هزينه‏ها ودرآمدهاى بانك - پول، بانک، صرافی نسخه متنی

بانك گذاشته مى‏شود.(4)

امام‏خمينى(ره) در مورد ضرورت تحول واسلامى شدن بانك‏ها فرموده‏اند:

من از اين‏كه شما بناى بر اين مطلب گذاشتيد كه متحول كنيد صورت طاغوتى را به صورت اسلامى وبانك اسلامى در سراسر كشور تأسيس كنيد، متشكرم؛ لكن منتظرم‏كه ببينم عمل‏چيست؟ آيا درعمل هم همين‏طور است؟باز امورى‏كه سابق‏انجام‏مى‏گرفت،انجام مى‏گيرد يا خير؟ تحوّل در محتوا است، ما با اسم خيلى كار نداريم با محتوا كار داريم. محتوا بايد اسلامى شود.(5)

از رهنمودهاى امام خمينى(ره) در اين باره چنين فهميده مى‏شود كه تغيير نام قراردادهاى بانكى به تنهايى براى اصلاح عمليات بانك‏دارى بر طبق موازين اسلامى، كافى نيست؛ بلكه بايد نظام بانكى بر اساس ايجاد عدالت اجتماعى ومحروميت‏زدايى به طور محتوايى تغيير كند وسياست‏هاى پولى وبانكى در خدمت محرومان ومستضعفان باشد نه در جهت رفاه سرمايه‏داران.

امام راحل(ره) در بيان ديگرى در مورد ضرورت اصلاح هر چه بيش‏تر بانك‏دارى ونظام بانكى فرموده‏اند:

ما مى‏خواهيم اين طور باشد كه وقتى در يك بانك وارد شديد، مثل اين باشد كه به مسجد رفته‏ايد آن طور باشد كه وقتى در وزارت‏خانه رفتيد، مثل اين باشد كه توى مسجد رفته‏ايد.(6)

يعنى، در صورت اصلاح نظام وسياست‏هاى بانكى وعمليات بانك‏دارى، بانك‏ها مى‏توانند با خدمت به محرومان ومستضعفان، همانند مسجد، مَعبَد ومحلّ تقرّب انسان به سوى خداوند تبارك وتعالى باشند.

هزينه‏ها ودرآمدهاى بانك

بانك‏ها با سازمان‏دهى گسترده وفعّاليّت‏هاى متنوع داراى هزينه‏هاى بسيار زيادى براى تأمين ساختمان، هزينه‏هاى جنبى آن، دست‏مزد كارمندان و... مى‏باشند. اين هزينه‏ها بايد به نوعى تأمين شود تا امكان ادامه فعّاليّت بانك‏ها فراهم شود.

در نظام‏هاى كاملاً متمركز دولتى، ممكن است هزينه بانك‏ها از طريق درآمدهاى دولتى تأمين شود، امّا در نظام‏هاى سرمايه‏دارى با توجّه به تجويز رباخوارى از سوى آنها وقدرت مكندگى شديد ربوى توسط بانك‏ها، ديگر بانك‏ها نه‏تنها نياز به كمك‏هاى مستمر دولتى ندارند، بلكه خود منبع ثروت ودرآمد سرشارى نيز هستند البته اين درآمد از نظر قوانين مقدّس اسلام، حرام است.

در نظام اسلامى، بانك‏ها مى‏توانند با انجام واجراى عقود وقراردادهاى اسلامى هم مشكلات مردم را حل كنند وخدمات مورد نياز آنها را ارائه كنند وهم خود سود ببرند. هم‏چنين بانك‏ها مى‏توانند در مقابل ارائه خدمات مختلفى كه ارائه مى‏كنند، مانند حساب جارى، صدور چك‏هاى تضمينى، حواله كردن پول‏ها و... كارمزدى‏(7) متناسب دريافت كنند، تا هزينه آنها تأمين شود ونيازمندِ گرفتن‏ربا وانجام معاملات رَبَوى براى‏تأمين‏هزينه‏هاى خود نباشند.

خلاصه سخن اين‏كه بانك، در اصل ريشه دينى دارد وپديده‏اى است كه از معابد آغاز شده امّا بر اثر انحراف از وظيفه اصلى خويش در خدمت به مردم، به مرور زمان از چهار چوب الهى خود خارج شده وبه سبب روى آوردن به رباخوارى، اعتماد اسلامى از آن رخت بر بسته است. از نظر تاريخى، ردّ پاى بانك را از ساحل مديترانه تا اروپاى غربى وشرقى وسپس در سراسر دنيا مى‏توان جست و جو كرد؛ چون تمدّن بشرى از اين مسير آغاز شده وبازرگانان در اين مسير به فعّاليّت تجارى پرداخته‏اند.

در ابتدا، ملكيّت بانك‏ها خصوصى بوده است. از قرن پانزدهم به بعد بانك دولتى به وجود آمده است اما نظام بانكى با مقرّرات ويژه از ابتداى قرن بيستم به وجود آمده واين مقررات ويژه روز به روز منظّم‏تر ودقيق‏تر شده وقانون ساده بانك‏هاى قديم را كنار زده است.

امروزه بانك‏هاى خصوصى تنها در پى حدّاكثر كردن سود شخصى خود هستند وهدف يهوديان -كه مؤسّسان اوّليه بانك‏هاى جديد بوده‏اند- نيز همين بوده است.(8)

اسلام با تأسيس بانك مخالف نيست بلكه با فعّاليّت‏هاى ربوى، رفتار ظالمانه اقتصادى واعمال سياست‏هاى پولى -كه موجب گسترش فقر عموم مردم است- به شدت مخالفت دارد واز نظر اسلام عمل‏كرد بانك‏ها بايد در جهت خدمت به مردم وبرپايى قسط باشد واز مكندگى ربوى درآمدها وثروت‏هاى مردم واستثمار آنها پرهيز كنند.