حکمت 071 - شرح نهج البلاغه نسخه متنی

حکمت 071

(هر دم انسان به منزله ى گامى به سوى مرگ است). كلمه ى خطا (گام) را از آن رو استعاره براى دم زدن، آورده است كه دم نيز پياپى است و تا دمى پايان نيابد، دم ديگر بر نيايد، پس در نتيجه دم، آدمى را به پايان عمر يعنى مرگ نزديك مى سازد همانطورى كه گامهاى پياپى انسان را به پايان راه خود مى رساند.

حکمت 072

(آنچه شمردنى است پايان پذير است، و هر چه پيش آمدنى است، خواهد آمد. هر دو جمله به صورت كلى از مواد مشهور صنعت خطابه و در زمينه ى موعظه است، جمله ى نخستين اشاره به نفسها و حركتهاى بندگان خدا، و دومى بيم دادن به وسيله ى پيش آمدهايى از قبيل مرگ و پيامدهاى آن است.

حکمت 073

(هرگاه كارها مشتبه و درهم شد، آخر و اولش را با هم مقايسه كنند). يعنى هرگاه در آغاز كارها راه و روش دست يافتن بدانها نامعلوم بود، و اقدام به آنها دشوار بود، پايانش را به آغازش بسنجد، و استدلال شود بر اين كه آن نيز در دشوارى چنين است، و در اين صورت خوددارى كرده و اقدام با زحمت نكنند.