لطفا منتظر باشید ...
﴿ تحريف ناپذيرى قرآن مجيد ﴾
معناى لغوى تحريف
(تـحـريـف كـلام يـعـنـى سـخـن را بـر يـك مـعـنـىِ احـتـمـالى قـرار دادن در حـالى
كـه دو احتمال و دو وجه متفاوت داشته باشد.)23
تحريف كلام بر دو گونه ممكن است ؛ تحريف يا از ناحيه معنا صورت مى گيرد (تحريف
معنوى ) يا در ناحيه لفظ (تحريف لفظى ).
1 ـ تـحـريـف مـعـنـوى: در ايـن نوع تحريف، تحريف كننده به ظاهر لفظ دست نمى زند
و آن را دستخوش تغيير نمى كند، بلكه معناى كلام را دگرگون كرده و از آن معنايى را
برداشت مى كند كه دلخواه خود اوست و خلاف مقصود گوينده است.
احتمال وقوع چنين تحريفى در قرآن قابل تصور است. چنانچه بسيارى، به عمد يا با عدم
درك صحيح از معانى و مفاهيم بلند قرآن، آن را خلاف مقصود واقعى خداوند كريم معنا
كرده اند.24
2 ـ تـحـريف لفظى: تحريف لفظى آن است كه ظاهر كلمات و حروف و جملات تغيير داده
شود. نـزاع مـا با كسانى كه قائل به تحريف هستند در اين ناحيه مى باشد. تحريف لفظى
در قرآن بـه سه صورت ممكن است: 1 ـ تحريف در حروف و حركات 2 ـ تحريف در كلمات 3 ـ
تحريف در سوره ها و آيات.
شـيعه معتقد است، از لحظه نزول وحى به قلب نازنين پيامبر اسلام تا زمان حاضر هيچ
گونه تحريفى در ظاهر قرآن راه نيافته است. نه سوره اى از آن كم شده و نه به آن
اضافه شده و نـه حتى حرفى از حروف آن دستخوش تغيير گشته است. قرآنى كه هم اكنون در
دست مسلمانان است بدون كم و كاست همان قرآنى است كه در زمان پيامبر(ص )بوده است.
براهين عدم تحريف قرآن
1 ـ روشن ترين برهانِ عدم تحريف قرآن، اين است كه همان اوصاف و امتيازاتى كه قرآن
براى خود بيان فرموده است هنوز هم باقى است. قرآن مجيد مى فرمايد:
مـن كـتـابـى هـسـتـم كـه هـر چـيـزى كه بشر در زندگى به آن نيازمند است بيان مى
كنم و ضامن سعادت و سلامت دنيوى و اخروى بشر هستم.
اكـنـون نـيز اين اوصاف و امتيازات در قرآن به حال خود باقى است. قرآن با واقع
بينى خود، تـوحـيد خداوند متعال را اساس اصلى خود قرار داده و همه معارف اعتقادى و
بشرى را به جهانيان عـرضـه مى كند. قرآن اخلاق فاضله انسانى و اعمال فردى و اجتماعى
انسان را تنظيم مى كند و به اعتراف دوست و دشمن كامل ترين كتابى است كه از آغاز
خلقت تاكنون به منصّه ظهور رسيده است.25
2 ـ آيات خود قرآن:
دليل ديگر، آيات خود قرآن است: در سوره حجر مى فرمايد:
(اِنّ ا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ اِنّ ا لَهُ لَح افِظُونَ) 26
ما قرآن را نازل كرده ايم و خود از آن محافظت خواهيم كرد.
(ذكـر) بـه مـعـنـاى قـرآن اسـت چـون لفـظ تـنـزيـل و انـزال (نازل كردن ) در مورد
آيات قرآنى معنى پيدا مى كند، خداوند كريم در اين آيه با چهار تاءكيد، محافظت از
قرآن را از تحريف يادآور شده است.
مرحوم علامه طباطبايى در مورد اين آيه مى فرمايد:
قرآن، ذكر زنده و جاودانى است و از اينكه فراموش و نابود گردد مصون است.
همچنين از اينكه نقص و زيادتى در آن رخ دهد و ذكر بودنش از بين برود محفوظ است.
اين آيه دلالت مى كند بر اينكه كتاب خدا از تمام انواع تحريف، مصون و محفوظ است 27
و همين طور با توجه به طرز جمله بندى آن دلالت مى كند كه قرآن ذكر است و بعد از
نزولش تا ابد حفظ و نگهدارى مى شود.
در آيه ديگر مى فرمايد:
(وَ اِنَّهُ لَكِت ابٌ عَزي زٌ لا يَاءْتي هِ الْب اطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ
لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزي لٌ مِنْ حَكي مٍ حَمي دٍ) 28
در حقيقت اين كتابى است كه هيچ گونه باطلى، از پيش رو و از پشت سر به سراغ آن نمى
آيد، چـرا كـه از سـوى خـداونـد حـكـيـم و شـايـسـتـه سـتـايـش، نازل شده است.
بـنـابـرايـن تحريف كه از مصاديق بارز و آشكار (باطل ) است هرگز به حريم كتاب الهى
راه نخواهد يافت.
3 ـ تحريف نشدن قرآن از ديدگاه روايات:
روايـاتـى از طـريـق شـيـعـه و سـنـى بـه طـور مـتـواتـر از وجـود مـقـدس رسـول
گـرامـى اسـلام نـقل شده است، كه در آنها به همه مسلمانان در همه زمان ها توصيه
شده است كه به قرآن و عترت تمسك جويند.
مـعـروف تـريـن ايـن روايات كه (حديث ثقلين ) است اين است كه مسلمانان هيچ گاه
نبايد دست از قـرآن و عـتـرت بـكـشـنـد و مـوفـقـيـت و هدايت آنها به ميزان دستيابى
به اين دو گوهر گرانبها بستگى دارد. و مادامى كه به قرآن و عترت تمسك جويند، گمراه
نخواهند شد.
حـال چـگـونـه مـى توان تصور كرد كه مهم ترين توصيه پيامبر اسلام (ص )بر امت خويش
در طول زمان، تمسك به قرآنى باشد كه تحريف شده است ؟!
قـرآن ثـقـل اكـبر است و در صورتى كه كوچك ترين نقيصه و زيادتى در آن راه يابد از
حجّيت ساقط مى شود و قول به تحريف قرآن موجب مى شود بزرگ ترين وديعه الهى براى بشر
از حجيت ساقط شود و اين خلافِ منطق و عقل است.29
در روايتى ديگر، قرآن به عنوان معيار سنجش معرفى مى شود. امام صادق (ع ) مى فرمايد:
(كُلُّ حَدي ثٍ لا يُو افِقُ كِت ابَ اللّ هِ فَهُوَ زُخْرُفٌ)30
هر روايتى كه موافق كتاب خدا نباشد باطل است.
وقـتـى، قـرآن مـلاك و مـعـيـارِ صحت روايات شد، لازمه اش اين است كه خود قرآن
سالم و دور از تحريف باشد.31
4 ـ تاريخ جمع آورى قرآن:
از اوليـن روزهـاى بـعـثـت پـيـامـبـر هـر زمـان كـه آيـه يـا سـوره اى نـازل مـى
شـد به دستور ايشان جمع آورى و بر روى چيزهاى متفاوت نوشته مى شد و ترديدى نـيـسـت
كـه قـرآن در زمـان خـود حـضـرت رسـول خـدا(ص )بـه طـور كامل جمع آورى گرديد.
زيد بن ثابت كه يكى از جمع كنندگان قرآن است مى گويد:
ما در خدمت رسول اكرم (ص )قرآن را روى كاغذ مى نوشتيم.32
پـس ايـنـكـه بـعـضـى گـفـتـه انـد كـه قرآن پس از رحلت پيامبر(ص )توسط زيد بن ثابت
يا اشـخاص ديگرى جمع آورى شده است صحّت ندارد چرا كه خود زيد مى گويد: اين كار در
زمان پيامبر و در حضور ايشان انجام گرديد.
عـده اى از عـلمـاى اهـل سـنت عقيده دارند قرآن در زمان ابوبكر و به دستور وى جمع
آورى گرديد وعده ديگر نيز عثمان را جمع آورى كننده قرآن معرفى مى كنند.
بـايـد گـفـت كـه ايـن دو عـقـيده نيز كاملاً باطل است. زيرا اولاً چگونه مى توان
تصور كرد كه پـيـامبر اكرم (ص )هيچ توجهى به اين مطلب نداشته و در مورد جمع آورى
قرآن، كارى صورت نداده باشد.33
ثـانـيـاً روايـات زيـادى از طـريـق شـيعه و سنى نقل شده است كه در زمان پيامبر
قرآن بر روى كـاغـذ، پـوسـت، حـرير، برگ درخت، چوب و ديگر چيزها نوشته شده بود و
شخص پيامبر(ص )چـند نفر را ماءمور كتابت قرآن فرموده بود كه اين عدّه به (كُتّاب
وحى ) معروف بودند. حتى بـه دليـل اهـمـيـت كـار اين گروه، گاهى پيامبر(ص ) آنان
را از جهاد و زرم معاف مى داشتند. اين گـروه مـكـرراً آيـات نـوشـتـه شـده يـا
حـفـظ شـده را بر پيامبر عرضه مى كردند و پيامبر(ص )فرمود: اين آيات را در فلان جا
و در كنار فلان آيات قرار بدهيد.34
5 ـ مخالفت نكردن اميرالمؤ منين على (ع )با قرآن معروف به عثمانى:
يـكـى ديـگـر از دلايل عدم تحريف قرآن عدم مخالفت اميرالمؤ منين على (ع )با قرآن
عثمانى است. چرا كه با قاطعيت و صلابتى كه همه از مولى سراغ داريم چنانچه سوره اى
يا كلمه اى يا حتى حـرفـى از قـرآن تـحـريـف شـده بـود، امـام قـاطـعـانـه در
مـقابل آن ايستادگى مى كرد و آن را به حالت اول برمى گرداند. همان طور كه امام (ع
)در مورد اموالى كه عثمان به ناحق به خويشاوندان خود بخشيده بود، چنين كرد.35
نـتـيـجـه نـهـايـى ايـنـكـه اجـمـاع عـلمـاى شـيـعـه و حـكـم صـحـيـح عقل، ناظر
بر عدم تحريف قرآن مى باشد و ادعاى تحريف، سخنى بيهوده و دور از منطق است.
23ـ ترجمه مفردات راغب، ص 474.
24ـ افسانه تحريف قرآن، رسول جعفريان، ص 11.
25ـ قرآن در اسلام ؛ علامه طباطبايى، ص 134.
26ـ سوره حجر (15)، آيه 9.
27ـ قرآن در اسلام، ص 134.
28ـ سوره فصّلت ؛ آيه 41 ـ 42.
29ـ افسانه تحريف قرآن، ص 19، نقل به مضمون.
30ـ وسايل الشيعه، ج 18، ص 156.
31ـ افسانه تحريف قرآن، ص 19.
32ـ همان، ص 25، به نقل از المستدرك.
33ـ البيان، مرحوم خويى، (مترجم )، ص 410.
34ـ افسانه تحريف قرآن، صفحات 20 الى 31 (مضمون چندين روايت ).
35ـ قرآن در اسلام، ص 133.