گفته اى حق است اما ياغيان
آرى آرى حكم در دور قضا
ليك اينان چيز ديگر گفته اند
گفته اند آنان كه ما فرمانروا
گرچه در هر ملتى دارد لزوم
خواه كافر باشد او يا حق پرست
حكم مى راند از او فرمان برند
عاقبت هم نيز گرداب اجل
حاكمى باشد به شادى يا به غم
دشمنان را افكند بر روى خاك
مردمان از او نموده رهروى
آنكه دل پاكست از آلودگى
در امان است از گزند نابكار
تير فتنه نيست سويش رهسپار

انتظارم هست سازد آشكار
هر حكومت كه اميرش عادل است
وان حكومت كه به ظلم آغشته دست
عاقبت هم ريشه ى آن بد عمل
مى شود بركنده با ضرب اجل

ساربان صدق و سالار وفا
هر كه گويد راست، پيمانش نكوست
چونكه تير حادثه سازد گذر
هر كه دارد آگهى از رمز و راز
بى وفايى را نسازد پيشه اش
مردمان اينك به گل وامانده اند
هر كه پراند ز بامش مرغ فهم
بى وفايى را كه پيمانى شكست
كاشكى چوب عذاب آن ودود
چون به قلب اين كسان بنهاده گام؟
گاه باشد در طريق روزگار
ليك چون فرمان حق را بنده است
وانكه او پروا نمى دارد ز دين
خفت نيرنگ بر جان مى خرد
تا كه گوى سود از ميدان برد

ترس دارم از دوام پر خطر
پيروى از خواهش نفس و نياز
باز مى ماند ز راه راستى
وانكه در روياى دورى بنگرد
كاروان اين جهان بربسته بار
نيست در كوزه به غير از قطره اى
رايت عقبى ز دور آمد پديد
پس عجوز دنيوى در هر نفس
مادر پرمهر عقبى برده رنج
پس شما باشيد فرزندان او
روز رستاخيز چون آيد ز راه
بايد اكنون كاشتن دانه ز نو
خود مجالى نيست در روز شمار
تا بكارد بذرى و آرد به بار

گرچه مى باشد جرير اكنون به شام
بسته شد ديگر طريق آشتى
من بدو گفتم چو رفتى سوى شام
گر بماند بيشتر، خورده فريب
راى من اين است تا سازيم صبر
نيك سنجيدم چنين كار گران
گر به تن پوشيم اكنون رخت جنگ
پيش از اين بد حاكمى در اين بلاد
شد زبان خلق بر طعنه دراز
شد بناى آن حكومت سرنگون
حاكمش غلطانده شد در خاك و خون

خير ندهد هيچگه يزدان بر او
كرد كارى ابتدا آزاده وار
وانگهى چون بنده اى عاجز گريخت
تا زبان آمد بدو گويد ثنا
تا ستاينده بدو گفت آفرين
گر بجا مى ماند در حد توان
و آنچه باقى مانده بود از وجه مال
مى ستاندم اندك اندك طى سال

مى كنم بر آن خداوندى سپاس
چشم اميدست بر رحمات او
نيستم مايوس از غفران وى
رشته نعمات را نگسسته است
هست دنيا خانه اى ناپايدار
چرخ بازيگر چو در تقدير گشت
نوعروس دنيوى بس دلكش است
مى برد از دست خواهانش شكيب
رخت بايد بست از اين كهنه دير
هان بشوييد از متاعش دست آز
بيشتر از سهم تقديرت مخواه
خود مكن نقد وجودت را تباه

بار الها از تو مى جويم پناه
پس سبك گردان مرا بار سفر
گرد غربت را ز دامانم بروب
گرچه زشت آيد به چشمم جاه و مال
در سفر همراه من الطاف توست
تو نگهبانى بر آنكه در سراست
جز تو از دست كه خيزد اين دو كار
هر كه در خانست نايد در سفر
وانكه آمد، نيست ديگر ور حضر

شهر كوفه چرم عكاضى كه باز
مى كشند و سخت مالش مى دهند
گشته اى ميدان آفات رضا
نيك مى دانم كه هر بدخواه پست
مى رسد بر او ز سوى كردگار
يا يكى ديگر برآيد از كمين
خون او جارى كند روى زمين

حمد مخصوص يگانه كبرياست
آنكه شب را پرده اى تاريك كرد
اختران را نقش زد بر آسمان
باب احسانش به روى خلق باز
گوهر نعمت چنان كرده نثار
گفته بودم من به چاووش سپاه
برنتازيد از فرات آنسوى تر
بگذرم از آب و آنسوتر روم
تا برانگيزانم، ايشان بر جهاد
تا كه ره را بر عدو سازيد تنگ
يار هم باشيد در ميدان جنگ

حمد باشد خاص يزدان جهان
بس نشانها سوى او باشد دليل
چشم اگر از ديدن او هست كور
هر كه با انوار دل او را شناخت
برتر از هستى بود در مرتبت
وانگهى نزديك بر مخلوق خويش
برترست اما هميشه در حضور
گرچه نزديك است اما در صفت
مرغ دانش هر چه سازد جستجو
تا بجائى كه بود در وسع هوش
عالم هستى از او دارد نشان
برترست ايزد از آنچه مشركين
بهر او بافند از انكار دين

آتش خواهش زبانه چون كشيد
چون كه طبل بدعتى در دين زنند
بدعتى خلف كتاب دادگر
دست يارى داده بر هم زين گناه
گر كه باطل در نياميزد به راست
گر تن حق را نبودى اين هراس
دشمنان را فرصتى نامد بكف
اهرمن در دست بگرفته قلم
گسترانده دام حيلت هر كنار
آنكه نور حق به جانش تافتست
سوى راه ايزدى بشتافتست

دشمنان اين عرصه را كردند تنگ
يا ببايد ننگ را بر جان خريد
تيغ را با خون دشمن تر كنيد
تا بگردانيدشان در عرصه، مات
هر كه ماند زير يوغ بندگى
گشته پيروز آنكه ميرد سرفراز
چون معاويه بصد تدبير و رنگ
مى كند پنهان از ايشان راستى
روى دام خويشتن افكنده برگ
مى كشاند جمله را در كام مرگ

روز دنيا رفته بر سوى غروب
امتيازاتش شما را شد زياد
كشتى دنيا فكنده ساز و برگ
بارها گفتست بر همسايگان
پشت نوش آن نهفته زهر نيش
هست باقى مهلت يكروزه اى
جرعه اى باشد كه آيد سوى لب
اى نهاده دل بر آيين خدا
چون خلل ره يابد البته در آن
دور سازيد از دل خود آرزو
قصد ماندن را برون از دل كنيد
گر كه صد زارى كنيد و هاى و هو
چون كبوترهاى از كف داده جفت
گر چو راهبها زن و فرزند را
تا مگر قدر شما گردد فزون
آن گناهانى كه ثبت آمد مدام
هست كمتر از ثوابى كز خدا
نيز مى ترسم كه او گيرد عقاب
گر كه از شوق خدا يا بيم او
گر كه پرحاصل بود يا بى هدف
هر قدر كوشش كنيد و اهتمام
نيست ممكن باز با اين سطل خرد
نعمت ايمان بتنهائى است بس
در يادآورى روز قربان و چگونگى قربانى
آن زمان كامل بود در روز عيد
خود نيابى عيب و نقصى را عيان
هست قربانى از آن حاجى قبول
لنگ باشد يا كه فربه يا كه ريز
لنگ باشد يا كه فربه يا كه ريز

وقت بيعت آنچنان از مرز و بوم
گوييا كه تشنه اشترها بر آب
هر طرف افزون شدى موج فشار
رشته تدبيرشان از هم گسيخت
يا گمان بروم كه از ريز و درشت
چونكه يك چندى برآمد روزگار
عهد بشكستند دور از انتظار