قيام زيد(ع) در اشعار شعرا - پیامدهای عاشورا نسخه متنی

گفتم : آرى ، به خدا قسم .

امـام (ع) بـه شـدّت گـريـسـت و قـطـرات اشـك بـر چـهـره ايـشـان روان شـد. سـپـس فـرمود: اى فضيل ، در جنگ به عمويم كمك كردى ؟ گفتم : بلى .

فرمود: چند نفر از دشمن را كشتى ؟ گفتم : شش نفر.

فرمود: مثل اين كه در كشتن آنان نگرانى و ترديدى دارى ؟ گفتم : اگر ترديدى داشتم كه آنان را نمى كشتم . و شنيدم كه امام فرمود:

(اَشـْرَكـَنـِى اللَّهُ فـي تـِلْكَ الدِّمـاءِ مـَضـى وَاللّهِ، عَمّي وَ اَصْحابُهُ الشُّهداءُ مِثْلَ ما مَضى عَلَيْهِ عَلِىُّبن اَبىٍّ طالِبٍ وَ اَصْحابُهُ) خداوند مرا در ثواب ريختن خون آنان شريك گرداند. به خدا قسم ، عمويم و يارانش راه على بن ابى طالب و ياران او را پيمودند.(475) عـبـدالله بن سبابه نقل مى كند: (هفت نفر بوديم ، از كوفه عازم مدينه شديم ، خدمت امام صادق (ع) شرفياب گشتيم . امام (ع) از ما پرسيد: از عمويم ، زيد، چه خبر؟ گفتيم : قيام كرده يا درصدد قيام بود.

امام فرمود: اگر از او خبرى رسيد، به من اطّلاع دهيد.

چند روزى گذشت كه نامه اى از بسّام صيرمى به دست ما رسيد. متن نامه چنين بود: (... امّا بعد، در روز چـهـارشـنبه ، اول ماه صفر، زيد قيام كرد و جنگ روز چهارشنبه و پنج شنبه ادامه يافت و زيدبن على با جمعى از يارانش در روز جمعه كشته شدند.) نـامـه را خـدمـت امـام صـادق (ع) بـرديـم . امـام وقـتـى نـامـه را خـوانـدند، به شدّت گريستند و فـرمـودنـد: (اِنـّا لِلّهِ وَ اِنـّا اِليْهِ راجِعُونَ). مصيبت عمويم را به حساب خدا مى گذارم . او بهترين عـمـو بـود. عـمويم مردى بود براى دنيا و آخرت ما. به خدا سوگند، عمويم رفت ، در حالى كه شـهـيـدى از شـهـدا مـحـسـوب مـى شـد؛ هـمـچـون شـهـدايـى كـه بـا رسول الله و على و حسن و حسين ـ صلوات الله عليهم ـ بودند.(476) در روايتى ، امام صادق (ع) از ابوولاد كوفى پرسيد: (عمويم زيد را ديدى ؟) بـلى ، او را در بـالاى دار مـشـاهـده كـردم و مـردم نـسـبـت به او دو دسته بودند: دوستان براى او محزون و گريان و دشمنان شاد. امام فرمود:

(اَمَّا الْباكى فَمَعَهُ فِى الْجَنَّةِ وَ اَمَّا الشّامِتُ فَشَريكٌ في دَمِهَ.) گريه كننده بر او در بهشت با او و بدگوى او در خونش شريك است .(477) از امام صادق (ع) نقل شده است كه فرمودند:

(رَحِمَ اللَّهُ عَمّي زَيْداً، خَرَجَ عَلى ما خَرَجَ آباؤُهُ وَ وَددتُ اَنّى اِسْتَطَعْتُ اَنْ اَصْنَعَ فَاَكُونَ مِثْلُ عَمّى . مَنْ قُتِلَ مَعَ عَمّي زَيْدِ بْنِ عَلِي كَمَنْ قُتِلَ مَعَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِىٍّ(ع).) خـدا عمويم را رحمت كند. قيام او در ادامه همان راه پدرانش بود. من دوست داشتم مى توانستم كارى را كـه عـمـويم كرده ، انجام دهم . هر كس همراه زيدبن على كشته شده مانند كسى است كه در كنار حسين بن على (ع) به شهادت رسيده است .(478) عـبـدالرحـمن بن سبابه گويد: امام صادق (ع) پولى به من داد و فرمود تا در ميان خانواده هاى شهدايى كه در قيام زيد شركت داشتند، تقسيم كنم .(479)

قيام زيد(ع) در اشعار شعرا

شـهـادت زيـد(ع) الهـام بـخـش سـرايـنـدگـان آزاده گـرديـد. و مـاجـراى قـيـام و شـهـادتـش تـا سـال هـا مـوضـوع شعر شعراى پاك طينت و طرف دار حق . در اين جا، مجالى براى ذكر قصايد و مراثى سروده شده در اين باب نيست ، فقط نام شعراى آزاده اى را كه در رثاى شهادت زيد(ع) سروده اند، ذكر مى كنيم :(480)