كساني كه كرامت نفساني و ايمان به خدا و آخرت داشته باشند، نميتوانند در مقابل ستم و كژي سكونت كنند. آنها از اعمال و رفتار حقارتآميز و پست تنفر دارند. حضرت لوط ـ عليه السّلام ـ براي دفع زشتي و پليدي فرياد ميزند:أَ لَيْسَ مِنْكُمْ رَجُلٌ رَشِيدٌ» ؛[16] آيا در بين شما جوانمردي نيست (تا شما را از اين كار زشت باز دارد؟) آزادگي و جوانمردي حتي براي كساني كه ايمان به آخرت ندارند هم پسنديده است. انسان آزاده نميتواند در مقابل ستم سكوت كند. روز عاشورا وقتي امام حسين ـ عليه السّلام ـ تنها ماند، لشكر دشمن به يكباره بر آن بزرگوار هجوم آورد و بين ايشان و خيمههاي حرم فاصله انداخت. در اين بين عدّهاي به سوي حرم يورش بردند. امام با ديدن اين عمل ناجوانمردانه فرياد زد:يا شيعَةَ آلَ اَبي سُفيانَ اِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ دينٌ وَ كُنْتُمْ لا تَخافونَ الْمَعادَ فَكُونُوا أحْراراً في دُنياكُمْ؛[17] اي پيروان آل ابوسفيان، اگر دين نداريد و از قيامت نميترسيد، لااقل در دنيا آزاده باشيد.
11. تواضع و فروتني
اگر خواص و اهل فهم و بينش در جامعه متواضع باشند، اثر سودمندي در جامعه برجا ميگذارند. قرآن مجيد در بيان نسبت دو گروه يهود و نصارا با مسلمانان، يهود را دشمنترين و نصارا را نزديكترين گروهها به مسلمانان ميداند و در تبيين علت نزديكي مسيحيان به مسلمانان ميفرمايد:ذلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَ رُهْباناً وَ أَنَّهُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ؛[18] اين قرابت از آن روست كه در بين آنان عالمان و راهباني هست و آنان تكبر نميورزند.تواضع و فروتني از صفات پسنديده است و ميتواند تأثير بسياري در جذب ديگران به سوي آيين پرمهر اسلام داشته باشد.
12. زهد و بياعتنايي به دنيا
كساني كه دل از تعلقات دنيوي بريدهاند، انسانهاي وارستهاي هستند كه همواره منشأ خير و بركتند. از مسايلي كه قرآن كريم و پيشوايان معصوم ما پيوسته انسانها را از آن برحذر داشتهاند دنياطلبي است. چيزي كه گاه شخص براي آن، انسانيت و آزادگي و شرف را زير پا مينهد و دين را فدا ميكند. دنيا دوستي بود كه سبب شد مردم كوفه در مقابل امام وقت خويش بايستد. قرآن مجيد براي پرهيز از دنياپرستي چنين هشدار ميدهد: قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَلِيلٌ وَ الاخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقي وَ لا تُظْلَمُونَ فَتِيلاً؛[19] اي پيامبر به مردم بگو كه كاميابي دنيا اندك و آخرت براي پرهيزگاران بهتر است و به اندازة تار هستة خرمايي بر شما ستم نشود.و در جاي ديگر ميفرمايد: وَقالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيوةَ الدُّنْيا يا لَيْتَ لَنا مِثْلَ ما أُوتِيَ قارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ؛[20] به آنچه دارند قانع نيستند و ميگويند: اي كاش ما هم مثل قارون اين همه ثروت داشتيم، در حالي كه قرآن كريم به خوبي روشن ساخته كه او و اموالش به زمين فرو برده شدند و اين عاقبت دنيا دوستان است. بنابراين، هر كه فريب دنيا را خورد و خود را به دنيا فروخت، از سعادت اخروي محروم خواهد شد. دنيا منتهاي ديد كوردلان است كه وراي آن چيزي نميبينند. امّا خواص ميدانند كه در وراي آن، سراي جاويدان است، بر اين اساس، آماده كوچند و به دنيا چون ابزاري مينگرند و از آن زاد و توشه برميگيرند.