2. نصيحت - عدالت حاکم اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

عدالت حاکم اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) - نسخه متنی

محمد باوی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

2. نصيحت

مسووليت پاسداري از عدالت نفس حاكم اسلامي تنها بر عهده او نيست؛ بلكه هر كس مي‏تواند با نصيحت و موعظه مسووليتهاي حاكم اسلامي را به او يادآور گردد و او را در برابر طغيان نفس تقويت كند و ياري دهد:

"انسان بايد هم خودش را موعظه كند و هم در معرض موعظه واقع بشود. هيچ انساني نيست كه محتاج به موعظه نباشد. تنها انسان‏هاي بالا واعظشان خداست و انسان‏هاي بعد واعظشان آنها هستند تا برسد به آخر برسد به ما، ما خودمان احتياج به موعظه داريم [..."[(67)

عدالت و اشتباه

1. عصمت و عدالت

در اينجا بايد به تفاوت مهمي كه ميان عصمت و عدالت وجود دارد، اشاره كرد. عصمت به معناي دوري از هرگونه گناه و اشتباهي است؛ اما عدالت تنها به معناي اجتناب از گناه است و با خطا و اشتباه منافاتي ندارد. حضرت امام به احتمال اشتباه كردن ولي فقيه در عين عدالت داشتن بارها تصريح كرده است.

حضرت امام در پاسخ به اين پرسش خبرنگار مجله تايم كه پرسيده بود "آيا هرگز در مورد چيزي اشتباه كرده‏ايد؟" گفت: "فقط محمد رسول اللّه و ديگر پيامبران اشتباه نمي‏كردند، هر كس ديگري اشتباه مي‏كند."(68)

حضرت امام همچنين در واكنش به منازعات طولاني احزاب در نخستين سال پيروزي انقلاب كه موجب هرج و مرج گرديده بود، تصريح كرد: "اشتباهي كه ما كرديم اين بود كه به طور انقلابي عمل نكرديم و مهلت داديم به اين قشرهاي فاسد" حضرت امام در ادامه "از پيشگاه خداي متعال و از پيشگاه ملت عزيز عذر" (69)مي‏خواهد .

حضرت امام در سخناني ديگر با اشاره به وقايع كردستان و عدم برخورد قاطعانه دولت موقت، مي‏فرمايد: "از اول هم كه ما به حسب الزامي كه من تصور مي‏كردم، دولت موقت را قرار داديم، خطا كرديم."(70)

ايشان همچنين در پايان وصيت‏نامه خويش با تاكيد بر اينكه "ميزان در هركسي حال فعلي اوست"(71) به بعضي افراد اشاره مي‏كنند كه در طول نهضت به واسطؤ سالوسي و اسلام نمايي‏شان مورد تمجيد ايشان قرار گرفتند.

آنچه كه ناپسند و منافي عدالت است و بايد از آن پرهيز شود، اصرار بر خطاست وگرنه خطا و اشتباه به خودي خود عيب نيست. "و عدول در بين فقها از فتوائي به فتواي ديگر درست همين معنا را دارد وقتي فقيهي از فتواي خود بر مي‏گردد يعني من در اين مساله اشتباه نموده‏ام به اشتباهم اقرار مي‏كنم."(72) بر همين اساس، حضرت امام دربارؤ خود مي‏گويد:

"ما اين طور نيست كه هر جا يك كلمه‏اي گفتيم و ديديم مصالح اسلام، حالا ما آمديم ديديم اينجوري نيست، اشتباه كرده بوديم، بگوئيم ما بر سر اشتباه خودمان باقي هستيم. ما هر روزي فهميديم كه اين كلمه‏اي كه امروز گفتيم اشتباه بوده و ما قاعده‏اش اين است كه يك جور ديگر عمل بكنيم، اعلام مي‏كنيم كه آقا اين را ما اشتباه كرديم، بايد اين جوري بكنيم، ما دنبال مصالح هستيم، نه دنبال پيشرفت حرف خودمان."(73)

اصرار ولي فقيه بر خطا، لااقل از دو جهت با عدالت او منافات دارد. نخست آنكه، در چنين صورتي، "ملاحظه حال اسلام و مسلمين"(74) و رعايت مصلحت آنان نشده است و اين، خلاف عدالت است. دوم آنكه، اصرار بر خطا ناشي از ضعف نفس در عين قدرت طلبي است كه به ديكتاتوري مي‏انجامد و با عدالت منافات دارد. حضرت امام در اين مورد به رهبران آينده چنين توصيه مي‏كند:

"مي‏دانيد كه انسان ازاشتباه و خطا مامون نيست. به مجرد احراز اشتباه و خطا از آن برگرديد و اقرار به خطا كنيد، كه آن كمال انساني است، و توجيه و پافشاري در امر خطا نقص و از شيطان است."(75)

/ 20