بيكارى - تفسیر موضوعی امر به معروف و نهی از منکر نسخه متنی

شـرايـطـى حـاضـر نـبـاشـنـد بـه خـاطـر فـرار از چـنـگـال مـشكلات و ناهنجارى هاى زندگى كوچك ترين خلافى را مرتكب شوند؛ ليكن تعدادشان هـمـواره اندك و انگشت شمار است . نوع افراد انسان وقتى در چنين ورطه هايى گرفتار مى آيند، ديـر يا زود دچار لغزش شده ، راه خطا در پيش مى گيرند. به همين جهت فقر مالى زمينه مساعد و خـطـرنـاكـى بـراى بـى ديـنـى ، ابـتـلا بـه رذايـل اخـلاقـى و انـحـراف از مـسـيـر تكامل معنوى و در نهايت ارتكاب گناهان و جنايات بزرگ ايجاد مى كند.

تـاءثـيـر فـقـر در بـه انـحـراف كـشـانـدن انـسـان هـاى نـيـكـوكـار بـه قـدرى زيـاد اسـت كـه رسول خدا (ص ) آن را در كنار كفر قرار داده از شرّ آن دو به خدا پناه مى برد:

(اءَلّلهُمَّ اِنّى اءَعُوذُ بِكَ مِنَ الْكُفْرِ وَالْفَقْرِ...)(264) خداوندا! من از كفر و فقر به تو پناه مى برم .

و به پيروانش نيز دستور مى دهد كه :

(تَعَوَّذُوا بِاللّهِ مِنَ الْفَقْرِ وَالْقِلَّةِ وَالذِّلَّةِ)(265) از ندارى ، كاستى و خوارى ، به خدا پناه ببريد!

امير مؤ منان على (ع ) نيز در وصيّتى به فرزندش محمد حنفيّه به اين حقيقت تصريح مى كند كه تهيدستى عامل خـطـرنـاكـى بـراى انـحـراف از مـسـيـر ديـن و مـوجـب تـخـديـر عقل و انگيزش دشمنى هاست :(266) (يا بُنَىَّ! اِنّى اَخافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ، فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنْهُ، فَاِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدّينِ، مُدْهِشَةٌ لِلْعَقْلِ، داعِيَةٌ لِلْمَقْتِ)(267) فرزندم ! من بر تو از تنگدستى مى ترسم . پس از آن به خدا پناه ببر! زيرا فقر و ندارى عيب و كمبودى براى دين ، حيران كننده اى براى عقل و زمينه اى براى [ايجاد و بروز] كينه توزى و دشمنى است .

بيكارى

بيكارى از معضلاتى است كه بسيارى از جوامع بشرى امروز به آن مبتلايند.

ايـن مـعـضـل ريـشـه در نـابـسـامـانـى هاى اقتصادى ، فرهنگى و اجتماعى گوناگون دارد. در عين حال خود نيز منشاء بسيارى از مفاسد اجتماعى است .

رشـد سـريـع صـنـعـت و جـايـگـزينى ماشين به جاى انسان از مهم ترين عواملى است كه به اين پديده ناهنجار دامن مى زند. عدم برنامه ريزى صحيح دولت ها در جهت ايجاد كار مناسب و مشروع نيز آن را شدّت مى بخشد.

بـيـكـارى بـه خـودى خـود فـسـادانـگـيـز اسـت ؛ انـسـان تـا بـه كـارى مـشـغـول اسـت هـمـه فـكر، ذهن ، حواس و استعدادش متوجّه انجام آن كار است و در نتيجه كمتر زمينه مـسـاعـدى بـراى انـحـراف و فـساد او فراهم مى آيد؛ ولى وقتى بيكار شد، غرايز و تمايلاتش مـيـدان را بـراى تـاخـت و تـاز خالى مى بينند و اغلب در اثر فقدان ايمان و اعتقاد راسخ مذهبى ، قواى فكرى و عقلانى اش را نيز در جهت اهداف شرارت آميز خويش به خدمت مى گيرند و در اندك مـدّتـى دنـيـا و آخـرت او را بـا هـم تـبـاه مـى سـازنـد. بـديـهـى اسـت واكـنـش اعـمـال زشـت او بـه خـودش مـحـدود نـشـده جـامـعـه را نيز تحت تاءثير قرار مى دهد، به همين جهت پـيـشـوايـان بـزرگـوار اسـلام بـا تـاءكـيـد از پـيـروان خـود مـى خـواسـتـنـد در هـر حـال بـه كـارى در جـهـت اصـلاح امـور آخـرت يـا دنـيـاى خـويـش مشغول باشند و آنان را از بيكارى به شدت منع مى كردند.

رسول خدا (ص ) مى فرمايد:

(اِنَّ اللّه يُبْغِضُ الصَّحيحَ الْفارِغَ لا فى شُغْلِ الدُّنْيا وَ لا فى شُغْلِ الاخِرَةِ)(268) هـمـانـا خـداونـد [شـخـص ] سـالم بـيـكـارى را كـه نـه بـه كـار دنـيـا مشغول است و نه به كارآخرت ، دشمن مى دارد.

از اين كه بگذريم ، غالب افراد بيكار در اثر نبود درآمد به فقر و ندارى مبتلا مى شوند