امر به معروف و نهى از منكر - پیامدهای عاشورا نسخه متنی

او جـنگ با فرزندان معاويه و مروان را يكسان مى دانست و جنايات هشام ، خليفه سفاك اموى را كم تـر از جـنـايات يزيد نمى شمرد. وى ضمن قيام خود، علّت نبرد خويش را ريشه كن كردن شجره خبيثه بنى اميّه ذكر كرد؛ همان هدفى كه جدّش ، امام حسين (ع) داشت و فرمود:

(اِنـّمـا خَرَجْتُ عَلى بَنى اُمَيَّةَ الَّذينَ قَتَلُوا جَدِّيَ الْحُسَيْنَ وَ اَغارُوا عَلَى الْمَدينَةِ يَوْمَ الْحَرَّةِ، ثُمَّ رَمَوْا بَيْتَ اللّهِ بِحَجرِ الْمَنْجنَيقِ وَ النّارِ.) من بر كسانى خروج كرده ام كه با جدم ، حسين (ع) جنگيدند و به مدينه حمله ور شدند و كعبه را با منجنيق سنگ باران كردند و به آتش كشيدند.(420) بـه دليـل آن كـه انـتـقـام كـامـل از دشـمـنـان اسـلام و اهـل بـيـت پـيـامـبر(ع) گرفته نشده بود و بازماندگان اموى پس از نهضت توّابين و مختار و ديگران هنوز بر اريكه قدرت نشسته بودند، آتش شعله ور انتقام فروكش نكرده زيد مشعلدار اين نهضت گرديد.

شيخ مفيد در ارشاد، يكى از علل نهضت زيد(ع) را خون خواهى جدّش ، امام حسين (ع)، مى داند و مى نويسد: (هدف او، خونخواهى امام حسين (ع) بود.)(421) طـبـرسـى در اَعـْلامَ الْوَرى مـى فـرمـايـد: (او بـه خـون خـواهـى امـام حـسـيـن (ع) قـيـام كرد.)(422)

امر به معروف و نهى از منكر

از جـمـله فـرايض مهمّ اسلامى و پراهميّت ترين احكام قرآن (امر به معروف)و (نهى ازمنكر) اسـت . آيات متعدّدى از قرآن براى اصلاح جامعه و ريشه كردن فساد، ما را به امر به معروف و نهى از منكر دعوت مى كند.

جهاد و قيام عليه جنايت كاران و مفسدان روى زمين مرتبه اى از امر به مـعـروف و نـهـى از مـنـكر است .

بنا بر دستور اسلام ، امر به معروف و نهى از منكر پس از طى مراحل و مراتب مسالمت آميز و عدم تاءثير آن ، بايد با قدرت اجرا شود و اين همان جهاد و قيام است .

زيدبن على (ع)، كه خود شخصيّتى فوق العاده و عالم به تمام شرايط و خصوصيّات امر به مـعـروف و نـهـى از مـنـكـر بـود، وظـيـفـه خـود ديـد كـه هـمـانـنـد جـدّش ، امـام حـسـيـن (ع)، در مقابل دستگاه جنايت كار بنى اميّه بايستد و به همان دليلى كه حضرت ابى عبدالله الحسين (ع) قـيام كرد، وى نيز قيام كند. در واقع ، مى توان گفت ، اگر كسى قيام خونين عاشورا به رهبرى حـسين بن على (ع) و يارانش را خوب بررسى كند و فلسفه آن را به دست آورد، به آسانى مى تواند بگويد قيام زيدبن على (ع) پيروى از نهضت مقدّس حسين (ع) بوده است .

وجـه تـشـابـهِ بـسيارى بين اين دو نهضت (نهضت عاشورا و نهضت زيدبن على (ع) به چشم مى خورد؛ همان گونه كه امام حسين (ع) فلسفه نهضت خود را امر به معروف و نهى از منكر بيان مى كرد و مى فرمود:

(... انـّمـا خـَرَجـتُ لِطـَلَبِ الاِصـْلاحِ فـى اُمَّةِ جـَدّي مـحـمـّد(ص) اُريـدُ اَن آمُرَ بالمَعْروفِ و اَنهى عَنِ المُنْكَرِ...)(423) من براى اصلاح امّت جدّم قيام كرده ام . مى خواهم امر به معروف و نهى از منكر كنم .

زيد بن على (ع) نيز همين راه و منطق را داشت .

مـردى بـه نام عبدالله بن مسلم مى گويد: با زيد(ع)، آهنگ زيارت خانه خدا كردم . شب كه فرا رسـيـد و سـتـارگـان زيبا در آسمان چشمك مى زدند، زيد(ع) رو به من كرد و گفت : عبداللّه ، آن سـتـاره هـا را مـى بـيـنـى ؟ گـفتم : نه . فرمود: كسى مى تواند به آن دست يابد؟ گفتم : نه . فرمود:

(لَوَدَدْتُ اَنَّ يـَدى مـُلْصِقَةٌ بِها فَاَقعَ اِلىَ الاَْرْضِ اَوْ حَيْثُ اَقَعُ فَاءَتَقَطَّعُ قِطْعَةً قِطْعَةً وَ اَنَّ اللّهَ اَصْلَحَ بَيْنَ اُمَّةِ مُحَمَّدٍ(ص).) به خدا قسم ، دوست دارم كه دستم به آن ها بچسبد و از آن جا به زمين يا به هر جايى پرتاب گـردم و بـدنـم قـطـعـه قـطـعـه شـود و در مـقـابـل ، خـداونـد بـيـن امـّت مـحـمـّد(ص) را اصـلاح كند.(424) هـمـان گـونـه كـه قـيـام امـام حسين (ع) بر ضدّ يزيدبن معاويه يك فريضه دينى بود، نهضت زيـدبـن عـلى (ع) نـيـز در چـنين شرايطى قرار گرفت و او نيز بر ضدّ حكومت فاسد و منحرف اموى قيام كرد. هدف زيد(ع) امر