لطفا منتظر باشید ...
د- کيفر شناسي و علم اجراي کيفر
بعد از کشف، تعقيب، تحقيق و صدور حکم، آخرين قسمت از مراحل دادرسي، مرحله اجراي حکم است. کيفر شناسي اصطلاح جديدي است که متخصصين علوم کيفري جايگزين اصطلاح علم اجراي کيفر يا علم اداره زندان نموده
اند. بحث درباره چگونگي اجراي مجازات سالب آزادي (حبس) و روش و تشکيلات و سازمانهاي داخلي زندانها
موضوع علم اداره زندان بوده است ولي امروزه با پيدايش سياستهاي کيفري جديد به موازات مجازات زندان و
جزاي نقدي، تدابير ديگري به منظور پيشگيري از وقوع جرائم و معالجه و اصلاح و تربيت مجرمين به نام
اقدامات تأميني و تربيتي و تبعي و تکميلي (موضوع ماده 19 ق.م.ا. شامل محروميت از حقوق اجتماعي و اقامت
اجباري در محل معين و يا منع اقامت در نقطه يا نقاط معين) در قوانين پيش بيني گرديده است.به علاوه تأسيسات حقوقي چون تعليق اجراي مجازات (و تعليق مراقبتي در حقوق بعضي از کشورهاي خارجي) و
سيستم نيمه آزادي محکومين (اصلاح و تربيت در محيط آزاد) و آزادي مشروط که براي پيشگيري از تکرار جرم و
عادت دادن و ساگار نمودن بزهکار به زندگي عادي و اجتماعي و اصلاح مجدد او مي باشد موضوع بحث
کيفرشناسي است.بدين ترتيب کيفرشناسي عبارت است از علمي که در خصوص مسائل مربوط به طرز اجراي محکوميت هاي جزائي اعم
از حبس و تعليق اجراي مجازات و جزاي نقدي و مجازاتهاي تبعي و تکميلي و کليه اصول و روشهاي اصلاحي و
تربيتي و درماني و تطبيق دادن آنها با شخصيت بزهکاران و تشکيلات زندانها و مؤسسات وابسته به آنها
بحث مي کند. (1)آنچه مشترک بين حقوق جزاي عمومي، آئين دادرسي کيفري و کيفرشناسي است، لزوم مطالعه وضعيت و شخصيت
بزهکار وسيله آزمايشهاي علمي (پزشکي، روانپزشکي و اجتماعي) است که قبل از محاکمه و حين دادرسي و
هنگام تعيين کيفر و يا اقدامات تأميني و تربيتي براي شناخت بيشتر متهم پرونده وسيله قاضي ضرورت دارد
و
بعد از محکوميت نيز آزمايشهاي علمي براي درمان و اصلاح و تهذيب و رجعت دادن بزهکار به جامعه به عمل
مي آيد.
1. دکتر ايرج گلدوزيان، کيفرشناسي، پلي کپي از انتشارات دانشکده حقوق و علوم سياسي، سال تحصيلي 64-1363،
ص 6-5.
