تحفه اى دارد به دامانش نهان
آنقدر در خود دمد باد غرور
دانش بيهوده ريزد در ضمير
خويش را لايق ببيند بر قضا
حل مشگل گر از او خواهد كسى
وانگهى از ذهن بيمارش به هم
امر باطل را همى داند نكو
هست همچون عنكبوتى او كه چند
خود نمى داند بود راهش درست
گر كه حتى رفته باشد راه راست
ور خطا كردست و وامانده به گل
مركب جهلش هميشه زير پاى
هر چه گويد هست محصول گمان
وانگهى گويد روايت هاى سست
همچو كاهى در هجوم تندباد
بر خدا سوگند همچون صم و بكم
منصبى چون تاج بنهاده به سر
هر چه را كه خود نمى دارد قبول
هست بى ارزش دگر در چشم او
غير از آن مذهب كه خود بشناختست
گر نباشد آگه از حكم و صواب
پرده ها مى افكند بر روى كار
خون صدها بى گناه جان فروش
بس كه ميراث كسان داده، به باد
شكوه ى خود را به فريادى رسا
شكوه از اين مردمان بيخرد
زيسته يك عمر در جهلى سياه
همچو خفاش گريزان ز آفتاب
هيچ چيزى زين كتاب پر گهر
ليك اگر سازند آنها جابجا
زان نكوتر نيست ديگر گفته اى
مرغ نيكوئى به چشم اين گروه
ليك هر لحظه عجوز كار شر
پيش ايشان چون عروسى جلوه گر

چون كه دعوى نزد يك قاضى برند
قاضى اى ديگر خلاف حكم او
هر دو قاضى فارغ از هر اتهام
وان امام گمره از آيين ناب
چون كتاب ايزد و مرسل يكيست
خود مگر حكمى رسيده از اله؟
وين زمان بر حكم ايزد سر نهند
يا خدا كردست نهى از اختلاف؟
شايد آن دينى كه ايزد داده است
وين كسان خواهند با پندار خام
يا مگر اينان شريك ايزدند؟
حق تعالى نيز فارغ زين ستيز
يا كه شايد دين حق بوده تمام
گر چه ايزد گفته در قرآن، كه چيست
گشته ياد آور كه آيات اله
اختلافى نيست در فرقان او
»گر نبد قرآن، خود از پروردگار
ظاهرش زيبا و بطنش هست ژرف
طى نمى گردد شگفتيهاى آن
هر چه تاريكيست در پشت حجاب
خود نگردد روشن الا زين كتاب

(آنكه عالم بر وجودش فخر داشت
آنكه نقاش ازل مى زد رقم
نقش زيباى نگين خاتمى
رشته ى پاك امامت، پشت او
آنكه شب خوابيد بر جاى نبى
مرغ گفتارش به پرواز آمده
ناگهان بر گفته هاى مرتضى
بر على گفت اين سخن كه رانده اى
چون بباطل گوهر معنى بسفت
از كجا آگاه گشتى زين سخن
بر تو بادا لعنت پروردگار
اى تو زاده گشته از مام غرور
بار اول در ميان دار و گير
بار ديگر بعد از آنيكه قبول
طبل طغيان بر خليفه برزدى
نه ز مالت سود آمد سوى تو
تو همانى كز پليدى، بى دريغ
اين بود شايسته تو اى دنى
هيچ بيگانه نيارد اعتماد
بر تو چون شخصى، دورو و بدنهاد

آنچه را ديدند اموات شما
گر كه مى ديديد با چشمان خويش
مى شنيديد آن زمان گفتار حق
ليك آنچه بر دل آنان نشست
زود باشد پرده ى جهل و غرور
بر شما دادند راه حق نشان
خوانده شد در گوشتان گفتار راست
راه حق معلوم گرديد آشكار
بس حوادث اتفاق افتاد چند
هر چه نازيباست در چشمان دين
گفته هاى خويش را يكتا خدا
كرده ابلاغ از طريق انبياء

هست پيشاپيشتان دارالقرار
پس سبكبارانه ره را طى كند
رفتگان كه بانگ رحلت خوانده اند
تا به ايشان هم بپيونديد نيز
خوب از بد، آنزمان يابد تميز

اهرمن ياران خود را خواستست
تا بناهاى ستم ماند بجا
نسبت ناراست بر من داده اند
زير پا بنهاده اند انصاف و داد
اين كسان خواهند حقى را كه خويش
گشته خونخواه كسى كه پيش از اين
خويشتن او را به خون غلطانده اند
گر كه من از قتل او گفتم سخن
ور كه آنان، خويش او را كشته اند
خويشتن بايد تقاصى پس دهند
آنكه اينك بر من آورده خروش
سخت مى كوشند، بس غوغا كنند
(هست قصد مرتضى، از اين سخن
گوئيا كوشند تا دوشند شير
اى شكست، اينك، قدم نه بر جلو
من كرا دعوت كنم سوى شكوه
من به تقديرى كه ايزد رانده است
گر درآيند از در جنگ و ستيز
آخرين درمان درد نابكار
مايه ى پيروزى حق گشته است
اى شگفتا تا بخوانندم به جنگ
وانگهى از نيزه ام ترسانده اند
مادر ايشان نشيند بر عزا
تاكنونم كس نترسانده ز جنگ
معتقد هستم چو بر يكتا اله
هيچ شبهه در دلم نايافت راه

همچو بارانى كه ريزد ز آسمان
ز ابر تقدير و قضا هم لاجرم
پس مبادا گر كسى در حسن حال
ديگرى در سوك بنشيند به درد
هر مسلمانى كه در اين تيره خاك
خود نيالودست دامن نيز دست
هست در چشمان مردم محترم
گر كند كارى تبه در روزگار
پيش اهل فضل مى گردد حقير
حال آن شخصى كه هنگام قمار
تا بيايد قرعه وفق حال او
هست همچون حال آن مرد درست
چشم مى دارد كه فال روزگار
يا ببندد رخت سوى كبريا
يا اگر ماند در اين دنيا هنوز
ثروت و مكنت بر او گردد نثار
نيست اين معنى ز اهل جان نهان
وان چه مى ماند براى آخرت
در دو عالم گر نصيبى داده است
پس بترسيد اى خلايق از خدا
نيست تنها ترس از كار گناه
گر به كار نيك كرديد اقتدا
هر كه با رنگى جز اخلاص آمدست
پس رهايش مى كند پروردگار
آتشى در سينه ام دارد خروش
از خدا مى خواهم اين را راستى
همنشينى با رسول و امتش
مردمان آگه شويد از اين سخن
هر چه ثروتمند باشد آدمى
با تمام ثروت و اموال باز
تا كه با دست و زبان چون تير و تيغ
چون بدويند از همه نزديك تر
چرخ گردان گر بلا بارد بسى
نام نيكى كه بماند يادگار
گر يكى درويش بيند قوم خويش
همان مبادا تا از او تابيده رو
گر چه مى داند اگر سازد نثار
يا اگر هم پيش خود دارد نگاه
بشنو اين گفتار نيكو از امام
گوهرى اين گونه ارزشمند، كوش
هر كه در هنگام سختى و بلا
خويشتن را در زيان افكنده است
چون از آنان يك نفر گردد جدا
هر كه با اطرافيان و با رفيق
از درخت دوستى و اعتدال
مى خورد پيوسته بر، در طى سال

با كسى كو گشته دور از راه حق
سخت مى جنگم كه بستم اين وثاق
اى تمام بندگان كبريا
هم بترسيد ار فرامين اله
هر رهى را كه خدا گردانده باز
بار تكليفى كه بر دوش شماست
شهد پيروزى بود بر كامتان
عاقبت در اين جهان پرنشيب
من ضمانت مى كنم آنروز را
چون ببينم در شما اين سوز را

(هر زمان پيكى سوى او مى رسيد
مى شنيدى لشكر آن مرد پست
وانگهى بگريختند از كارزار
گشت ناراحت امام از اين خبر
وانگهى بر منبر كوفه نشست
غير كوفه در تمامى وطن
شهر كوفه، فتنه ات برخاستست
(در ميان گفته هايش آن و دود
»بهرم از ظرف خلافت، اى عزيز
بسر آن كه دين خود را باخته
قوم باطل، زود مى يابد هدف
گر چه باطل هست راه آن گروه
مى خورم حسرت كه داريد اختلاف
از امام خويشتن رو تافتيد
ليكن آنان پيرو امر امير
گر چه آنان مردمان فاسقند
ليك با حكام خود بى چون و چند
اى دريغا چون سياست مى كنيد؟
آن گروه تيره بخت راى سست
ليكن اينك سخت فاسد گشته ايد
سخت بدكردار و حاسد گشته ايد