گاز شوروى كاهش نيافته است چون براى خطوط لوله چاههاى مخصوص حفر شده است. من همراه اين نامه اسنادى را برايت مى فرستم كه به صورت پنهانى از شركت ملى نفت ايران دريافت كرده ام و علاوه بر آن يادداشتى را كه براى بيل نوشته بودم تا به شيفر بدهد نيز برايت خواهم فرستاد. تا آنجاكه اعضاى كنسرسيوم در اينجا مى دانند كنسرسيوم به هيچ وجه تلاشى در جهت پاسخ گويى به اين ارقام اعمال نكرده است. بنابه دلايلى كه در يادداشت آورده ايم فكر مى كنم خيلى بهتر خواهد بود اگر ما بتوانيم هر دو طرف را به مذاكره پيرامون ارقام خودشان بكشانيم بخصوص كه در حال حاضر شركت ملى نفت ايران كارهاى بسيار معقولى را ارائه نموده است. علاوه بر اينها خيلى مايليم كتابچه نمايندگانى را كه به ملاقات شما مى آيند مورد مطالعه قرار دهيم مخصوصا خيلى مايليم راجع به هويت شخصى كه تحليلى براى شركت ملى نفت ايران ارائه داده چيزهايى دستگيرم شود. اصلا از اثار و جنايتها خصمانه نگران نشو " و حتما هم نگران نمى شوى " ما بايد براى بدست آوردن بهترين نتيجه درگيريهاى زيادى داشته باشيم اميدوارم اين نامه همزمان با سال نو با بهترين آرزوهايم در مورد اينكه سال خوبى داشته باشى به دستت برسد. ارادتمند شما جان. ل. واش بورن مقام امور نفتى سرى 91 شماره سند وزارت امور خارجه از: سفارت آمريكا - تهران به: 28 دسامبر 7 - 1970 دى 94 تاريخ: