بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
همين است كه بيايند و آدم درست كنند و آنهائى كه به انبيا نزديكترند آنها به مقام آدميت نزديكترند.(550)
حل عقده ها با فرهنگ
فرهنگ تواند حل عقده ها را بكند. اگر فرهنگ يك فرهنگى شد كه انسان بار آورد، متعهد بار آورد، معتقد به يك ماوراء بار آورد، معتقد به اينكه اگر اين از ديگرى باشد اين مسووليت دارد، اگر اين دزدى باشد مسووليت دارد، آن كه اعتقاد به اين معنا دارد و ايمان دارد به يك پرده ماوراى اين عالم ، اين است كه مى تواند مملكت حفظ بكند، اين است كه اگر در مقابل اينكه يك خيانت بكند همه چيزها را بهش بدهند زيربار نمى رود.(551)
ضرورت تحول در فرهنگ
بزرگترين تحولى كه بايد بشود در فرهنگ بايد بشود براى اينكه بزرگترين موسسه اى است كه ملت را يا به تباهى ميكشد يا به اوج عظمت وقدرت مى كشد. برنامه هاى فرهنگى تحول لازم دارد فرهنگ بايد متحول بشود اين غير از ساير ادارات است فرهنگ ، غير جاهاى ديگر است ، بنابراين مشكلات زياد است و در عين حال كه من تشكر مى كنم از اينكه شما براى مستمندان حاضريد اينكه هر جور خدمتى را بكنيد و اين هم ارزش دارد پيش خدا و خلق ، لكن كار شما، كار اساسى شما آن است كه در فرهنگ است . اين يك امر مادى است ، يك فقر مادى است كه البته ارزش دارد كه كمك مى كنيد، ارزش هم ، ارزش معنوى دارد اين ، ارزش اخلاقى دارد لكن آن كار مهم شما، آن كارهاى معنوى است كه بايد فرهنگ را يك جورى درست بكنيد، فرهنگى را يك جورى بار بياوريد كه براى ملت شما مفيد باشد و اين نمى شود جز كه ايمان باشد.(552)
فرهنگ و تربيت خدمتگزار
قضيه تربيت يك ملت به اين است كه فرهنگ آن ملت فرهنگ صحيح باشد. شما كوشش كنيد كه فرهنگ را، فرهنگ مستقل اسلامى درست كنيد. جوان كه در اين فرهنگ تربيت مى شوند همان هايى هستند كه مقدرات كشور در دست آنهاست . اگر اينها درست بار بيايند، همه خدمتگزار به مردم ، امين به بيت المال ، و همه اينها در تحت رهبرى اسلام تحقق پيدا مى كند.(553)
تربيت انسان امين
اگر ما موفق بشويم به اينكه فرهنگمان ، يك فرهنگ اسلامى بشود، مدارسمان ، يك مدارس اسلامى بشود و آنوقت افرادى كه از آن تحقق پيدا مى كند و افرادى كه تربيت مى شود در آن فرهنگ و در آن مدارس ، انسان هستند. انسان امين است ، انسان رحيم است ، انسان رفتارش با برادرها و خواهرهاى خودش رفتار رحيمانه است ، با عطوفت است .(554)
غرب انسان درست نمى كند
غرب انسان درست نمى كند آن كه انسان درست مى كند آن مكتب هاى الهى است ، غرب انسان درست نمى كند آن كه انسان درست مى كند آن مكتب الهى است ،(555)
تنها مكاتب انسان ساز
بر خلاف تمدن كه مكتب هاى الهى مى خواهند انسان درست كنند كه همه دركنار هم آسوده و آرام باشند، مكتب هاى اينها همه اش دنبال اين معناست كه بايد اين آنجا رابگيرد و آنجا را بگيرد بزند، بكشد، چه بكند.(556)
جبران غرب زدگى
اين مصيبت بزرگى كه بر ايران و ممالك شرقى مطلقا وارد شده است كه گوششان به اين است كه غربى ها چه مى كنند و چه مى گويند و چه عمل كنند و خودشان را از دست بكلى داده اند، استقلال فكرى خودشان را، محتواى خودشان را از دست داده اند، اين ضررى است كه بالاتر از ضرر نفت و - نمى دانم - امثال اينهاست . اين