نخستين آتش كينه و عداوتى كه در اسلام، بلافاصله پساز رحلت پيامبر اكرم(ص) زبانه كشيد، اختلاف در مسأله امامت و ولايت سياسى و چالش انتصاب و انتخاب بود. قاطبه مسلمانان، بردو نكته اتّفاق نظر داشتند و بريك نكته، اختلاف مىورزيدند. در تعريف امامت و در وجوب تعيين امام، همه، يك صدا بودند و امامت را چنين تعريف مىكردند:«رياسة عامّة في أُمور الدين و الدنيا».(1) تلقى همگانى، اين بود كه تمامى امور و شؤون دينى و دنيوى مردم، مانند زمان رسول اكرم(ص) بايد تحت ولايت و تدبير يك نفر باشد، امّا در اين نكته اختلاف داشتند كه: «آيا وجوب تعيين امام، وظيفه و تكليف جامعه است يا كارى است كه از سوى شارع بايد انجام شود؟».اهل سنّت، بهنظريه نخست و انتخابى بودن امامت گرويدند و شيعيان، معتقد بهنظريه نصب شدند و در نتيجه، دو مسير پرفراز و نشيب تاريخى در مسأله مشروعيّت گشوده شد.پساز حادثه سقيفه، نظريه نخست غالب شد و نظريه دوم، مغلوب ميدان گشت. و از آن روز، پيروان اهلبيت(ع) بهعنوان گروهى كه براى آنها مشروعيّت نظام سياسى، مورد سؤال است، در جامعه اسلامى مطرح شدند.اين گروه، در زمان خلافت خلفاى راشدين، با توجه بهشرايط جامعه و براى حفظ اساس اسلام و پاىبندى نهاد قدرت بهرعايت ظاهر شريعت، آرام بودند،پساز پايان حكومت علوى و عصر خلفاى راشدين با توجه بهانحرافات دستگاه خلافت، فعاليتهاى آنان چهرهاى ديگر بهخود گرفت. عترت طاهره(ع) حجيت علمى و مشروعيّت سياسى دستگاه خلافت و روحانيت وابسته بهآن را نمىپذيرفتند و متقابلاً دستگاه خلافت هم، بيشترين تهديد و بزرگترين رقيب خود را از اين ناحيه مىديد و لذا براى سركوبى اين حركت از هيچ اقدامى فروگذار نبود.نهاد حاكم، نه تنها از فعاليت سياسى اهلبيت(ع) بيمناك بود، بلكه اجازه نمىداد بيت عصمت، حتى بهعنوان يك مرجع علمى، مورد توجه عامّه مردم قرار گيرند.اين، در حالى بود كه تازه مسلمانانِ بيشمارى كه در اثر فتوحات اسلامى، بهاين مكتب گرويده بودند، بىخبر از همه جا، حقيقت اسلام ناب را در چهره حاكمان اموى و عباسى جويا مىشدند و در هجمه تبليغاتى دستگاه و عالمان وابسته بهآن، هيچ گونه آشنايى با عترت طاهره، بهعنوان عِدْل قرآن نداشتند.پساز واقعه كربلا - كه بهنقل مورخان، معتقدان برامامت امام سجاد(ع) از سه يا پنج نفر، تجاوز نمىكردند(2) - عترت طاهره(ع) بهفعاليتهاى زيربنايى فرهنگى و سياسى دست زدند. تلاش در ايجاد رابطه با مردم، با تربيت موالى و ازدواج با زنان غير عرب و پرورش شاگردان لايق، مراعات تقيّه براى حفظ اساس تشيّع، وارد كردن چهرههاى بزرگ شيعه در مراكز حسّاس حكومتى، تقيّه كردن در مسأله امامت و تبيين زواياى نهفته آن، مانند عدم مشروعيّت انتخاب، زمينهسازى براى غيبت امام زمان(عج)، تأسيس تشكّل بزرگ براى پيوند با پيروان خود در سراسر جهان اسلام، از طريق ايجاد شبكه وكلا، محورهاىِ اصلىِ اين جهاد طولانىِ بيش از دو قرن بود.تأثير عميق و ژرف اين حركت مستمر، در دو چيز عمده بود: يكى ايجاد زمينههاى لازم ذهنى براى غيبت كبرا و حفظ و توسعه پيروى از مكتب اهلبيت(ع) در اين دوره حسّاس پرخطر، و ديگر، تعيينِ تكليف براى شيعيان و اين كه بهچه فرد يا گروهى در عصر غيبت مراجعه كنند و چه افرادى را بهعنوان محور زندگى خود قرار دهند.حال براى آشنايى بيشتر با اين تلاش بزرگ و تأثير آن در بحث ولايت فقيه و پردازش شالوده ولايت فقيه
لطفا منتظر باشید ...
