دنباله دار ديجيتالي

مقالات

نويسنده: کامبيز خالقي (شنبه تير , ساعت: :)

از اواسط ژانويه تا اواسط فوريه آسمان ميزبان فرمانرواي بي چون وچذاي خود بود. هر چند اين حاکميت زياد به درازا نينجاميد ولي حامل تجربياتي بود که ما را براي ميزباني بعدي مهيا مي کرد.

انقلاب ديجيتال

اگر در اينترنت به دنبال عکسهاي گرفته شده از دنباله دارهاي بين سال هاي1997تا2007 بگرديد،قطعا متوجه خواهيد شد که بعد از سال 2001 بيشتر عکس ها توسط ابزار ديجيتالي تهيه شده اند.از همين موقع دوربينهاي ديجيتال جديدي موسوم به اس ال آر وارد بازار شدند که مانند دوربين هاي مکانيکي معمولي قابليت تعويض لنز داشتند ولي با وجود تمام پيشرفتها همواره يک مورد توجه منجمان آماتور را به خود جلب کرده و آن چيزي نيست جز قيمت هاي سرسام آور که بر آمدن از پس آن ها از عهده ي هر آماتوري بر نمي آمد.ولي رفته رفته عبا فرا گير شدن اين دوربين ها وابزار ديجيتال نه تنها از قيمتشان کاست بلکه ويژگي هايمورد نياز اين قشر از عکاسان نيز مورد توجه شرکت هاي توليد کننده قرار گرفت و مثلا عکاسي با نوردهي بلند مدت هر چند با محدوديت باطري روبروست ولي امکان پذير است و يا در دوربين هاي نسل جديد نويز کمتري در عکس ها ايجاد مي شود.

با آغاز قرن بيست ويکم اين تلاش شکل جديدي به خود گرفت وعکاسان نجومي به خواسته هاي خود نزديک تر مي شدند ودور بينها يي توليد شد که قابليت نصب روي سه پايه را داشتند ويا از درون چشمي تلسکوپ عکس مي گرفتند. با ايجاد اين قابليت ها عکس هايي که با ميدان ديد باز و از انبوه ستارگان گرفته مي شد از چرخه ي اعتبار خارج شد عکاسان زيرک به فکر عکاسي از مناظر اعماق آسمان افتادند وباانطباق عکسها باکامپيوتر وبا نوردهي هاي متفاوت، مناظر بديعي را خلق کردند.نکته ي جالب اين نوع عکاسي امکان استفاده از نوردهي هاي کوتاه مدت بود که نياز منجمان به استفاده از موتور هاي ردياب دقيق وهمراهي دستي موتور در حين عکاسي را بر طرف مي کرد و از کيفيت عکس هم نمي کاست.

در مورد دنباله دار ها نيز بايد گفت که تنها عده ي محدودي از آنها به درجه اي از روشنايي مي رسند که باچشمان غير مسلح رويت شوند.مثلا در فاصله بين آخرين درخشش هيل باپ تاظهور مکناتهيچ دنباله داري آنقدر پرنور نشده که توجه اذهان عمومي را به خود جلب کند يا در صدر اخبار قرار بگيرند اما در اين بين دنباله دارهاي کم فروغي مانند لي نيير، نيت، ماخولزو سوآن آسمان را جولانگاه خويش قرار دادند تا فرصتي باشد که منجمان عصر ديجيتال به آزمايش ابزار خود روي اين پديده ها بپردازند که خوش بختانه حامل نتايج شايان توجهي بوده است.

طرفداران سي سي دي دريا فتند که مي توانند ازروشي مشابه آنچه براي عکاسي اعماق آسمان استفاده مي کردند بهره بجويند يعني با گرفتن تعداد زيادي عکس از يک منظره قادر به آشکار کردن کردن ستاره هاي پس زمينه، آن هم به صورت نقطه اي باشند.اين در حالي است که امکان اديت روي هر غريم هم وجود دارد ومثلا از تصاوير کدر يا مات صرف نظر کرد.همچنين افرادي مثل ريچارد بنيون از کاليفرنيا يابرنارد هابل از استراليابا اس تفاده از نرمافزار هاي خاص روش هاي ديگري را براي ثابت نگاه داشتن اجرام ايجاد کرده اندکه بعضي از اين نرم افزار ها به شرح زيرند.

MaxIm DL www.cyanogen.com

CCD soft www.bisque.com

CCDStack www.ccdware.com

آنان با استفاده از اين برنامه ها دو عکس از يک منظره را بر هم منطبق مي کردند ونقطه ي اصلي اين انطباق را دنباله دار تايين ميکردند وبه تبع آنها ساير اجرام پس زمينه هم روي يکديگرافتاده ومنطبق مي شوند.از ديگربرنامه هايي که اين قابليت را در اختيار کاربر مي گذارند فتوشاپ است که مي توان با جدا کردن دنباله دار از يک عکس آن را روي عکس ديگري چسباند و با(لايتن بلند)واقع در بالاي نوار ابزار آن را واقعي تر جلوه داد.

ازCCD تا CMOS

در دوراني که منجمان مشغول استفاده از ابزار جديد وخارق العلده ي خود بودند سنسور هاي جديدي وارد بازار شدند که مکمل اکسيد فلز نيمه هادي يا به اختصار سي موس نام گذاري شدند.اين آشکارساز ها به مراتب ارزانتر از مشابهان قبلي خود بودند ولي وقتي در سال هاي 1990پا به عرصه ي ظهور نهادند ازحساسيت بسيار پايين ونويز بالا رنج مي بردند.و بنا بر اين به سرعت از چرخه ي توليد خارج شدند. با پيشرفت صنعت و ادامه ي آن پروژه در حد تحقيقات ، سازتدگان اين اشاره گر ها بر آن شدند تا از فاز دوم طرح پرده برداري کنند.واين اتفاق انقلاب دوباره اي را در سال 2004 باعث شدو جمع زيادي از عکاسن را شيفته ي خود ساخت و تنزل شديد قيمت ها را نيز باعث شد.

آرايش پيکسل ها به سرعت منظم شد و اين روند تا کنون ادامه داشت .بزرگترين تفاوت ايجاد شده براي منجمان آماتورابعاد جديد سنسورهاي اس ال آر که مي توانست تا اندازه ي حلقه فيلم هاي معمولي و35 ميليمتري بزرگ ودقيق باشد و همچنين به ثبت رنگهاي واقعي ستارگان در طول موج هاي مختلف بپردازد.

و اما مکنات

نمام اين پيشرفت ها تننها زماني توانايي عرض اندام داشت که عکاسي از يک جرم کم نور و يا يک دنباله دار کم فروغ موضوع عکس قرار مي گرفت.ولي با طهور مکنات تنها چيزهايي که براي يک عکس مورد نياز بودآسمان تاريک،ميدان ديد با،سهپايه ويک منظره ي بکر و دست نخورده بود ند. وقتي اين پديده به روزهاي اوج خود در اواسط ژانويه نزديک مي شد و هر روز در افق غربي به خورشيد نزديک تر مي شد فرصتي پديد آمد تا دوربين ها و عماس ها قابليت هاي خود را به معرض نمايش بگذارندو اين زماني بود که همه فهميدند که دوربينهاي مکانيکي با حفظ قابليت هاي خود نبايد به طور کامل کنار بروند.

آري، با ظهوز مکنات اولين دنباله دار عصر ديجيبال هم درخشيد و به اعماق سامانه ي خورشيدي ما برگشت و فرصت مناسبي ايجاد کر تا هر کس آموزه هاي خويش را به ورطه ي عمل بکشاند.