لطفا منتظر باشید ...
استنباط از قوانين اعلام داشته و ديوان عالي كشور نيز در صورت صحت آن را تأييد مي نمايد».(1)قسمت ديگر حكم و رأي مربوط است به منطوق رأي كه دادگاه با نتيجه گيري از مستندات خود به صدور حكم
درباره متهم مبادرت مي نمايد.آراي صادر شده از سوي هيئت عمومي اصراري حقوقي يا كيفري ديوان عالي كشور كه برحسب مورد متشكل از قضات
حقوقي يا كيفري است نيز به عنوان يك نظر مشورتي براي كليه محاكم دادگستري قابل استفاده است و در حل
مشكلات قضايي غالباَ راهگشا مي باشد. درصورتي كه آراء واحكام قضائي منتشرمي گرديد و قضات،
حقوقدانان، وكلا و دانشجويان حقوق به تفسير و تجزيه و تحليل آراء و احكام صادره مي پرداختند رويه
قضائي از اعتبار بيشتري برخوردار مي شد و مي توانست به نحو مؤثرتري به عنوان منبع مهم ارشادي حقوق
جزا به حساب آيد .از انتشارات اداره كل آموزش دادگستري جمهوري اسلامي ايران كه در پيشبرد نظريات حقوقي مؤثر است،
نشريه پاسخ و سؤالات از كمسيون استفتائات ومشاورين حقوق شوراي عالي قضائي است كه تنها 3 جلد آن در
دسترس عموم قرار گرفته است.
2- دكترين يا عقيدة علماي حقوق
يكي از منابع ارشادي حقوق جزا كه در تحول و تكامل نظام حقوقي جامعه نقش عمده اي دارد دكترين يا عقيدهعلماي حقوق است. مقصود از دكترين ، تفسيرمواد قانوني و تجزيه و تحليل آراء محاكم و رويه قضائي و
ارائه طريق براي آينده مي باشد.حيات آثار و تأليفات حقوقي دكترين است. مفسرين حقوقي اعم از قضات ، استادان و علماي حقوق از ميان
آراء حقوق اصولي را كه حاكم بر تصميمات حقوقي است مورد انتقاد علمي قرار داده و با تشريح و تفسير
آنها راههاي كوتاهتر و بهتري را براي ايجاد يك رويه قضائي ثابت كه متكي براصول منطقي و مسلم باشد
عرضه مي نمايند.بدين ترتيب مقسرين علم حقوق با تفسير هدف واقعي مقنن و آراء صادره در طرز فكر و نحوه
استنباط قضات و مجريان قانون نقش مؤثري دارند. نظريات دانشمنداني چون منتسكيو،
ژان ژاك روسو و به كاريا موجب شد تا پس از انقالب كبير فرانسه مجازاتهاي متداول فعلي جايگزين
كيفرهاي وحشتناكي از قبيل داغ كردن، مثله كردن، به غل و زنجير كشيدن و زنده در آتش سوزاندن گردد .
1. دكتر مرتضي محسني، دوره حقوق جزاي عمومي، ج 1، كليات حقوق جزاء انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي
(دانشگاه ملي سابق)، ص 53.
