علل شكست قيام زيد(ع) - پیامدهای عاشورا نسخه متنی

1 ـ كميت اسدى ، در قصيده (هاشميات) ؛

2 ـ سـيـد حِميرى ، سيد الشعراء، در قصيده معروف خود در رثاى زيد(ع)؛ (امام صادق (ع) او را دوست مى داشتند.)

3 ـ سـديـف بـن مـيمون ، در قصيده اش كه درباره شهادت امام حسين (ع) و زيد(ع) و شهداى بنى هاشم سروده است ؛

4 ـ فـضـل بـن عبدالرحمن بن عباس ، در قصيده اى طولانى كه در رثاى زيد(ع) دارد؛ مرزبانى گـويـد: فـضـل از بـزرگـان و عـلمـاى بـنـى هاشم بود و قصيده اى طولانى در مرثيه زيد(ع) سـروده اسـت كـه شـعـرش مـورد اسـتـنـاد قـرار مى گيرد. سيبويه ، پدر علم نحو، به اشعار او احتجاج كرده است .(481)

5 ـ ابو ثميله ابار؛

6 ـ حبيب بن بدر هلالى ؛

7 ـ ابن حماد؛

8 ـ يحيى بن زيد، فرزند شهيد زيد(ع)؛

9 ـ صاحب بن عباد؛

10 ـ ابو محمّد عبدى ؛

11 ـ شيخ يعقوب نجفى ؛

12 ـ شيخ صالح كواز؛

13 ـ سيد محمّد اعرجى ؛

14 ـ ميرزا محمّد على اردوبادى ؛

15 ـ سيد على نقى تقوى لكهنوى ؛

16 ـ شيخ جعفر نقدى .

علل شكست قيام زيد(ع)

قـيـام زيـد(ع) با شكست روبه رو شد. البتّه مقصود از (شكست)اين نيست كه قيام او بى ثمر ماند؛ زيرا اين قيام موجب قيام هاى بزرگ ديگرى بر ضدّ حكومت هاى جور شد كه مهم تر از همه ، قـيـام يـحـيـى ـ فـرزند قهرمان زيد(ع) ـ و قيام خراسان بود. و منجر به سقوط دولت امويان گـرديـد و قـطـعـاً اگـر قـيـام زيـد(ع) نـبـود حـكـومـت امـويـان بـيـش از آن مـدّت طـول مـى كـشـيـد. ايـن نـيـز مـسـلّم اسـت كـه شـكـسـت در قـيـام هـاى حـق مـعـنـا نـدارد، بـلكـه عـمـل بـه تـكـليـف ، خـود پـيـروزى است و مرام در قيامش ، همانند مرام جدّش ، امام حسين (ع) بود و شـهـادت و پـيـروزى براى آن ها موفقيّت به حساب مى آمد. بنابراين ، مقصود از (شكست) ، در اين جا شكست ظاهرى قيام است .

سـؤ ال ايـن اسـت كـه بـا تـوجـّه بـه زمـيـنـه هـاى مـسـاعـد و عوامل موفقيّت ، چرا قيام زيد(ع) به شهادت او و يارانش انجاميد. در اين زمينه ، مى توان شكست قيام او را به دليل چند عامل دانست :

1 ـ وجود ارتش شام در كوفه

عـراق مـنـطـقـه با ارزشى به حساب مى آمد، از اين جهت از آن به قلب زمين تعبير شده است ، به ويـژه به دليل وضعيّت خاص مركز آن ، كوفه ، كه يك مركز مهم جمعيّتى ، اقتصادى و نظامى بـه حـسـاب مـى آمـد و از درآمـد فـراوان كـشاورزى و دام دارى و باغ دارى و موقعيّت طبيعى مناسب برخوردار بود.(482) بدين روى ، حكومت امويان اهميّت زيادى به آن مى داد. امّا علاوه بر اين ، آنچه از همه چيز مهم تر بود اين كه كوفه