تبلیغ در قرآن نسخه متنی

گـوش مـردم جـهـان ... و در حـقـيـقـت آنـچـه كـه مـا بـه آن تـبليغات مى گوييم ادامه كار انبياست .)^(9)
نويسندگان و انديشمندان اسلامى ، تعاريف گوناگون ديگرى پيرامون تبليغ ارائه كرده اند و يكى از آنها
با آوردن 23 تعريف و مقايسه آنها با يكديگر مى نويسد:
(از تـلفـيـق ايـن مـعـدّلهـا مـى توان به چنين تعريفى به عنوان جمعبندى تعريف تبليغ در متون اسلام
شناسى دست يافت :
تـبـليـغ شـاخـه اى از ارتباطات است كه از طريق ابلاغ و رساندن دين اسلام به كمك هر وسيله مـمـكـن و
مـشـروع ، مـى خـواهـد مـردم را بـه سـوى اسـلام متمايل سازد.)^(10)
تبليغ به اين مفهوم تقريباً هم معنى با اصطلاح ارشادindoct
ination مى باشد.
3 ـ واژه هاى معادل
الف ـ دعوت : اين واژه با مشتقاتش ، فراوان در قرآن آمده و در موارد متعددى به معناى دعوت مردم به سوى
خدا، اسلام و ايمان و پيامبران است و مى توان گفت نزديكترين واژه به تبليغ است تا حدى كه گفته اند:
(بـررسـى هـا نـشـان مـى دهـد كه اين دو واژه ، اصطلاحاً مترادف هستند... هر چند واژه (تبليغ ) بيشتر در
زبان فارسى و واژه (دعوت ) در زبان عربى كاربرد دارد.)^(11)
دعـوت اگـر (بـِاِذْنِ الله ) بـاشـد مـسـاوى بـا رسـالت اسـت ^(12) و در قرآن مجيد با تـركـيـبـهـاى
(دعـوت بـه خـيـر)، (دعـوت بـه خـدا)، (دعـوت بـه پـيـامـبـر) و... آمـده اسـت .^(13)
ب ـ دعـايـه : در روايـات اسلامى اين كلمه به مفهوم تبليغ و دعوت به كار رفته است . چنانكه رسول اكرم (ص
) در نامه خود به هرقل ـ پادشاه روم ـ مى نويسد:
(اَدْعُوكَ بِدِعايَِْ الاِْسْلامِ)
عـلاّمـه مـجـلسـى در شـرح آن نـوشـتـه : (يـعـنـى تـو را بـه دعـوت اسـلام فـرا مـى خـوانـم .)^(14)
هـمـچـنـيـن درنـامـه آن حـضـرت بـه كـسـرى ـ پـادشـاه ايـران ـ نـيـزآمـده : (اَدْعـُوكَ
بـِدِعـايَِْ اللّهِ)^(15)
ج ـ اِعلام : واژه اعلام از لغات رايج در فرهنگ و اصطلاحات امروزه زبان عربى است و مى توان گـفـت
هـمـانـطـور كـه در زبان فارسى واژه تبليغ ، جاى همه واژه هاى مرادف را گرفته ، واژه اعـلام نـيـز در
عـربـى بـيـشـتـريـن كـاربـرد را پـيـدا كـرده اسـت مثل : (الاعلام الاسلامى يعنى تبليغات اسلامى )،
(منظّمْ الاعلام الاسلامى يعنى سازمان تبليغات اسلامى )، (وزارْ الاعلام يعنى وزارت تبليغات ) و... .
ضرورت تبليغ
حـضـور گـسـتـرده و هـمه جانبه تبليغات در زندگى بشر، ملموس و انكارناپذير شده است به گونه اى كه مى
توان ادعا كرد امروزه تبليغات نقشى حياتى به عهده دارد كه اگر ايفا نشود، روند زندگى دچار بحران
خواهد شد. با توجه به اهميّت و اصالت بعد روحى ـ روانى انسان ، حـضـور تـبـليـغـات ديـنـى نـيـز از
ضـرورت ويـژه اى بـرخـوردار مـى گـردد كـه بـرخـى از دلايل آن را در زير مى خوانيم .
1 ـ فرمان عقل
خـرد نـاب فـرمـان مـى دهد كه براى ماندگارى و استوارى يك فكر و عقيده ، بايد به انتشار و گـسـترش آن
دست زد، پيروان بيشترى برايش يافت و آن را در ميان هواداران كنونى اش محصور نـسـاخت و گرنه شعله هايش
فروكش خواهد كرد و به مرور زمان ، به طاق نسيان ، سپرده خواهد شـد. پـرفـروغ بـودن افـكـار بـلنـد
ديـنـى ، فـلسـفـى و عـلمـى ، پـس از هـزاران سـال كـه از پـيـدايـش ‍ آنـان مى گذرد، مرهون تبليغ و
سينه به سينه شدن و انتشار آنهاست ؛ اگـر امـروز از انـبياى گرانقدرى چون نوح ، ابراهيم ، موسى ،
عيسى و خاتم الانبيا(ع ) ياد مى شـود و نـامـهـاى آشـنـاى سـقـراط، افـلاطـون ، فـارابـى ،
انـيـشـتـيـن و... در محافل علمى بر سر زبانهاست به خاطر تبليغ فكرشان بوده است .
از سـوى ديـگـر، عـقـل و انـديـشـه هـمـانـنـد پـديـده هـاى ديـگـر هـسـتـى ، رونـد بـالنـدگـى و
تـكـامـل را طـى مـى كـنـد و پـس از پـشـت سـر گـذاشـتـن دوران كودكى و جوانى به اوج بلوغ و كـمـال
مـى رسـد و هـر خـردمـنـدى مـى دانـد كـه چـنـيـن رونـدى جـز بـا تـبـادل نـظـر، تـبليغ ، نقد و نظر