تاريخ اسلام در عصر امامت امام سجاد و امام باقر (ع)
مقدمه
آيـيـن مـقـدس اسـلام ، آخرين و جامعترين آيين الهى است كه رسالت رشد و تعالى انسان و تاءمين سـعـادت ديـنـى و دنيوى او را بر عهده دارد. براى دستيابى به اين هدف ، علاوه بر دستورها و بـرنـامـه هـاى عـلمـى و عـمـلى ، (اسـوه )هـايـى را ارائه داده است كه گفتار و كردارشان ، براى ديگران الگو و رهنمون دهنده است .وجـود مـبـارك رسـول اكـرم (ص ) بـرتـرين الگوى بشريت و جامع ترين نمونه زنده تعاليم اسلام است . قرآن بر (اسوه ) بودن آن حضرت تصريح كرده مى فرمايد:لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللّهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ)(1) مسلّما براى شما در زندگى رسول خدا الگو و سرمشق نيكويى بود.بـعـد از پـيـامـبـر(ص ) امـامـان معصوم به عنوان جانشينان آن حضرت ، الگوهاى امت هستند كه با گفتار و كردارشان در شرايط مختلف سياسى و فرهنگى جامعه اسلامى ، همواره رهنما و هدايتگر انسانها بودند.وجود الگوهاى زنده و تداوم بخش رسالت محمدى صرف نظر از ديدگاه اعتقادى ، از گذرگاه تـاريـخـى نـيـز براى تداوم مكتب اسلام و تكميل مبانى آن در تمامى صحنه هاى رويارويى حق و باطل ، امرى ضرورى و اجتناب ناپذير است .امـامان معصوم عليهم السلام ، هر كدام با شرايط و موقعيت سياسى ، اجتماعى و فرهنگى خاصى روبـه رو بـودنـد؛ از ايـن رو، مـتناسب با آن شرايط، اتخاذ موضع مى كردند: يكى صلح كرد، ديـگـرى جـنـگيد؛ يكى با دعا و نيايش به پاسدارى از مكتب و گسترش معارف اسلامى پرداخت و ديگرى با تاءسيس دانشگاه بزرگ علوم و معارف اسلامى و تربيت جمع انبوهى از افراد مستعد. يـكـى بـيـشتر عمر خود را تحت نظر دستگاه جور يا در زندان سپرى كرد و ديگرى ناگزير تا مـرحـله ولايـتـعـهـدى بـه چـنـيـن دسـتـگـاهـى نـزديـك شـد و ... و بـديـن سـان در شرايط مختلف ، مـشعل هدايت را به طور عينى ، پيشاروى رهروان حق برافروختند و آن را به بهره گيرى از اين مشعل فروزنده و حركت در پرتو آن دعوت كردند.در اين نگرش ، مجموعه تاريخ 250 ساله دوران امامت به عنوان يك مجموعه كلى به هم پيوسته ديـده مـى شـود كـه هـر بـخش آن مكمل بخش قبلى است . اختلاف روشها و سياستها در اين مجموعه واحد، ناشى از اختلاف شرايط و اوضاع اجتماعى ، سياسى و فرهنگى مى باشد كه هر امامى با آن مواجه بوده است ، نه اختلاف در ديدگاهها و اهداف .