بدان كه ميزان در اين صور مختلفه كه يكى از آنها انسان است و باقى چيزهاى ديگر، وقت خروج نفس است از اين بدن و پيدا شدن مملكت برزخ و غلبه سلطان آخرت كه اولش در برزخ است . در وقت خروج از بدن با هر ملكه اى از دنيا رفت با آن ملكه صورت آخرتى مى گيرد، و چشم ملكوتى برزخى او را مى بيند، و خود او هم وقت گشودن چشم برزخى خود را به هر صورتى هست مى بيند، اگر چشم داشته باشد. لازم نيست كسى كه در اين دنيا به صورتى هست آن جا هم به همان صورت باشد. خداى تعالى مى فرمايد (به ) نقل از بعضى كه در وقت حشر مى گويند:((خدايا چرا مرا كور محشور كردى با آنكه در دنيا چشم داشت ؟)) جواب مى فرمايد: ((چون تو آيات ما را فراموش كردى امروز فراموش شدى .))(1) اى بيچاره ، تو چشم ملكى ظاهربين داشتى ، ولى باطن و ملكوتت كور بود. كورى خودت را حالا ادراك كردى ، و الا از اول كور بودى ، چشم بصيرت باطنى كه آيات خدا را به آن مى بينند نداشتى . اى بيچاره ، تو قامت مستقيم و صورت خوش تركيب ملكى دارى ، ميزان ملكوت و باطن ، غير از