هاله تقدّسى كه نام مدينه منوره را فرا گرفته است، از مسجد پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) سرچشمه مى گيرد; مسجدى كه با فراز آمدن نداى دل انگيز اسلام و دميدن سپيده آن در جزيرة العرب شكل گرفت و در گذر زمان، بنياد و نماد و نشانه آشكار دين اسلام و معمارى اسلامى شد. براستى هر رخداد تاريخى كه به برپا شدن مسجدى انجاميده است، نشانى از اهميت نمايان مسجدالنبى (صلى الله عليه وآله) و جايگاه بلند آن دارد. پيوند بنيادين پيامبر اسلام و مدينه منوّره، آن شهر را نزد هر مسلمانى تقدّس بخشيده و از صدر اسلام بدين سو، اهتمام همگان را برانگيخته است. اين كتاب، عمليّات گسترده نوسازى حرم شريف نبوى و طرح بزرگ و پيشرفته توسعه اين مسجد باشكوه و بافت شهرى پيرامون آن را بازمى تاباند. عمليات توسعه حرم، تنها ساختن تأسيساتى جديد در كنار مسجد قديمى نيست، بلكه نوسازى فراگير مسجد قديم نيز در چارچوب طرح و برنامه آن قرار مى گيرد و بدين ترتيب، مسجد نبوى به بزرگترين مسجد جهان بدل مى شود. براى آشنايى با اين طرح معمارى، در آغاز بايد به ساختمان اصلى مسجد، كه به سان قلب طرح توسعه است، نظر افكند; بنابراين، بيان فشرده اى از تحوّلات تاريخى مسجد نبوى و شهر مدينه، از پگاه هجرت پيامبر (صلى الله عليه وآله) تاكنون، بايسته است و از جمله به تغيير سمت قبله از قدس به مكّه مكرّمه، معرّفى عناصر نوين معمارى افزوده به مسجد، مدّت زمان ساخت و توسعه مسجد در زمان پيامبر (صلى الله عليه وآله) و... اشاره مى شود. پرداختن به اين گونه مسائل، از آن رو است كه تحليل كارهاى امروز و فردا و شناخت ويژگى هاى آن، بر بنياد همين امور برپاست، و اندكى گسترش در بحث، موجب شده است كه همه دگرگونيهاى ساختمانى و مجموعه بناى مسجد نيز مورد بررسى قرار گيرد. ناگزيريم فروتنانه يادآور شويم كه براى سامان دادن به اين پژوهش، بايد در تاريخ معمارى جزيرة العرب و دگرگونى هاى آن در گذر روزگار تا پيشرفت هاى گسترده اخير تلاش و كوششى فراوان به عمل آيد، امّا اين كتاب، كه در تهيّه آن تنها از اسناد و مدارك معمارى بهره گيرى شده است، به اين دليل فراهم آمده كه افزون بر سپاسگزارى از دست اندركاران اين توسعه، زمينه ساز جستارهاى گسترده تر پيرامون عمليات جديد نوسازى حرم شريف نبوى باشد.
لطفا منتظر باشید ...
