پول، بانک، صرافی نسخه متنی

َّ - كاغذ و رنگ مخصوص آن، تعلق به كشور صادر وچاپ كننده آن را مى‏رساند.

- داراى علايم ظاهرى ومخفى با شماره‏هاى‏رديف است.

- امضا وتأييد آن از جانب بانك مركزى است.

بنابراين اسكناس با كاغذ مخصوص ورنگ واشكال متفاوت ويژه وتأييد از جانب دولت صادر كننده آن مى‏تواند به آن ماليت اعتبارى بدهد وعلاوه بر همه اين ويژگى‏ها، هويت ذهنى هم براى مردم در مورد پول اسكناس ايجاد شود كه به آن قدرت‏خريد و پذيرش عمومى نيز بدهد؛ يعنى مردم باور كنند اين نوع اسكناس قدرت خريد وواسطه‏گرى دارد.

آن‏گاه كه اسكناس به اين حالت رسيد مى‏توان به آن شى‏ء با ارزشى گفت كه توان رفع مشكلات وبرآوردن حاجات را دارد؛ يعنى خواسته‏هاى انسان را برآورده مى‏سازد همانند كالاى مصرفى. البته اسكناس كالا نيست ولى در كارگشايى همانند كالا است. سند وحواله -كه برخى گفته‏اند- هم نيست كه حاكى از ماليت ماورايى باشد بلكه خود داراى استقلال است.

بنابراين، پول گاهى هويت منطقه‏اى وگاهى قاره‏اى وگاهى بين‏المللى دارد.

انواع پول

همراه با تحول و پيشرفت روابط اقتصادى واجتماعى بشر، پول نيز تغيير وتكامل يافته است. هر چند تاريخ تحولات پول به طور مشخص معلوم نيست اما آن‏چه از آثار تاريخى و سكه‏هاى كشف شده وكتيبه‏هاى به جاى باقى مانده به دست آمده اين حقيقت را روشن مى‏كند كه پول چهار دوره را گذرانيده است كه به طور مختصر ذكر مى‏كنيم.

لازم به يادآورى است سير تكامل پول متوقف نشده است، بلكه به طور مرتب انواع جديدى از پول‏هاى تحريرى ساخته شده ومورد استفاده قرار مى‏گيرند، تا مبادلات مختلف وكاربرد پول هر چه ساده‏تر صورت گيرد.

پول كالايى

در دوران اوليه زندگى وقبل از كشف فلزات، بشر براى گذران زندگى به مبادلات احتياج داشته است وبراى اين منظور ناگزير بوده است كه كالا را با كالا مبادله كند. به عنوان مثال: شخصى كه گوسفندى داشته است، آن را با مقدارى گندم يا هر كالاى ديگرى -كه مورد نيازش بود- معاوضه مى‏كرده است.

با گذشت زمان در برخى از مناطق كره زمين، براى تسهيل مبادلات، برخى از كالاهاى اساسى كه مورد نياز همگان بودند، به عنوان واسطه عمومى مبادلات برگزيده شدند(7)؛ مانند: ماهى در ايسلند، برنج در ژاپن، چاى در هند وچين وپارچه كتان در افريقا. اين كالاها از آن رو كه نقش پول را در مبادلات ايفا مى‏كرده‏اند، «پول كالايى» ناميده شده‏اند.

پول‏هاى كالايى هر چند نقش مهمى را در تسهيل مبادلات ايفا كردند، ولى كاربرد آنها با توجه به وزن، حجم ودوام آنها، داراى محدوديت‏هايى بود وبا گسترش مبادلات، نياز به پولى كه كاربرد آن سهل‏تر باشد هر چه بيش‏تر احساس مى‏شد.

پول فلزى

كشف معادن مس، مفرغ، آهن، نقره و طلا به تدريج اين امكان را براى بشر به وجود آورد كه به ساخت پول‏هاى فلزى اقدام كند. پول‏هاى فلزى به سبب زيبايى، حجم كم‏تر، دوام وقابل ذخيره بودن ارزش‏ها به وسيله آن، به سرعت به عنوان واسطه عمومى مبادلات پذيرفته شدند. در ابتدا پول‏هاى مسى وآهنى وبعد پول‏هايى از جنس طلا ونقره ساخته شدند وبه اين ترتيب، دينار ودرهم -كه از جنس طلا ونقره بودند- وارد صحنه مبادلات شدند؛ زيرا معادن طلا ونقره پس از فلزات ديگر كشف شدند. هر چند از نظر تاريخى زمان پيدايش پول‏هاى فلزى دقيقاً مشخص نيست، به طور قطع، زمان پيدايش اين‏پول‏ها قبل‏از ميلاد مسيح بوده است. اقوام بابل، آشور، ماد، مصرى، هند ورومى، پيش از ميلاد، همگى از پول‏هاى فلزى استفاده مى‏كرده‏اند. ويل دورانت درباره زمان كوروش در ايران مى‏نويسد:

حدود 800 سال قبل از ميلاد در ابتدا دست‏مزد وسود وسرمايه با كالا رد وبدل مى‏شده وبيش‏تر از چهارپايان به اين منظور استفاده مى‏شده است وسپس از شهر «لوديا»ى رُم، پول به ايران آمده است. در زمان سلطنت داريوش، وى دستور داده كه سكه‏اى به نام «دِريك» با سيم وزر ضرب كردند وتمثال زيبايى را